بر اساس اطلاعاتی که سید روح اله لطیفی - سخنگوی کمیسیون روابط بین الملل و توسعه تجارت خانه صنعت معدن و تجارت ایران- منتشر کرده در هفت ماهه امسال بیش از 14 میلیون تن کالا به ارزش نزدیک 10.2 بین ایران و 9 عضو سازمان اکو تبادل شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 18 درصد در وزن و 4.5 درصد در ارزش رشد داشته است.

بر این اساس صادرات غیرنفتی ایران به اعضای اکو در این مدت بیش از 12 میلیون تن به ارزش بیش از 5.8 میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، 23 درصد در وزن و 2.5 درصد در ارزش افزایش داشته است. واردات ایران نیز بیش از 2.5 میلیون تن به ارزش 4.3 دلار بوده که رشد 1.2 درصدی در وزن و 7.3 درصدی در ارزش داشته است. بر این اساس تراز تجاری ایران با 9 کشور عضو اکو با پیشی گرفتن صادرات به مثبت 1.6 میلیارد دلار رسیده است.

در این میان ترکیه با خرید بیش از 2.7 میلیارد دلار و کاهش 10 درصدی، پاکستان با بیش از 1.1 یک میلیارد دلار و رشد 62 درصدی و افغانستان با 975 میلیون دلار و رشد چهار درصدی سه مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی در این مدت در بین اعضای اکو بودند. همچنین آذربایجان با خرید 303 میلیون دلار کالا از ایران (کاهش 28 درصدی)، ترکمنستان با 251 میلیون دلار (بدون تغییر)، ازبکستان با 188 میلیون دلار (رشد 26 درصدی)، تاجیکستان با 133 میلیون دلار (رشد 77 درصدی)، قزاقستان با 104 میلیون دلار (رشد 12 درصدی) و قرقیزستان با 40 میلیون دلار (رشد 20 درصدی) در رتبه‌های بعدی صادرات کالاهای ایرانی در بین اعضای سازمان اکو قرار دارند.

همچنین از بین کشورهای عضو اکو، ترکیه بیشترین میزان فروش کالا را با 3.7 میلیارد دلار (رشد 17 درصدی) به ایران داشته و پس از آن پاکستان با 352 میلیون دلار (کاهش 39 درصدی) و ازبکستان با 51 میلیون دلار (رشد 16 درصدی) سه مبدا نخست واردات کالا به ایران بودند. قزاقستان با فروش بیش از 42 میلیون دلار (کاهش 51 درصدی)، تاجیکستان با 35 میلیون دلار (کاهش 6 درصدی)، آذربایجان با 30 میلیون هزار دلار (رشد 35 درصدی)، ترکمنستان با 21 میلیون (رشد 24 درصدی)، افغانستان با نزدیک 16 میلیون دلار (رشد 3 درصدی) و قرقیزستان با نزدیک چهار میلیون دلار (رشد 22 درصدی) در جایگاه‌های بعدی خریداران کالا از ایران از بین کشورهای عضو اکو برای ایران، در هفت ماهه امسال قرار دارند.

***فاصله همکاری اعضای اکو تا نقطه مطلوب

سازمان همکاری اقتصادی یا به اختصار اکو، در حال حاضر 10 عضو و حدود 480 میلیون تن جمعیت دارد. اما بارها این موضوع مطرح شده که تجارت اعضای این سازمان با یکدیگر تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی دارد. برای مثال سال گذشته شافعی، رئیس وقت اتاق بازرگانی ایران، در نشست مشترک با دبیرکل اکو گفته بود که میزان مبادلات اقتصادی این 10 کشور در جهان نزدیک به 930 میلیارد دلار است اما میزان تجارت درون‌گروهی آن‌ها به 70 میلیارد دلار هم نمی‌رسد. همچنین میزان همکاری‌های اقتصادی درون‌گروهی در اکو با وجود برخورداری 10 کشور عضو از بخش عظیمی از سرمایه جهانی، تنها 8 درصد است.

با این حال در سند چشم‌انداز 2025 اکو کشورهای سازمان تعهد کرده‌اند تجارت درون منطقه‌ای را به دو برابر افزایش داده و از 7 تا 8 درصد کنونی به 15 درصد برسانند.

از جمله موانع همکاری کشورهای عضو اکو می‌توان به عملیاتی نشدن موافقت‌نامه‌ها، دشواری دریافت روادید برای تجار در برخی از کشورهای عضو، مشکلات مربوط به ترانزیت از برخی از کشورهای عضو و حجم پاین سرمایه‌گذاری درون‌گروهی اشاره کرد.