استان کردستان دارای یک‌میلیون و 220 هزار هکتار اراضی کشاورزی شامل 896 هزار و 235 هکتار اراضی دیم حدود 88 درصد و 142 هزار و 76 اراضی آبی حدود 12 درصد است.شرق استان مستعد زراعت و غرب استان ازجمله شهرستان‌های بانه، مریوان، سروآباد، کامیاران، سقز و بخشی از شهرستان سنندج نیز به‌دلیل بارش‌های مناسب، مستعد اجرای برنامه توسعه باغات است. کردستان یکی از قطب‌های تولید محصولات کشاورزی و باغی در سطح کشور است در حال حاضر حدود سه میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در این استان تولید و ظرفیت افزایش این میزان به پنج میلیون تن وجود دارد. آب‌وهوای مطلوب و شرایط اقلیمی مناسب استان، کردستان را به یکی از قطب‌های تولید محصولات کشاورزی در کشور تبدیل کرده به‌گونه‌ای که کردستان در تولید اکثر محصولات مهم جز 10 رتبه برتر کشور است.30 درصد اشتغال استان مربوط به بخش کشاورزی است، بخش کشاورزی استان با روند تندی درحال‌توسعه و پیشرفت است.
*تولید 470 هزار تن محصولات باغی در کردستان
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان در این باره می‌گوید: 18 درصد تولید ناخالص داخلی و 30 درصد اشتغال استان مربوط به بخش کشاورزی است.
زاهد حاجی‌میرزایی افزود: در بین زیربخش‌های کشاورزی استان، حوزه باغی از لحاظ درآمد و اشتغال‌زایی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین زیربخش‌هاست.
به گفته وی، 56 هزار و 557 هکتار از اراضی کشاورزی استان به باغات اختصاص دارد و سالانه 470 هزار تن انواع محصولات باغی در این منطقه تولید و روانه بازار و یا واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی می‌شود.
وی تصریح کرد: توت‌فرنگی، آلبالو، گیلاس، زردآلو، توت درختی و همچنین گل محمدی از مهم‌ترین محصولات باغبانی در استان کردستان است، امسال 70 هزار تن توت‌فرنگی، 12 هزار تن آلبالو، 13 هزار تن گیلاس، 17 هزار تن زردآلو، یک هزار و 700 تن توت درختی و یک‌هزار و 100 تن گل محمدی از باغات استان برداشت شده است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان افزود: کردستان رتبه نخست سطح و تولید توت‌فرنگی در کشور را به خود اختصاص داده و از نظر تولید محصولات هسته‌دار شامل گیلاس، آلبالو و گوجه دارای رتبه هفتم کشوری است.
حاجی‌میرزایی گفت: بر اساس برآورد کارشناسی انجام شده امسال 164 هزار تن انگور از باغات دیم و آبی استان برداشت می‌شود.
*تولید 164هزار تن انگور در کردستان
وی سطح باغات انگور استان را 13 هزار و 700 هکتار عنوان کرد و گفت: برداشت انگور توسط 21 هزار بهره‌بردار از شهریور آغاز و بیشترین ارقام انگور آبی هم کشمشی سفید و قرمز، عسکری، فخری و یاقوتی است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان اضافه کرد: انگور در استان به‌طور تازه‌خوری، سرکه، دوشاب (شیره)، کشمش و مویز مصرف می‌شود.
حاجی‌میرزایی از برآورد تولید 164 هزار تن انگور از باغات و تولید 10 هزار تن کشمش در کردستان، عنوان کرد: شهرستان مریوان با 36 درصد تولید و 27 درصد سطح زیر کشت انگور دیم رتبه نخست را در تولید این محصول در استان دارد.
به گفته وی، 100 هزار تن انگور تولید شده در استان مربوط به باغات دیم است از لحاظ سطح و تولید انگور دیم استان کردستان بعد از استان فارس در جایگاه دوم کشوری قرار دارد و انگور آبی استان نیز از لحاظ تولید و سطح در جایگاه 15 کشور قرار گرفته است.
