اشتغال دغدغه جوانان روستایی؛

رؤیای زندگی بهتر، جوانان روستایی را به شهرها می‌کشاند

تفریح سالم و اشتغال؛ خواسته جوانان برای ماندن در روستا

از مسائل مهمی که امروزه روستاها با آن مواجه هستند، فرآیند خروج جمعیت جوان و فعال از روستاها و به خطر افتادن پایداری اجتماعات روستایی است که این امر ناشی از مسائل و مشکلاتی است که به دلیل عدم توجه به آن‌ها شاهد افزایش مهاجرت از روستاها هستیم و بیشترین جمعیت مهارج روستاها قشر جوان هستند.

به‌طور قطع نامطلوب بودن وضعیت جوانان آن‌ها را برای دستیابی به شرایط بهتر، پایدارتر و مطلوب‌تر به سمت شهرها سوق می‌دهد و این اتفاق در حالی رقم می‌خورد که بسیاری افراد از آسیب‌ها و تبعات این موضوع غافل بوده و هستند؛ آنچه باید امروزه مورد توجه قرار گیرد وضعیت جوانان در روستاهاست که با رفع مشکلات در این حوزه از بروز آسیب‌های دیگر جلوگیری شود.

عدم اشتغال جوانان و نبود امکانات و زیرساخت‌های تفریحی، ورزشی و آموزشی در روستاها در حالی است که با توجه به توسعه و پیشرفت‌ها انتظار می‌رود این موارد در روستاها نیز ایجاد شده باشد اما متأسفانه تا به امروز این‌گونه نبوده و همچنان مشکلات جوانان در روستاها پابرجاست.

کمبود بودجه، عدم تأمین اعتبار و پرداختن به نیازها و مطالبات روستاییان دلایل عدم ارتقا و پیشرفت روستاها در این حوزه است. با توجه به این موارد به‌منظور پرداختن به وضعیت جوانان در روستاها با تعدادی از جوانان روستایی و دهیاران در شهرستان‌های مختلف استان همدان به گفت‌و‌گو نشستیم.

رضا یک جوان روستایی 23 ساله که تحصیلات خود را تا مقطع راهنمایی دنبال کرده است در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما از دغدغه‌ها و نگرانی‌هایش این‌گونه گفت: به دلیل فراهم نبودن امکان تحصیل و وضعیت معیشتی خانواده نتوانستم تحصیلاتم را ادامه بدهم و همچون پدرم به کشاورزی مشغول شدم.

وی با بیان اینکه اکنون در مقایسه با یک جوان تحصیل‌کرده و بهره‌مند از امکانات شهری تقریباً هیچ بهره‌ای از زندگی در روستا نبرده‌ام، اظهار کرد: متأسفانه روستاییان از حداقل امکانات تحصیلی، تفریحی و ورزشی محروم هستند.

رضا با تأکید بر اینکه انتظار می‌رود با توجه به پیشرفت‌ها، وضعیت روستاها نیز بهبود یابد، افزود: نه‌تنها وضعیت روستاها در حوزه جوانان بهتر نشده است بلکه صدای درخواست آن‌ها برای ایجاد اشتغال و امکانات نیز به‌جایی نمی‌رسد.

وی با اشاره به این نکته که شغل روستاییان اکثراً فصلی و آن‌هم کشاورزی یا دامداری است، تصریح کرد: جوانانی که امکان مهاجرت دارند از روستا می‌روند و آن‌ها که می‌مانند هم باید با شرایط موجود کنار بیایند که گاهی این شرایط آن‌ها را به سمت‌وسوی اعتیاد و معضلات دیگر می‌کشاند.

س. وحیدی دختر 18 ساله روستایی که از نبود فرصت شغلی، تحصیلی، تفریحی و ورزشی برای دختران روستایی گلایه‌مند است نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما بیان کرد: این موضوع موجب بروز مشکلاتی ازجمله افسردگی در بین دختران می‌شود.

وی با بیان اینکه البته یک دوره خیاطی برگزار شد که آن‌هم تغییری در وضعیت دختران روستا ایجاد نکرد، ادامه داد: هزینه تهیه چرخ‌خیاطی و ایجاد یک کارگاه کوچک بالا و از توان روستاییان خارج است.

