یک محقق در علوم دامی گفت: پرورش گوسفند و بز در ایران فقط یک فعالیت تولیدی نیست، بلکه نقشی کلیدی در امنیت غذایی، ثبات اجتماعی و حتی امنیت ملی ایفا می‌کند.
چند سالی است که گوشت قرمز در کشور به کالایی لوکس تبدیل شده و بیشتر خانوارها توان خرید ماهانه آن را ندارند. هر کیلو گرم گوشت گوسفندی بین 900 هزار تومان تا یک میلیون و 100 هزار تومان نوسان قیمت دارد و این عدد برای گوشت گوساله بین 850 تا 950 هزار تومان است.
عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور با تأکید بر اهمیت راهبردی پرورش دام سبک در ایران برای تأمین گوشت با قیمت مناسب در بازار، گفت: جمعیت دام سبک کشور در سال 1402 شامل بیش از 49 میلیون رأس گوسفند و 16 میلیون رأس بز بوده که حدود 45 درصد گوشت قرمز کشور را تأمین می‌کنند.
نادر پاپی، با بیان اینکه پرورش گوسفند و بز فقط یک فعالیت اقتصادی نیست، افزود: این حرفه معیشت 2.8 میلیون نفر به‌ویژه عشایر و روستاییان را تأمین می‌کند و حضور ایلات در مناطق مرزی به‌عنوان نوعی پدافند غیرعامل به کاهش هزینه‌های امنیتی کشور کمک می‌کند؛ بنابراین، این بخش هم در حوزه امنیت غذایی و هم در ثبات اجتماعی و امنیت ملی جایگاه ویژه‌ای دارد.
وی در ادامه به چالش‌های متعدد این حوزه اشاره و اظهار کرد: از نظر فنی، پایین بودن نرخ رشد دام، تولید اندک شیر، تلفات بالای بره و بزغاله‌ها و تمرکز صرف بر تولید گوشت از مهم‌ترین مشکلات هستند. در بعد اقتصادی و مدیریتی نیز نوسانات شدید قیمت نهاده‌ها، حضور واسطه‌های متعدد در بازار، نبود نظام قیمت‌گذاری استاندارد، کاهش علاقه نسل جوان به دامداری و تعدد نهادهای تصمیم‌گیر، از موانع اصلی توسعه پرورش دام سبک در کشور به‌شمار می‌رود.
وی همچنین با اشاره به روند افزایش واحدهای صنعتی پرورش دام گفت: اگرچه این واحدها مزایایی همچون تولید متمرکز و بهبود مدیریت دارند، اما به دلیل نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین، وابستگی شدید به واردات خوراک و کاهش نقش روستاییان در تولید، می‌توانند پیامدهای منفی اقتصادی و اجتماعی به همراه داشته باشند.
به گفته عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات علوم دامی، برای برون‌رفت از مشکلات موجود باید مجموعه‌ای از اقدامات همزمان و هماهنگ صورت گیرد.
پایی در این‌باره توضیح داد: تدوین یک برنامه جامع اصلاح نژادی دام‌های بومی، ارتقای آموزش‌های علمی برای دامداران، کاهش وابستگی به واردات خوراک دامی از طریق بهره‌گیری از پسماندهای کشاورزی، ایجاد مدیریت یکپارچه و تعیین یک متولی واحد برای بخش دام سبک ازجمله راهکارهای ضروری است. همچنین حمایت ویژه از دامداران خرده‌پا و تقویت نقش تعاونی‌ها می‌تواند به افزایش بهره‌وری و پایداری این بخش کمک کند.
وی در پایان تأکید کرد: پرورش گوسفند و بز در ایران تنها یک فعالیت تولیدی نیست، بلکه نقشی کلیدی در امنیت غذایی، ثبات اجتماعی و حتی امنیت ملی ایفا می‌کند. استمرار و پایداری این حرفه نیازمند اصلاحات ساختاری، حمایت‌های هدفمند و توجه ویژه به ظرفیت‌های بومی کشور است.