حمایت‌ها لفظی و در واقعیت بسیار کم؛

کارآفرین معلول هم حمایت نمی‌شود

دولت آینده حمایت از معلولان و عمل به وعده‌ها داشته باشد

طبق مقاله منتشر شده‌ای در دفتر فرهنگ معلولین، آمار نشانگر این است که بیش از 50 درصد افراد دارای معلولیت، بیکار بوده و شاغلان این قشر نیز از درآمد خود بسیار ناراضی هستند، این مشکل علل و عوامل متعددی دارد که یک دلیل آن عدم آشنایی معلولان و نهادهای متصدی امور مربوطه با دانش و حرفه کارآفرینی است.

در کشورهایی که توانسته‌اند مشکل بیکاری معلولان را رفع کنند، در زمینه کارآفرینی معلولان برنامه‌ریزی‌های مؤثری صورت گرفته و سال‌ها در این خصوص تلاش شده است، اما اینکه به این مهم تا چه میزان در کشور ما پرداخته شده هنوز جای سؤال دارد چراکه متأسفانه نه‌تنها حمایت‌های کافی از معلولان نداریم بلکه حمایت‌ها از کارآفرینان معلول نیز آنچنان محدود است که موجب گلایه‌مندی و ناامیدی آن‌ها شده است.

جمله تکراری معلولیت محدودیت نیست را بارها و بارها شنیده‌ایم اما با وضعیت موجود و وجود مصوبات اجرا نشده بسیار این مهم هویداست که بزرگ‌ترین محدودیت و مانع معلولان به‌ویژه در حوزه کارآفرینی و اشتغال همان مصوبات و قوانین اجرا نشده و عدم حمایت‌هاست که با وجود توانمندی این افراد، مورد بی‌مهری مسئولان و دستگاه‌های ذی‌ربط هستند.

کارآفرین موفق بودن با وجود معلولیت و ایجاد اشتغال برای بیکاران مهم‌ترین توانمندی یک فرد است که با وجود شرایط ویژه نه‌تنها می‌تواند به خود و خانواده خود به لحاظ مادی، معنوی و روحی در جایگاه اجتماعی کمک کند بلکه عده‌ای را نیز زیر چتر حمایتی خود قرار می‌دهد و از این نمونه‌ها در کشور بسیار داریم و در استان همدان نیز معلول کارآفرینی با 47 سال سن و فعالیت 20 ساله خود در حوزه کارآفرینی کمر همت بسته تا فارغ از عدم حمایت‌ها برای ساختن آینده خود تلاش کند؛ به‌منظور آشنایی بیشتر با وی و اطلاع از مشکلات فعالیت در این بخش با این کارآفرین معلول همدانی به گفت‌و‌گو نشستیم.

حمیدرضا فروزان‌احسن با بیان اینکه چهار نسل از خانواده بنده در کار رنگرزی و فرش بوده‌اند، اظهار کرد: از کودکی به این کار علاقه داشتم و در کنار پدر این کار را شروع کردم اما به‌صورت دائمی از 20 سالگی فعالیت خود را در این حوزه آغاز کردم.

وی به ایجاد یک شرکت و مجموعه از سال 1386 اشاره کرد و گفت: با این اقدام آموزش رایگان به شرط اشتغال را در روستاها آغاز کردم و تا به امروز قریب به 6 هزار نفر در روستاهای استان از همدان، کبودراهنگ، بهار، ملایر، نهاوند و... به این واسطه آموزش قالی‌بافی دیده‌اند.

این کارآفرین معلول همدانی بیان کرد: حدود چهار سالی است که آموزش گلیم را نیز در کنار آموزش قالی‌بافی شروع کرده‌ایم، ریسندگی پشم نیز به‌عنوان یکی از سنت‌های قدیمی فراموش شده در حال احیاست.

فروزان‌احسن با بیان اینکه استان همدان حدود دو میلیون و 200 رأس دام دارد اما متأسفانه بیشتر پشم گوسفندان از بین می‌رود، افزود: عدم فرآوری پشم گوسفند ما را برآن داشت تا سنت فراموش شده ریسندگی پشم را احیا کنیم.