وحیدی با تأکید بر اینکه در صورت ایجاد یک کارگاه و یا واحد تولیدی در روستا امکان اشتغال زنان و دختران روستایی نیز فراهم می‌شود، خاطرنشان کرد: اکنون به دلیل نبود امکانت و فرصت اشتغال، آشپزی، خانه‌داری، قالی‌بافی و نهایتاً میهمانی، تفریح و اشتغال دختران روستا شده است.

وی با بیان اینکه در روستا امکانات ورزشی و تفریحی برای آقایان فراهم نیست چه برسد به خانم‌ها یادآور شد: برخورداری از امکانات تفریحی و ورزشی حق تمام افراد جامعه است و روستاییان از این حق محروم هستند.

وحیدی خواستار توجه بیشتر مسئولان در بخش‌های مختلف به روستاها و نیازهای روستاییان شد و اظهار کرد: برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف، سرمایه‌گذاری برای ایجاد واحدهای تولیدی و ایجاد اشتغال برای جوانان و استفاده از ظرفیت‌های موجود در روستاها حداقل کاری است که مسئولان می‌توانند برای روستاییان انجام دهند.

در ادامه دهیار روستای چنار علیا بخش مرکزی اسدآباد در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما با بیان اینکه وضعیت جوانان روستا به لحاظ اشتغال، تحصیل و امکانات به‌منظور گذران اوقات فراغت مناسب نیست، اظهار کرد: جوانان روستا برای کار به شهر و یا روستاهای دیگر می‌روند و یا در فصل برداشت محصولات کشاورزی در روستا مشغول به کار می‌شوند.

جواد رحمانی به عدم وجود کارخانه و یا واحد تولیدی به منظور ایجاد اشتغال برای جوانان روستا اشاره کرد و افزود: متأسفانه در این راستا هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری نشده و اکنون منبع درآمد اهالی از طریق کشاورزی و دامداری است.

وی جمعیت روستا را دو هزار نفر با 500 خانوار دانست و بیان کرد: جمعیت جوان روستا نیز حدود یک‌دهم کل جمعیت روستا با میانگین 150 تا 200 نفر است.

دهیار روستای چنار علیا بخش مرکزی اسدآباد افزود: اکنون سد و معدن اطراف روستا وجود دارد اما تعداد کمی از جوانان روستا در آن‌جا فعال هستند.

رحمانی در خصوص امکانات تفریحی برای جوانان روستا نیز تصریح کرد: یک زمین خاکی و سالن ورزشی کل امکانات تفریحی برای جوانان روستاست، به‌طور قطع نبود امکانات و تجهیزات لازم برای سپری کردن اوقات فراغت، تبعات و آسیب‌هایی ازجمله اعتیاد را برای جوانان به‌دنبال خواهد داشت.

وی به درخواست اهالی برای رسیدگی به امور جوانان از دهیاری اشاره کرد و گفت: خانواده‌ها خواستار ایجاد کارگاه، کارخانه و... با هدف ایجاد اشتغال برای جوانان هستند که این امور از توان دهیاری خارج است.

دهیار روستای چنار علیا بخش مرکزی اسدآباد خاطرنشان کرد: انتظارات و خواسته‌های مردم منتقل شده اما اقدامات در حد توان و ایجاد یک سالن ورزشی بوده که استقبال جوانان از این امکان نیز خوب بوده است.

رحمانی با تأکید بر اینکه ایجاد یک کارخانه چیپس و یا رب در حوالی روستا ایجاد اشتغال خوبی برای جوانان روستا و روستاهای اطراف به‌دنبال خواهد داشت، یادآور شد: اکنون جوانان روستا برای کار به شهرهای دیگر می‌روند و مهاجرت به این دلیل بالا بوده است.

دهیار روستای پرلوک از توابع صالح‌آباد شهرستان بهار در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما با بیان اینکه وضعیت اشتغال جوانان روستا بسیار نامطلوب است، اظهار کرد: شغل اکثر روستاییان فصلی است و در بحث ضایعات و مشاغل آزاد فعالیت دارند و 15 تا 20 درصد نیز به دامداری مشغول هستند.

