کد خبر : 46336
تاریخ : 1400/7/3
گروه خبری : جامعه

نهادی که فقط نام اورژانس اجتماعی را یدک می‌کشد

123 شماره‌ای غریب در جامعه

سپهرغرب، گروه - عطیه صفی‌زاده : اورژانس اجتماعی با شماره تماس 123 از سال 1387 شروع به فعالیت کرد و عمده خدمات‌رسانی مددکاران این اورژانس در حوزه آسیب‌های اجتماعی ازجمله آزار و اذیت همسر، کودک و سالمند، خدمات مختلفی را از مشاوره گرفته تا صدور حکم قضائی دنبال می‌کنند، در این مرکز مداخلات روانی، اجتماعی قبل از مداخلات قضائی و انتظامی و حتی در کنار این نوع مداخلات جایگزین می‌شود که این مسئله در پیشگیری از وقوع جرم و قضازدایی نقش مهمی ایفا می‌کند.

سال گذشته بود که سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از اینکه کمتر از 20 درصد مردم سامانه تلفنی 123 اورژانس اجتماعی برای رسیدگی به موارد کودک‌آزاری، همسرآزاری و خودکشی را می‌شناسند، ابراز تأسف کرد و گفت: رسانه‌ها باید این خط را به‌صورت رایگان تبلیغ کرده تا همه مردم آن را بشناسند.

همچنان بعد از گذشت سال‌ها این نهاد نتوانسته جای خود را در جامعه پیدا کند و اکثر مردم تقریباً هیچ آگاهی از کارکرد این نهاد ندارند تا جایی که اکثر قریب به اتفاق افراد هنگام مشاهده دعوا، خشونت، همسرآزاری، کودک‌آزاری و سایر آسیب‌های اجتماعی یا سکوت می‌کنند و بی‌تفاوت رد می‌شوند یا اینکه با پلیس تماس می‌گیرند، تقریباً می‌توان گفت که به ذهن آن‌ها خطور نمی‌کند تا به جای تماس با شماره 110 شماره 123 را بگیرند.

در همین راستا ابتدا به میان مردم رفته و از آن‌ها در مورد این اورژانس پرسیدیم و سپس با پدر مددکاری اجتماعی ایران و پژوهشگر اجتماعی به گفت‌وگو نشسته که نتیجه را باهم می‌خوانیم:

یک شهروند همدانی در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر میزان آشنایی او از اورژانس اجتماعی مطرح کرد: تقریباً هیچ شناختی از اورژانس اجتماعی ندارم و نمی‌دانم وظایف این اورژانس چیست.

گلنوش زارعی ضمن بیان آنکه فعالیت اورژانس اجتماعی برای مردم تشریح نشده است و مردم اصلاً نمی‌دانند شماره تماس 123 چیست و در چه مواقعی می‌توان با آن تماس گرفت، گفت: من که دانشجوی ترم هفت روانشناسی هستم تاکنون از این موضوع اطلاعی نداشتم، چه توقعی از عامه مردم باید داشت که این در هنگام بروز آسیب اجتماعی با این مرکز تماس بگیرند؟

دیگر شهروند همدانی گفت: اگر منظورتان همان ون‌های سفید و بنفش است باید خدمتتان عارض شوم که فقط عبور و مرور این ماشین‌ها را در سطح شهر دیده‌ام اما تاکنون اقدامی از آن‌ها مشاهده نکرده‌ام.

آقای ابراهیمی ضمن بیان آنکه من فلسفه خواندم و در حال حاضر استاد یکی از دانشگاه‌های همدان هستم، عنوان کرد: من در طول روز خیلی مطالعه می‌کنم، تاکنون به کشور‌های زیادی سفر کرده‌ام، به این نتیجه رسیدم که عملکرد نهاد‌های التیام‌بخش آسیب‌های اجتماعی همانند بهزیستی، نیروی انتظامی، روان‌شناسان و انجمن جامعه‌شناسان در ایران بسیار ضعیف است. مثال بارزش همان اورژانس اجتماعی مورد پژوهش شماست که چندین سال است فعالیت خود را آغاز کرده اما همچنان کمتر از 20 درصد افراد جامعه آن را می‌شناسند.

خانم تقریباً مسنی که روی نیمکت‌های خیابان‌ نشسته بود در پاسخ به خبرنگار سپهرغرب گفت: منظورتان همان اورژانسی است که بیماران را جابه‌جا می‌کند؟ من اطلاعی در این خصوص ندارم و نمی‌دانم که کار این سازمان چیست.

