کد خبر : 57374
تاریخ : 1401/4/13
گروه خبری : جامعه

داروهای گیاهی سکه کم‌بهای ایرانی، تخم طلای دیگران

لزوم آموزش فرآوری و بسته‌بندی گیاهان دارویی به کشاورزان

ایران و ترکیه غنی‌ترین تنوع گیاهان دارویی را در دنیا به خود اختصاص داده‌اند؛ سهم تجارت جهانی از فروش محصولات گیاهی دارویی حدود 124 میلیارد دلار بوده است که سهم کشور ما حدود 60 میلیون دلار بوده و این مقدار کمتر از نیم درصد کل تجارت جهانی است. متکی بودن اقتصاد ایران بر درآمدهای نفتی و تأثیرپذیری درآمدها از مسائل سیاسی و اقتصادی، آسیب‌پذیری اقتصاد کشور را در این زمینه موجب شده است؛ هرساله بیش از 9 هزار نوع فرآورده گیاهی در کشورهای اروپایی و آمریکا فرموله و به بازار عرضه می‌شود. اما کشور ما مانند 50 سال گذشته بیشتر در زمینه تولید عرقیات گیاهی فعالیت دارد! با توجه به جمیع بررسی‌ها و تحقیقات به‌عمل‌آمده، مشکل اصلی درحال حاضر تولید نیست، بلکه مشکل اساسی را باید در بازار این محصولات جستجو کرد. اوج کارآمدی یک بازاریابی موفق زمانی است که فرهنگ‌سازی و افزایش مصرف در سطح عامه مردم از طریق ترویج و نه تبلیغات انجام گیرد؛ اهلی‌سازی گیاهان دارویی مفید، محافظت و احیای اماکن و سایت‌های گیاهی موجود، کاهش زنجیره تجارت گیاهان دارویی، هدفمند کردن تحقیقات در این زمینه و تقویت و اجرایی کردن قوانین برداشت این گونه‌ها، می‌توانند به‌عنوان راه حل‌های توسعه در داخل و به تبع آن توسعه صادرات در خارج مورد بررسی قرار گیرند.

در همین راستا با موضوع داروهای گیاهی و نقشی که بر اقتصاد دارند، با یکی از فعالین این حوزه به گفت‌وگو نشسته‌ایم که نتیجه را باهم می‌خوانیم:

فاطمه گواهی‌کاخکی با بیان اینکه برای بهره‌گیری از گیاهان دارویی در بخش اقتصادی لازم است که از همان ابتدا استراتژی‌ها و استاندارد کشت گیاهان را به کشاورزان و فعالین حوزه گیاهان دارویی بیاموزیم، ابراز کرد: در این راستا لازم است به بحث‌های بازارسنجی، بازاریابی و فرآوری محصولات توجه شود و برای آن برنامه‌ریزی صورت گیرد.

وی با بیان اینکه در تمام مراحل کشت، برداشت و عرضه محصولات به بازار باید استاندارد‌های لازم را رعایت کنیم، عنوان کرد: در ابتدا باید خواص هر دارو شناخته شود و سپس براساس آن به بحث فرآوری محصولات پرداخته و نسبت به صادراتش به کشور‌های دیگر اقدام شود.

مدیر صنایع تبدیلی کشاورزی و زعفران ضمن اشاره به غرب کشور که منبع گیاهان دارویی باارزش و غنی است، ابراز کرد: استان‌های شمالی کشور هم از این ظرفیت برخوردار هستند و تاکنون مشاغل پایداری ناشی از پرورش گیاهان دارویی ایجاد شده است.

محقق گیاهان دارویی عنوان کرد: به‌منظور حفظ منابع پایه مانند خاک، جلوگیری از فرسایش خاک، ایجاد اشتغال پایدار، توسعه کشاورزی پایدار، افزایش درآمد خانوار روستایی، فراهم کردن بستری مناسب برای مهاجرت معکوس از شهر به روستا و توسعه کشت گیاهان دارویی که دارای ارزش‌افزوده ازنظر اقتصادی هستند، در برنامه جهاد کشاورزی قرار دارند.

   کارگاه کوچک باطراوتی که سودآوری زیادی برای کشور دارد

گواهی‌کاخکی با بیان اینکه یک کارگاه کوچک گیاهان دارویی با کمترین سرمایه و هزینه می‌تواند سود خوبی داشته باشد، اذعان کرد: در این راستا لازم است برای عرضه محصولات به کشور‌های خارجی و فروش بیشتر آن نسبت به بسته‌بندی و فرآوری محصولات دقت کنیم و تمام تلاش خود را داشته باشیم که محصول با بهترین کیفیت و بسته‌بندی به بازار عرضه شود.

وی با بیان اینکه در حوزه بازاریابی باید به نوع بازار داخلی و خارجی دقت و سپس براساس آن تصمیم گرفته شود، عنوان کرد: متأسفانه در کشور ما گیاهان با ارزش دارویی جایگاه خود را نسبت به قبل از دست داده‌اند؛ این درحالی است که در اکثر کشور‌های توسعه‌یافته مردم برای درمان بیماری‌های خود از گیاهان دارویی استفاده می‌کنند.

این پژوهشگر حوزه گیاهان دارویی با بیان اینکه فرآوری گیاهان دارویی عبارت است از تغییر شکل دادن گیاه خام به قرص، کپسول، پماد، روغن، دمنوش و یا ترکیب گیاهان مختلف با یکدیگر تا یک محصول مفید و کاربردی به‌دست آید، ابراز کرد: در گام بعدی لازم است که محصول فرآوری‌شده در بازار عرضه شود و به فروش برسد.