احمد کاویانی، 50 درصد جمعیت روستا را قشر جوان دانست و گفت: به دلیل نبود فرصت شغلی مناسب در روستا برخی از جوانان برای کار به سایر شهرها می‌روند البته موقعیت جغرافیایی و فرهنگی روستا به گونه‌ای است که بسیاری از جوانان مهاجرت نمی‌کنند.

وی با تأکید بر اینکه با توجه به مشکل اشتغال، ازدواج جوانان نیز به تأخیر افتاده است، بیان کرد: اکثر جوانان روستا در رشته‌های مختلف حقوق، پزشکی و... تحصیل‌کرده هستند اما به دلیل فراهم نبودن شرایط اشتغال در روستا مهاجرت کرده‌اند.

دهیار روستای پرلوک از توابع صالح‌آباد شهرستان بهار افزود: یک سالن ورزشی تنها زیرساخت و امکان فراهم برای گذران اوقات فراغت جوانان روستاست که به‌صورت مشارکتی با خودیاری ایجاد شده و جوانان نیز استقبال داشتند که به دلیل شیوع کرونا این امکان نیز محدود شده است.

کاویانی با تأکید بر اینکه فراهم نبودن امکانات و زیرساخت‌ها برای اوقات فراغت جوانان و مشکل اشتغال، تبعات و آسیب‌هایی را برای جوانان روستا به‌دنبال داشته است، تصریح کرد: اعتیاد و از هم پاشیدن بنیان خانواده‌ها از مشکلات و آسیب‌ها در این خصوص بوده است.

وی به ظرفیت بالای کشاورزی در این روستا اشاره کرد و افزود: اراضی بسیاری در روستا موجود بوده و جای کار بسیار است اما متأسفانه طی سال‌های گذشته حمایت‌های لازم صورت نگرفته؛ حتی در بحث تسهیلات اشتغال روستایی نیز طی سابقه 10 ساله خدمتم بیش از دو سه مورد نبوده است.

دهیار روستای پرلوک از توابع صالح‌آباد شهرستان بهار خاطرنشان کرد: یک کارگاه تولید سفال و سرامیک در روستا داریم که لنگ پول و اعتبار به‌منظور توسعه و ایجاد اشتغال بیشتر است، در صورت حمایت و تحقق توسعه توان ایجاد اشتغال برای 15 نفر را دارد و اکنون با پنج نفر نیرو فعال است.

کاویانی به دیگر ظرفیت‌های روستا به‌منظور ایجاد اشتغال اشاره کرد و با بیان اینکه از غار علیصدر تا این روستا فقط 20 دقیقه فاصله است و از این فرصت برای تقویت گردشگری روستا استفاده کرد یادآور شد: همچنین با توجه به وجود قلعه شجاع‌السلطنه به‌عنوان یک آثار تاریخی ثبت ملی، می‌شود از این فرصت‌ها استفاده کرد اما متأسفانه اقدامی در حوزه رونق گردشگری روستا نشده است.

وی گفت: جمعیت کنونی روستا بیش از دو هزار نفر است و با توجه به حجم جمعیت درخواست‌هایی برای ایجاد اشتغال و استفاده از ظرفیت‌های موجود داشته‌ایم که ترتیب اثر داده نشده است.

دهیار روستای پرلوک از توابع صالح‌آباد شهرستان بهار با اشاره به ارائه طرح ایجاد شهرک صنعتی دامداران به جهاد کشاورزی و عدم موافقت با اجرای آن، بیان کرد: این طرح متقاضیان بسیاری داشت اما متأسفانه با آن موافقت نشد و در صورت موافقت و اجرا قابلیت ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای 50 نفر و تولید گوشت و شیر را داشت.

دهیار روستای امامزاده زید از توابع بخش مرکزی تویسرکان نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما جمعیت روستا را بیش از یک‌هزار و 300 نفر عنوان کرد و افزود: جمعیت روستا تقریباً جوان است و اکثر جوانان نیز تحصیل‌کرده و دانشگاهی هستند.