وی با تأکید بر اینکه یکی از مهم‌ترین اهداف ورود به حوزه فرش و قالی‌بافی این بوده که فرش دست‌باف استان همدان از بین نرود، تصریح کرد: فرش همدان دارای حدود 40 برند معروف در دنیاست که برخی در حال از بین رفتن بوده و سعی برآن داریم که این مهم حفظ شود.

این کارآفرین معلول همدانی ادامه داد: شناسنامه و هویت همدان در دنیا فرش دست‌باف است اما متأسفانه به فراموشی سپرده شده و به آن بها داده نشده است؛ فرش دست‌باف در صورت حمایت در زمینه اشتغال و ارزآوری به‌ویژه در همدان بسیار مؤثر است.

فروزان‌احسن با بیان اینکه از دو سالگی دچار معلولیت شدم و با این وجود در این حوزه ورود کردم، خاطرنشان کرد: اکنون با همکاری برخی ارگآن‌ها همچون بسیج، روستا به روستا آموزش قالی‌بافی و چند سالی است گلیم‌بافی را نیز در دستور کار قرار داده‌ایم.

وی با تأکید بر اینکه قریب به 500 نفر اشتغال‌زایی مستقیم در این حوزه داشته‌ایم، یادآور شد: البته اشتغال‌زایی غیرمستقیم به‌طور قطع بیش از این آمار است و برخی مواد اولیه و برخی نیز دار قالی از مجموعه تهیه کرده و ایجاد اشتغال دارند.

این کارآفرین معلول همدانی اظهار کرد: حمایت لفظی بسیار زیاد اما در واقعیت بسیار کم است و یکی از اهداف ما احیای این هنر و صنعت بوده که نیاز به حمایت دارد چراکه فرش دست‌باف حدود 28 زیرمجموعه داشته و برای احیای آن باید دست به دست یکدیگر بدهیم.

فروزان‌احسن با بیان اینکه اکنون کشورهای افغانستان، پاکستان و هندوستان در این عرصه رقیب فرش دست‌باف ایران شده‌اند، گفت: متأسفانه برند فرش دست‌باف همدان در این کشورها به نام خود آن‌ها به سایر کشورها و ازجمله آمریکا به فروش می‌رسد، چرا باید این‌گونه باشد؟

وی با تأکید بر اینکه در تلاش هستیم نقشه‌های قدیمی فرش همدان که قابلیت دارد و بازارپسند است را احیا کنیم، بیان کرد: مشکلاتی در این زمینه وجود دارد و نخستین گام، احیای ریسندگی پشم گوسفندان در استان است چراکه دلیل شناخته شدن فرش دست‌باف همدان پشم گوسفندان است.

این کارآفرین معلول همدانی افزود: پشم گوسفندان همدان جزو مرغوب‌ترین پشم‌ها برای فرش دست‌باف است و با توجه به این مهم احیای ریسندگی نیز ضروری است و باید پشم گوسفندان همدان جمع‌آوری و فرآوری شود که این امر خود موجب اشتغال‌زایی خواهد شد.

فرزوان‌احسن با بیان اینکه جمع‌آوری و فرآوری پشم، موجب ایجاد مشاغل وابسته ازجمله طراحی، رنگرزی و... می‌شود، تصریح کرد: مشاغل وابسته، به یکدیگر مرتبط بوده و با کمک به این امر شاهد ایجاد و رونق این مشاغل به‌ویژه برای روستاییان خواهیم بود.

وی با تأکید بر اینکه باید به‌عنوان یک هنر به قالی‌بافی نگاه شود، ادامه داد: باید قالی‌بافی را به‌عنوان یک برند احیا کنیم که قالی‌باف یک هنرمند بوده و در حال احیای یک سنت و هنر است؛ قالی گره به گره یک طرح زیبا و کامل می‌شود.

