یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های توسعه و رونق اقتصاد، نیروی انسانی هر کشوری به شمار می‌رود. موضوعی که شناخت آن به برنامه‌ریزی و سیاستگذاری صحیح در جذب و ماندگاری این سرمایه کمک می‌کند.

مهاجرفرستی و مهاجرپذیری، دو مؤلفه‌ای است که در شاخص سرمایه انسانی کشورها اهمیت دارد و عمدتاً در تحلیل‌ها و پایش‌های مربوط به توانمندی کشورها در جذب و ماندگاری استعدادها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در حالی که آمارهای مختلفی درباره وضعیت ایران در این دو مؤلفه بیان شده است، سالنامه مهاجرتی ایران به بیان جایگاه واقعی کشور در این حوزه پرداخته است.

بر اساس آمارهای این سالنامه، پس از بررسی جمعیت ایرانیان ساکن خارج از کشور در سال ٢٠٢٠ و در مقایسه با سایر کشورها، مشخص شد که ایران در مقایسه با 232 کشور، در جایگاه 54 قرار دارد. همچنین رتبه مهاجرپذیری کشور، 23 است.

 جذب و ارسال دانشجویان

به نقل از معاونت علمی ریاست جمهوری، اما تعداد دانشجویان ایرانی غیر مقیم و دانشجویان غیر ایرانی مقیم ایران نیز دو معیار دیگری هستند که میزان دانشجوفرستی و دانشجوپذیری ایران بر اساس آن مشخص می‌شود. بر اساس آخرین آمارهای منتشرشده، ایران در جایگاه نوزدهم دانشجوفرستی و رتبه 31 در پذیرش دانشجویان غیر ایرانی را به خود اختصاص داده است. موضوعی که نشان می‌دهد ایران علیرغم ظرفیت‌های بالقوه در جذب نیروی انسانی و تربیت دانش‌آموختگان، باید در مسیر استفاده هرچه بهتر از سرمایه‌های انسانی بومی و غیر بومی حرکت کند.

این اقدام با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در قالب برنامه جذب و همکاری با ایرانیان متخصص خارج از کشور، ایجاد بستر حمایتی برای جذب نیروی انسانی نخبه و اشتغال در مراکز علمی، پژوهشی، کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و خلاق تحقق یافته است.