*طلای سیاه کردستان
انگور «ره‌شه» باغات دیم کردستان به‌دلیل کیفیت بالا به طلای سیاه مشهور است براساس اعلام متولیان امر متوسط عملکرد تولید انگور سیاه دیم در این استان بیش از 7، 5 تن در هکتار و در کشت آبی 12، 8 تن در هکتار است.شهرستان مریوان از حیث تولید و برداشت انگور (ره‌شه) دیم جایگاه نخست استان را به خود اختصاص داده و شهرستان‌های سروآباد و بانه و در کشت آبی شهرستان‌های سنندج، بیجار و قروه در جایگاه‌های اول تا سوم تولید انگور (ره‌شه) قرار دارند.همه در باغ مشغول کار هستند، سبدها خیلی سریع‌ پر و خالی می‌شوند، انگور سیاه به‌دلیل داشتن هسته قابلیت زیادی برای تبدیل‌شدن به کشمش ندارد به همین دلیل بیشتر به‌صورت خام‌فروشی روانه بازار می‌شود.
*شاخه‌های سنگین تاک
تاکستان انگور «ره‌شه» آقای موسی از اهالی روستای دگاگا سروآباد در این روزهای پایان شهریورماه دیدنی است، یاقوت‌های سیاه از بین برگ‌های مو همچون نگینی سیاه می‌درخشند و چشم را نوازش می‌دهند تا چشم کار می‌کند شاخه‌های درخت تاک است که زیر سنگینی انگور سیاه رخ به سینه خاک ساییده‌اند.
تاکستان این باغدار سروآبادی در متراژ 1.7 هکتار از سال 92 ایجاد شده و از هر هکتار آن بیش از 30 تن انگور «ره‌شه» برداشت می‌شود.تاکستان پرثمری که به قول آقا موسی هر سال برکت آن بیشتر و بیشتر می‌شود انگور سیاهی که به‌صورت کاملاً ارگانیک و بدون استفاده از کود و سم به‌صورت دیم تولید می‌شود.
*کوتاه کردن دست دلالان
دیگر کشاورز سروآبادی هم می‌گوید: شهرستان سروآباد با شرایط اقلیمی مناسب 750 میلیمتر متوسط بارش سالانه، خاک حاصلخیز و نیروی انسانی توانمند باتجربه در امر باغداری یکی از شهرستان موفق و مستعد در تولید محصولات باغی است.
احمدی گفت: امروز تاکستان‌های سروآباد در سایه تلاش کشاورزان به بار نشسته است انگور این دیار به‌عنوان مردمان سراسر کشور از این انگور ارگانیک استفاده کنند.
حمایت جهاد کشاورزی در عرضه محصولات خواسته بهره‌برداران انگور است و می‌گویند: سه هزار و 500 خانوار در شهرستان سروآباد در امر تولید، برداشت و نگهداری این محصول مشغول فعالیت هستند، اگر در زمینه بازار محصول یارایمان کنند می‌توانیم با کوتاه‌کردن دست دلالان این محصول را که محصولی کاملاً صادراتی است با قیمت منصفانه به دست مصرف‌کننده برسانیم.
و اما؛
بخش کشاورزی به‌دلیل تأثیرگذاری تعیین اولویت‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نقشی فراتر از امنیت غذایی در کشور دارد در این میان کردستان به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید محصولات کشاورزی در کشور از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.صادرات محصولات کشاورزی استان در پنج ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 9 درصد رشد داشته از ابتدای سال 222 هزار تن محصولات کشاورزی به ارزش 78 میلیون دلار صادرات از استان کردستان صادر شده است. محصولات صادراتی شامل 172 هزار تن محصولات زراعی، 26 هزار تن محصولات باغی، 22 هزار تن محصولات دامی، دو هزار تن محصولات شیلاتی است.
اینکه کشاورزی یکی از محورهای بسیار مهم در توسعه استان و ستون فقرات رونق اقتصادی در این استان است همواره از سوی مسئولان مطرح بوده، فراهم‌آوردن شرایط مناسب برای افزایش صادرات بخش کشاورزی از طریق ارتقای سطح فناوری و استانداردهای بهداشتی و کیفی تولیدات صنایع تبدیلی، تسهیل و تشویق برندسازی و جهت‌دهی حمایت‌ها به سمت تکمیل حلقه‌های مفقوده و توسعه زنجیره‌های عرضه محصولات از نیازهای مهم در بخش کشاورزی است.
توسعه بازارهای صادراتی محصولات صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی، ارتقای رقابت‌پذیری صادرکنندگان در بازارهای بین‌المللی، بهبود کیفیت و افزایش ارزش‌افزوده محصولات کشاورزی و ماندگاری در بازارهای هدف صادراتی و فراهم آوردن شرایط جهت افزایش صادرات بخش کشاورزی، ساماندهی برندهای موجود و معرفی برندهای جدید می‌تواند نقش مهمی را در توسعه و رونق هرچه بیشتر بخش کشاورزی در این استان زرخیر فراهم سازد.