این کارآفرین معلول همدانی خاطرنشان کرد: باید به قالی‌بافی از دیدگاه فرهنگی نگاه کرد و این صنعت و حرفه را به یک برند تبدیل کرد که مردم بدانند قالی‌بافی حرفه بسیار خوبی است.

فروزان‌احسن با بیان اینکه حمایت از معلولان و هنرمندان صنایع‌دستی به‌صورت لفظی هست اما در عمل هیچ‌گونه حمایتی نیست، یادآور شد: چندین بار رزومه خود را به سازمان بهزیستی ارائه داده‌ام اما طی این چند سال یک‌بار سراغی نگرفته‌اند و این موارد برای ما ناامید کننده است.

وی با تأکید بر اینکه انتظار کمک مادی را نداریم، اظهار کرد: حداقل می‌توانند کمک معنوی از کارآفرینان معلول داشته باشند که متأسفانه نیست و اکنون مشکل مکان داریم تا بتوانیم فعالیت‌ها را ادامه دهیم؛ مکان فعالیت مرکز فنی و حرفه‌ای مقابل سه راه شهرک اندیشه بوده که باید تخلیه شود.

این کارآفرین معلول همدانی گفت: هیئت دولت حمایت از معلولان و هنرمندان صنایع‌دستی را مصوب کرده است اما با مراجعه‌ای که به ادارات مربوطه داشته‌ام متأسفانه حمایتی نیست و بهزیستی می‌گوید حمایت از کارآفرین معلول نداریم.

فروزان‌احسن با اشاره به اعلام آمادگی برای برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان و ویژه معلولان و اقشار مختلف، بیان کرد: این اعلام آمادگی را داشته‌ایم اما استقبالی از این موضوع و معلول کارآفرین نشده است.

وی خواستار حمایت و عمل به وعده‌ها در دولت آینده شد و افزود: به‌عنوان یک معلول منتظر عمل به وعده مسئولان هستم چراکه من معلول به شخصه عمل‌کننده هستم و معلولیت محدودیتی برای من نبوده و انتظار دارم مسئولان از معلولان و کارآفرینان معلول حمایت‌های لازم را داشته باشند.

معلول کارآفرین همدانی که تاکنون 6 هزار نفر را در حوزه فعالیتی خود آموزش داده و برای احیای فرش دست‌باف همدان تلاش می‌کند و سعی بر زنده کردن سنت ریسندگی پشم و جایگاه‌بخشی به فرش دست‌باف همدان و نقشه‌های فراموش شده آن دارد از عدم حمایت دستگاه‌های مربوطه از بهزیستی تا صنایع دستی گلایه دارد و گلایه وی برای حمایت مادی نیست بلکه خواستار حمایت معنوی بوده تا بتواند به هدف خود برای ثبت فرش دست‌باف همدان به‌عنوان یک برند معتبر جهانی برسد اما در این میان عدم حمایت بهزیستی به واسطه کارآفرین بودن یک معلول و میراث فرهنگی و صنایع دستی از این هنرمند بهانه خوبی نیست برای دلسرد کردن وی و آنچه بعد از کسب موفقیت‌های بیشتر چنین فردی برای مسئولان زننده خواهد بود این است که بخواهند سراغ وی را بعد از رسیدن به جایگاهی بگیرند و از مؤثر بودن دستگاه خود در کسب این موفقیت دم بزنند.

گرچه عدم حمایت درد دل فعالان در حوزه‌های مختلف از صنعت تا هنر و... است اما در مواردی این‌چنینی باید شاهد حمایت‌های دوچندان باشیم که متأسفانه در استان همدان این مهم تاکنون محقق نشده است و امیدی به بهبود اوضاع نیست و تنها خواسته فروزان‌احسن به‌عنوان یک کارآفرین معلول همدانی حمایت و عمل به وعده‌ها در دولت آینده است چراکه اکنون قانون و مصوبات بسیاری برای حمایت از معلولان و هنرمندان صنایع‌دستی و کارآفرینان وجود دارد که عملیاتی نمی‌شود.