آقای بهرامی یکی دیگر از شهروندان ضمن بیان آنکه در جریان این سازمان هستم و می‌دانم که کار این نهاد رسیدگی به آسیب‌دیدگان اجتماعی است، خاطرنشان کرد: اما فکر کنم این نهاد اجازه ندارد که در درگیری‌های خانوادگی ورود یابد.

وی در ادامه به بیان تجربه‌ای در این خصوص پرداخت و گفت: چندی پیش صدای دعوا و فریاد در نزدیکی محل سکونت ما شنیده شد، اما وقتی که با اورژانس اجتماعی تماس گرفتم گفتند ما اجازه ورود به منزل را نداریم و باید با پلیس تماس بگیرید در صورتی که حل آن اختلاف در حیطه کار آنان بود.

خانم جواهری که دکتر یکی از بیمارستان‌های شهر است گفت: این اورژانس آن‌طور که کشور‌های دیگر فعالیت می‌کنند فعال نیست و فقط برخی مواقع در شهر پرسه می‌زند و به داد هموطنان نمی‌رسد.

وی در ادامه ضمن بیان آنکه یکی از مشکلات در حوزه آسیب‌های اجتماعی این است که متأسفانه مردم نسبت به هموطنان خود بی‌تفاوت شده‌اند یعنی در صورت مشاهده کودک‌آزاری یا همسرآزاری ترجیح می‌دهند سکوت کرده و مداخله نکنند، تصریح کرد: اورژانس اجتماعی نتوانسته جایگاهش را در جامعه باز کند؛ در این زمینه رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی را ایفا کنند و خدمات اورژانس اجتماعی در حوزه اعتیاد، کودک‌آزاری و همسرآزاری را به مردم معرفی کند.

این بانوی جوان افزود: شهرداری‌ها نیز از طریق نصب بنر در سطح شهر، ارسال پیام‌های کوتاه و... می‌توانند نسبت به معرفی اورژانس اجتماعی به جامعه تلاش کنند اما این موضوع اتفاق نیفتاده است.

  اورژانس اجتماعی، جایی که صدای آسیب‌دیدگان شنیده نمی‌شود

در ادامه کارشناس مسائل و آسیب‌های اجتماعی ضمن بیان آنکه اگر جامعه‌ای نهادی را برای پیگیری و حل آسیب‌های اجتماعی نداشته باشد دچار بحران می‌شود، اظهار کرد: اورژانس اجتماعی همان نهادی است که می‌تواند با حضور به‌موقع خود از بروز آسیب‌های اجتماعی و به تبع آن جرائم در جامعه جلوگیری کند.

مصطفی اقیلما بیان کرد: اورژانس اجتماعی در سال 1378 در سراسر کشور برای کاهش آسیب‌های اجتماعی ایجاد شد و ون‌های این اورژانس که ابتدا در میادین اصلی شهر قرار داشت موجب آشنایی مردم با فعالیت‌های این مرکز شد.

وی ضمن بیان آنکه برای حضور مؤثر و به‌موقع اورژانس اجتماعی لازم است زیرساخت‌های آن فراهم شود، اظهار کرد: متأسفانه در کشور ما به دلیل برخی از مشکلات و مسائل کارمندان اورژانس اجتماعی حق ورود بدون اجازه به منازل را ندارند.

پدر مددکاری اجتماعی ایران در ادامه افزود: به طور مثال هنگامی‌که فردی برای دریافت کمک با این نهاد تماس می‌گیرد آن‌ها نمی‌توانند وارد خانه و یا مکان وقوع جرم و آسیب شوند، در اصل نمی‌توانند به فرد آسیب‌دیده کمک کنند.

اقیلما ضمن بیان آنکه اورژانس اجتماعی در کشور ما از امکانات خاص این نهاد برخوردار نیست، اظهار کرد: به دلیل قوانین سخت‌گیرانه عملاً این اورژانس نمی‌تواند کمکی به آسیب‌دیدگان کند.

وی سازمان بهزیستی را از مهم‌ترین سازمان‌هایی می‌داند که عهده‌دار آسیب‌های اجتماعی بوده و معتقد است سازمان بهزیستی در طول سالیان فعالیت خود را از یک سازمان خدماتی به سازمانی سیاسی تبدیل کرده است، افزود: اورژانس اجتماعی در همه جوامع دارای دفاتری در سطح شهر است اما متأسفانه این نهاد در ایران نتوانسته عملکرد قابل قبولی داشته باشد.

