دیـــابــت قاتلی بالقوه اما قابل مهار

دیابت یک بیماری مزمن است که در آن لوزالمعده انسولین کافی برای بدن تولید نمی‌کند. این بیماری در سال 1550 قبل از میلاد شناسایی و تفاوت بین نوع یک و دو آن از حدود سال 1850 شروع شد. امروزه آمار مبتلایان به دیابت از 108 میلیون به 425 میلیون نفر طی 30 سال گذشته در سراسر جهان افزایش داشته است که 90 درصد از آن‌ها را دیابت نوع دو تشکیل می‌دهد.
بار بیماری‌های مرتبط با دیابت بسیار زیاد و در حال رشد است، تا جایی که تنها طی 20 سال اخیر مرگ‌ومیر ناشی از دیابت در سراسر جهان 70 درصد افزایش یافته است. تشخیص زودهنگام برای انواع دیابت بسیار مهم است و می‌تواند جان انسان‌های بسیاری را نجات دهد، از پیش آمدن اتفاقات اورژانسی جلوگیری کند و از بروز عوارض تغییردهنده زندگی در آینده بکاهد. به همین دلیل بسیار مهم است تمام انسان‌ها از علائمی که نشان می‌دهد، خطر ابتلاء به دیابت در آن‌ها یا اطرافیانشان نزدیک است آگاه باشند.
 حقایقی درباره دیابت
دیابت یکی از پنج عامل اصلی خطرات مرتبط با سلامت برای سل است. این بیماری عامل اصلی نابینایی در افراد 40 تا 74 سال محسوب می‌شود و آمار نشان می‌دهد مبتلایان به آن دو برابر بیشتر از سایرین به افسردگی دچار می‌شوند.
استرس و اضطراب ناشی از زندگی با دیابت به‌دلیل دریافت نکردن مراقبت کافی و پای‌بند نبودن به درمان و دوره‌های هیپوگلیسمی (افت قند) یا هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) بر روند بیماری تأثیر منفی می‌گذارد. از سوی دیگر افراد مبتلا به دیابت تا سه برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی-عروقی و کلیوی یا سرطان قرار دارند.
کنترل مناسب سطح گلوکز خون، خطر ابتلاء به به بیماری‌های شدید یا مرگ ناشی از دیابت را به‌میزان چشمگیری کاهش می‌دهد اما 50 تا 70 درصد از مبتلایان به این بیماری سطح قند خون کنترل نشده‌ای دارند.
آمار سازمانی جهانی بهداشت نشان می‌دهد که در هر دو دقیقه یک نفر به دیابت مبتلا می‌شود. به این ترتیب دیابت می‌تواند در انتظار هر شخصی باشد. این افزایش هشداردهنده ابتلاء به دیابت از زمان کشف تاکنون یکی از دلایلی است که به‌واسطه آن سازمان جهانی بهداشت (WHO) و فدراسیون بین‌المللی دیابت (IDF) تصمیم گرفتند روز جهانی دیابت را برای کمک به گسترش آگاهی درباره این بیماری ایجاد کنند.
روز جهانی دیابت فرصتی برای افزایش آگاهی در مورد دیابت به‌عنوان یک موضوع سلامت عمومی جهانی و ترویج تمام اقداماتی است که باید به‌صورت جمعی و فردی برای پیشگیری، تشخیص و مدیریت بهتر آن انجام شود.
از سوی دیگر هزینه اقتصادی دیابت در سطح جهان 727 میلیارد دلار تخمین زده شده و مدیریت روزانه سطح قند خون یا تلاش برای درمان دیابت عملی وقت‌گیر و پرهزینه است. این هزینه بالا و وجود امکان پیشگیری از آن دلایل بیشتری به‌دست می‌دهد تا بشر آگاهی خود را از دیابت ببرد و تولد مردی را جشن بگیرد که در ورود انسولین به دنیای مدرن به‌عنوان یک درمان مؤثر علیه دیابت نقش بسیار مؤثری داشته است.
 تاریخچه روز جهانی دیابت
روز جهانی دیابت نخستین بار در سال 1991 معرفی شد. تعیین این روز توسط فدراسیون بین‌المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی و در واکنش به افزایش موارد ابتلاء به دیابت در سراسر جهان انجام گرفت تا بهانه‌ای برای کمک به افزایش آگاهی در مورد دیابت، نگرانی‌های مرتبط با سلامتی و علل بالقوه آن باشد.
روز انتخاب‌شده برای بزرگداشت آن، چهاردهم نوامبر برابر با تولد «سر فردریک بانتینگ»، دانشمند کانادایی است که به‌همراه «چارلز بست» انسولین را کشف کرد چراکه وی نخستین کسی بود که از کشف خود در راستای منفعت بشر استفاده کرد. بانتینگ در سال 1891 به دنیا آمد و پیش از 50 سالگی از دنیا رفت، اما سهم او در علم و سلامت پزشکی برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان انقلابی بوده است.
روز جهانی دیابت در سال 2006 به یک مناسبت رسمی سازمان‌ملل تبدیل شد که این امر اعتبار و حمایت بیشتری را برای آن به‌ارمغان آورد. در سال 2007 نیز لوگوی اختصاصی دایره‌ای به رنگ آبی به آن اختصاص یافت که به‌عنوان نماد رسمی آگاهی از دیابت شناخته می‌شود. امروزه بیش‌از یک میلیارد نفر از سراسر جهان در رویدادهای مربوط به روز جهانی دیابت شرکت می‌کنند که فعالیت‌های آن‌ها بر ساکنان بیش‌از 160 کشور دنیا تأثیر دارد.
 موضوع روز جهانی دیابت 2022
روز جهانی دیابت هر سال با موضوعی متفاوت گرامی داشته می‌شود که مضمون آن با توجه به موضوعات چندساله‌ای مانند حقوق بشر، سبک زندگی، چاقی، محرومان و آسیب‌پذیران و کودکان و نوجوانان انتخاب می‌شود. موضوع کلی تعیین‌شده برای روز جهانی دیابت طی سال 2021 تا 2023 «دسترسی به مراقبت‌های دیابت» است و شعار اختصاصی این روز در سال 2022 «دسترسی به آموزش‌های دیابتی برای محافظت از فردا» تعیین شده است. سازمان جهانی بهداشت به‌واسطه این موضوع، در آستانه ورود به چهاردهم نوامبر نه تنها چالش‌ها که مهم‌تر از آن راه‌حل‌های افزایش دسترسی به داروها و مراقبت‌های دیابت را برجسته‌سازی کرد.
فعالیت‌های WHO در روز جهانی دیابت دربردارنده موضوعاتی هم‌چون حمایت از اولویت‌های افراد مبتلا به دیابت در حمایت از پیمان جهانی دیابت است که تلاش‌های آن در سطح جهانی در راستای کاهش خطر این بیماری و اطمینان از دسترسی به درمان و مراقبت‌های دیابتی قرار دارد.
فدراسیون بین‌المللی دیابت در سال جاری برای بررسی سطوح دسترسی متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و مبتلایان دیابت به آموزش‌های مربوط به این بیماری یک سیستم نظرسنجی جهانی راه‌اندازی کرده و با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده در این نظرسنجی فعالیت‌های روز جهانی دیابت 2022 را سازماندهی و اطلاع‌رسانی کرده است تا اهمیت دسترسی به آموزش با کیفیت درباره دیابت را برای محافظت از فردای ساکنان کره زمین برجسته کند.