حمید مالمیر با بیان اینکه با توجه به تحصیلات جوانان شغل مناسب برای آن‌ها در روستا موجود نیست، تصریح کرد: به این دلیل اکثراً خانه‌نشین شده‌ یا مهاجرت می‌کنند که البته با توجه به نزدیکی به مرکز شهرستان مهاجرت چندان زیاد نیست.

وی با تأکید بر اینکه مشاغل مختلف از خدماتی تا کارگر ساختمانی در روستا داریم، ادامه داد: روستا بهره‌مند از گلخانه و دامداری است اما این ظرفیت‌ها پاسخگوی نیاز ایجاد اشتغال در روستا نبوده و همچنان با معضل نبود شغل رو‌به‌رو هستیم.

در ادامه دهیار روستای امامزاده زید از توابع بخش مرکزی تویسرکان در گفت‌و‌گو با سپهرغرب خاطرنشان کرد: متأسفانه هیچ‌گونه امکانات و زیرساختی برای تفریح و ورزش جوانان در روستا فراهم نیست و جوانان به این منظور به شهر مراجعه می‌کنند.

مالمیر با بیان اینکه به‌منظور ایجاد امکانات و زیرساخت‌های ورزشی و تفریحی درخواست و پیگیری‌هایی داشته‌ایم، یادآور شد: عنوان می‌کنند با توجه به نزدیکی روستا به شهر، از شهر خدمات بگیریم؛ فاصله روستا با شهر تویسرکان کمتر از یک کیلومتر است.

وی با ابراز اینکه فراهم نبودن امکانات برای جوانان، معضلات و ناهنجاری‌های اجتماعی را موجب می‌شود، اظهار کرد: معضلاتی از اعتیاد تا دزدی و... در روستاها به دلیل عدم اشتغال جوانان و فراهم نبودن امکانات و زیرساخت‌های ورزشی، تفریحی وجود دارد.

دهیار روستای امامزاده زید از توابع بخش مرکزی تویسرکان گفت: در روستا از ظرفیت کشاورزی و کشت گلخانه‌ای برخوردار هستیم اما توسعه آن‌ها نیاز به منابع آبی دارد که با توجه به کم‌آبی امکان‌پذیر نیست.

اشتغال نه‌تنها مهم‌ترین دغدغه این روزهای جوانان شهرنشین است بلکه جوانان روستایی نیز از این موضوع گلایه دارند و تفاوت اینجاست که در شهرها ظرفیت و امکانات بیشتری به این منظور فراهم است. متأسفانه اشتغال روستایی به کشاورزی و دامداری خلاصه شده و این امر موجب مهاجرت جوانان از روستا و به‌تبع آن بروز مشکلات و آسیب‌هایی در روستاها و شهرها شده که از مهم‌ترین آن‌ها کاهش جمعیت روستایی و افزایش پدیده حاشیه‌نشینی در شهرها و معضلاتی ازجمله افزایش اعتیاد، طلاق، دزدی و... است.

دهیاران از فراهم نبودن زیرساخت‌ها و امکانات برای ایجاد اشتغال و فرصت‌های تفریحی و ورزشی گلایه دارند و این در حالی است که درخواست‌ها و پیگیری‌های دهیاران به دلایل مختلف به بن‌بست خورده و امکان برآورده کردن این خواسته‌ها نیست چراکه پاسخ‌ها و توجیه‌های مسئولان برای نپرداختن به این حوزه، همواره نبود اعتبار، کم بودن جمعیت و مواردی ازاین‌دست است.

به‌طور قطع روستاها ظرفیت‌های بی‌شماری دارند که در صورت استفاده از آن‌ها مشکل اشتغال و دیگر مسائل جوانان روستایی حل شده و اقتصاد روستا و اهالی نیز رونق می‌یابد و ضعف کنونی عدم شناسایی مشکلات و مسائل جوانان روستا و بی‌توجهی مسئولان به این حوزه است که موجب خالی شدن روستاها از سکنه و افزایش مهاجرت‌ها شده است. در صورتی‌که می‌توان با حداقل اقدامات در روستاها از بروز این موارد جلوگیری کرده و حتی مهاجرت معکوس به روستاها را رقم زد که امید می‌رود با آغاز به کار مدیریت ارشد جدید استان این مسائل مورد تأکید و توجه ویژه قرار گیرد.