پدر مددکاری اجتماعی ایران عدم حضور افراد متخصص و آشنا با عرصه آسیب‌های اجتماعی را یکی از علل عدم کارایی این سازمان دانست و گفت: وقتی افراد در مسئولیتی واقع شوند که از تخصص کافی برخوردار نبوده و با زوایای کار آشنا نیستند نمی‌توانند عملکرد خوبی هم داشته باشند.

  جای خالی مددکاران اجتماعی در اورژانسی که به نام آن‌هاست

اقلیما افزود: متأسفانه جای مددکاران متبحر و جامعه‌شناسان در اورژانس اجتماعی خالی است.

وی با تأکید بر اینکه در سازمان بهزیستی باید به مشکلات فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد پرداخته و ریشه آسیب‌ها شناخته و مرتفع شود، گفت: در تمام دنیا مددکاران اجتماعی این وظیفه را بر عهده دارند.

وی عنوان کرد: رؤسای این سازمان کمترین ارتباط را با کارکردهای بهزیستی دارند، این در حالی است که شایسته‌سالاری و پاسخگو بودن از مطالبات مقام معظم رهبری در ارتباط با انتخاب مسئولان مختلف کشور است.

رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران ضمن بیان آنکه در حال حاضر اورژانس اجتماعی در سازمان بهزیستی فقط اسم اورژانس را یدک می‌کشد و از ابزار و امکانات لازم برخوردار نیست، گفت: هنگامی فردی با این سازمان تماس می‌گیرد باید دقایقی به شرح وضعیت خود بپردازد این در حالی است که در کشورهای اروپایی تنها با یک تماس، این نهاد همراه با پلیس و ارگان‌های مرتبط در کمترین زمان در محل وقوع جرم و یا آسیب حاضر می‌شوند.

اقیلما ضمن بیان آنکه از فعالیت این نهاد تاکنون چارت کاری منظم و مطلوبی ایجاد نشده است، گفت: به طور مثال مددکاران این نهاد نمی‌دانند با فرد آسیب‌دیده که خانه جای امنی برای آن‌ها نیست چه‌کار کنند و او را به کجا منتقل کنند.

وی ضمن بیان آنکه لازم است تمام ارگان‌های کشور با این سازمان در ارتباط و همراه باشند، افزود: لازم است که از افراد متخصص و کاربلد در این سازمان بهره‌مند شویم.

پدر مددکاری اجتماعی ایران ضمن بیان آنکه تاکنون سه‌بار این اورژانس افتتاح شده است، مطرح کرد: اما با این حال اکثر مردم در جامعه با نهاد آشنا نیستند و دلیل این امر این است که کارکرد آن در جامعه مشخص نیست.

اقیلما ضمن بیان آنکه شناسایی مردم از فعالیت‌های اورژانس اجتماعی در حد ون‌های آن بوده و محدود است، ابراز کرد: اکثر مردم تصور می‌کنند این اورژانس صرفاً افراد معتاد را جمع‌آوری می‌کند در حالی‌که تبلیغات در زمینه فعالیت‌های این مرکز باید افزایش یابد.

وی ضمن اشاره به اینکه اورژانس اجتماعی زمانی که آسیب اتفاق بیفتد یا در حال اتفاق افتادن است برای رفع آن مداخله می‌کند، ادامه داد: کار اورژانس اجتماعی مداخله کردن و پیشگیری از آسیب است؛ در مرحله اول پیشگیری از آسیب به افراد در آستانه ازدواج خدمات مشاوره ارائه می‌شود، اما مرکز مداخله در بحران زمانی که فرد در معرض آسیب قرار می‌گیرد، مداخله می‌کند.

رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران ضمن بیان آنکه اکثر افرادی که در این نهاد کار می‌کنند از لحاظ تخصصی مناسب این شغل نیستند، گفت: اکثر مردم این نهاد را با اورژانس درمانی اشتباه می‌گیرند و اطلاعی از کارکرد آن ندارند.

در ادامه به سراغ یکی از پژوهشگران اجتماعی همدان رفته و وضعیت استان را از وی جویا شدیم:

به گفته حسین رضایی دلیل عدم شناخت اورژانس اجتماعی توسط مردم کم بودن تبلیغات و اطلاعات لازم در این خصوص است.

  تبلیغات و اطلاع‌رسانی سامانه 123 در جامعه بسیار محدود است

وی ضمن بیان آنکه متأسفانه عملکرد و کارایی این اورژانس در جامعه بیان نشده است، تصریح کرد: تبلیغات و اطلاع‌رسانی سامانه 123 در جامعه بسیار محدود است.