   ضعف بسته‌بندی بلای جان صادرات

گواهی‌کاخکی با بیان اینکه به دلایل مختلفی ازجمله عدم اطلاع‌رسانی و آموزش فرآوری گیاهان دارویی در حوزه بسته‌بندی با مشکلات مختلفی مواجه هستیم، یادآور شد: به‌دلیل عدم آگاهی کشاورزان درخصوص فرآوری و بسته‌بندی، در اکثر مواقع محصولات خود را با نازل‌ترین قیمت به دلالان می‌فروشند.

وی در ادامه افزود: دلالان محصولات ایران را به کشور‌های اروپایی یا آسیایی عرضه می‌کنند و در آن کشورها محصول فرآوری می‌شود و درنهایت با قیمت چندین‌برابر صادرشده دوباره به کشور وارد می‌شود.

مدیرعامل مجتمع صنایع تبدیلی تکمیلی کشاورزی گفت: به‌طور مثال به‌دلیل ناآگاهی کشاورز، گل محمدی با کمترین قیمت به دلال فروخته و یا تبدیل به گلاب می‌شود؛ این درحالی است که با اسانس‌گیری از گل می‌توان به درآمد میلیاردی رسید.

   رونق گردشگری نتیجه توجه به گیاهان دارویی

گواهی‌کاخکی با بیان اینکه بسته‌بندی مناسب کمک شایانی به مقوله بازاریابی و یا بازارسنجی می‌کند، یادآور شد: لازم است درخصوص بسته‌بندی به برخی نکات همچون استفاده از تصاویر مناسب، فرم و اندازه و غیره توجه شود.

وی با بیان اینکه اقتصاد گیاهان دارویی بر رونق اقتصادی و گردشگری کشور تأثیر می‌گذارد، ابراز کرد: در کشور تاکنون به گردشگری گیاهان دارویی توجهی نشده و درواقع اصلاً جدی گرفته نشده است.

این محقق گیاهان دارویی با بیان اینکه خوشبختانه ایران کشوری غنی در حوزه گیاهان دارویی به حساب می‌آید، عنوان کرد: در این راستا همان‌طور که می‌دانید، از 13 اقلیم موجود در کره زمین، 11 اقیلم در کشور ما وجود دارد و این امر می‌تواند تأثیر بسزایی بر جذب گردشگران به کشور و استان‌های مختلف داشته باشد.

گواهی‌کاخکی با بیان اینکه ایران ازلحاظ آب‌وهوایی و بهره‌مندی از گیاهان دارویی یک کشور ثروتمند محسوب می‌شود، اذعان کرد: اما به دلایل مختلفی همچون ناآگاهی، عدم آموزش و فرآوری محصولات، این ثروت در کشور مغفول مانده است.

   آنغوزه محصول ایرانی که به کام کشور‌های دیگر است

وی با بیان اینکه در کشور از گیاهان مرتعی بسیار باکیفیتی همچون آنغوزه بهره‌مند هستیم که در کل دنیا یافت نمی‌شود، یادآور شد: برخی کشور‌ها که سرآمد فرآوری گیاهان دارویی هستند، گیاه آنغوزه را با کمترین قیمت از ما خریداری می‌کنند و سپس آن را تبدیل به دارو‌های مختلف کرده و دوباره با قیمت گزاف به کشور‌های مختلف ازجمله ایران می‌فروشند.

این پژوهشگر گیاهان دارویی با بیان اینکه لازم است طی فراخوانی از تسهیلگران دعوت شود با ارائه امکانات و تجهیزات لازم به روستاها زمینه فرآوری گیاهان را فراهم کنند، عنوان کرد: لازم است آموزش‌های مختلف که منتهی به فرآوری و بسته‌بندی گیاهان دارویی می‌شوند را به کشاورزان و تسهیلگران روستایی یاد دهیم.

ایران ازنظر آب‌وهوایی کشور بسیار غنی در حوزه گیاهان دارویی محسوب می‌شود که می‌تواند این گیاهان را به دارو‌های گیاهی باارزش تبدیل کند و تکانی به اقتصاد خود بدهد؛ تا جایی که به عقیده برخی از صاحب نظران این رشته، توجه به این حوزه می‌تواند درآمد و سود بیشتر از نفت برای کشور ایجاد کند! در این سال‌ها که حکمرانان کشوری سعی می‌کنند وابستگی درآمدی خود به فرآورد‌ه‌های نفتی را کم کنند، توجه به این حوزه می‌تواند به‌مثابه انقلاب عظیم در کشور عمل کرده و عواید بی‌شماری را برای استان‌ها و جامعه رقم بزند، اما ضعف‌های زیادی در این حوزه وجود دارد که در این راستا می‌توان به عدم اطلاع‌رسانی مناسب، ناآگاهی کشاورزان، نبود تجهیزات لازم برای فرآوری، فروش با نازل‌ترین قیمت‌ها به دلالان، عدم توجه به بسته‌بندی و غیره اشاره که لازم است برای داشتن اقتصاد و اشتغال پایدار برای جوانان به استاندارد‌های آن توجه کنند و هرچه زودتر نسبت به فرآوری گیاهان دارویی به داروهای گیاهی اقدام کنند؛ چراکه درحال حاضر عدم توجه به این موضوع، سبب شده که گیاهان دارویی به نام ما و به کام دیگران باشد.

  لینک
https://www.sepehrnewspaper.com/Press/ShowNews/57374