این جامعه‌شناس ضمن بیان آنکه هنگامی اطلاع‌رسانی از طریق فضای مجازی، رسانه و جامعه صورت نگیرد آحاد مردم نمی‌تواند آن خدمت را بشناسند، تصریح کرد: به دلیل محرمانه و امنیتی بودن برخی از مأموریت‌های آن، نمی‌توان راجع به موفقیت یا عدم موفقیت آن اظهار نظر مطلق کرد.

رضایی ضمن بیان آنکه بسیار از اطلاعات این سازمان به دلیل برهم نزدن امنیت و آسایش جامعه منتشر نمی شود، عنوان کرد:بسیاری از اطلاعات و مأموریت‌های این سازمان به دلیل جریحه‌دار نکردن احساسات مردم محرمانه باقی می‌ماند.

وی بیان کرد: اورژانس اجتماعی خدماتی ازجمله راهنمایی و مشاوره، ارائه خدمات توان‌بخشی، پیشگیری و اجتماعی ارجاع افراد به مراکز مداخله در بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی را ارائه می‌دهد.

   لزوم تجدید نظر کردن در قوانین و امور قضایی

این پژوهشگر اجتماعی ضمن بیان آنکه با اقداماتی همچون افزایش نیرو، بودجه و مراکز اورژانس‌های اجتماعی می‌توان شاهد ارتقای عملکرد این سازمان بود تصریح کرد: تجدید نظر کردن در قوانین و امور قضایی هم می‌تواند برای بهبود عملکرد و اختیارات آن‌ها تأثیرگذار باشد.

رضایی ضمن بیان آنکه متأسفانه اقدامات فرهنگی، آگاهی‌بخشی و اطلاعاتی در بحث معرفی اورژانس اجتماعی تاکنون ضعیف بوده است، عنوان کرد: این نهاد یک نهاد بسیار مهم است که می‌تواند از بروز بسیاری فجایع جلوگیری کند اما متأسفانه اقدامات قابل قبولی در خصوص معرفی آن در جامعه انجام نگرفته است.

حال با توجه به آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد اولین دلیلی که مردم با اورژانس‌های اجتماعی تماس نمی‌گیرند عدم شناخت کافی با این اورژانس‌ها است، متأسفانه مردم ما اورژانس اجتماعی را خوب نمی‌شناسند وظایف و حیطه مداخلاتش را نمی‌دانند حتی بعضی‌ها آن را با اورژانس مردمی اشتباه می‌گیرند لازم است که رسانه‌ها، نهاد اجتماعی و متولیان این امر سطح آگاهی مردم را در زمینه فعالیت اورژانس اجتماعی بالا ببرند.

دلیل دوم این است که امکانات اورژانس اجتماعی اعم از نیروی انسانی، آمبولانس و غیره متناسب با نیاز‌های جامعه نیست طبیعتاً اگر نتوانند به اندازه کافی به مردم خدمات مناسبی ارائه دهند کم‌کم از تعداد تماس‌ها کاسته خواهد شد.

از طرفی همان‌طور که می‌دانید مدیریت آسیب‌های اجتماعی تعامل تمامی دستگاه‌ها را می‌طلبد، این تعامل باید به گونه‌ای باشد که تمامی دستگاه‌ها یعنی وزارت کشور، سازمان بهزیستی، شهرداری و سایر دستگاه‌ها شرح وظایفی که قانون برای آن‌ها تعریف کرده را انجام داده و بر اساس مقررات در این جهت گام بردارند.

به طور قطع اگر دستگاه‌ها تعامل و همکاری مناسبی را داشته باشند می‌توانند به‌صورت تخصصی‌تر در جهت کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی گام بردارند.

از طرف دیگر باید گفت آسیب‌های اجتماعی اگرچه سال‌هاست به‌عنوان دغدغه جدی مسئولان و کارشناسان مطرح شده اما به عقیده کارشناسان و نمایندگی مجلس برای رفع آن تاکنون اقدام مؤثری صورت نگرفته است.

تأکیدات رهبر معظم انقلاب درباره تلاش برای رفع معضل آسیب‌های اجتماعی و وضعیت موجود جامعه و آمارها نشان‌دهنده آن است که مسئولان باید این موضوع را جدی بگیرند.

  لینک
https://www.sepehrnewspaper.com/Press/ShowNews/46336