معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: مشکلات ناشی از سن زیاد اغلب باغ‌های انگور، افزایش ضایعات محصول در زمان برداشت به دلیل همزمانی با بارشهای پاییزی، بازارپسندی ضعیف میوه و عدم امکان عرضه در بازارهای خارجی ازجمله مسائلی است که می‌بایست از طریق راهکارهای ممکن برای رفع آن‌ها چاره‌اندیشی شود.
یکی از چالش‌هایی که در حوزه باغداری استان مطرح می‌شود، پیامد تغییر اقلیم است که در بسیاری از محصولات باغی منجر به بروز آسیب‌های متعددی شده است.
از مهم­‌ترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان، به‌ویژه درختان میوه در مناطق خشک و نیمه خشک، محدودیت منابع آب قابل استفاده است. کاهش نزولات آسمانی، وزش بادهای گرم و در نتیجه گرم شدن کره زمین، مزید بر علت بوده و اثر منفی تنش خشکی را تشدید کرده، علاوه بر این بروز سرماهای زودرس پاییزه و دیررس بهاره و بارش­‌های اواخر فصل رشد در زمان برداشت محصولات، باعث کاهش کمیت و کیفیت محصولات شده است.
انگور یکی از میوه‌های شاخص استان مرکزی است و تولیدکنندگان این محصول بارها آسیب‌ها و خسارات متعدد ناشی از تغییر اقلیم را متحمل شده‌اند.
مظاهر یوسفی درخصوص اقدامات مرکز تحقیقات کشاورزی استان در راستای رفع این مشکلات اظهار کرد: استان مرکزی با سطح زیرکشت 17 هزار هکتار باغ انگور و تولید سالانه 200 هزار تن از این محصول، در فهرست تولیدکنندگان این محصول در کشور قرار دارد. متوسط عملکرد این محصول در استان مرکزی بین 9.5 تا 10 تن در سال­‌های مختلف است.
وی با بیان اینکه علیرغم تنوع بسیار زیاد در ژرم پلاسم انگور ایران، ارقام انگور کشت شده در استان مرکزی چندان متنوع نبوده و بیشترین سطح زیر کشت مربوط به رقم سفید بی­دانه است، گفت: عدم کشت ارقام متنوع، سبب شده است جایگاهی در بازارهای صادراتی نداشته باشیم.
این مسئول اظهار کرد: با توجه به اینکه جایگزینی تاکستان­‌های قدیمی و احداث تاکستان جدید مستلزم هزینه­‌های بالاست، جایگزینی ارقام قدیمی با ارقام جدید از طریق سرشاخه‌کاری، می­‌تواند از نظر اقتصادی برای تاک‌داری به‌صرفه باشد. بر این اساس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی برای کاهش مسائل و مشکلات یادشده، پروژه سرشاخه­‌کاری انگور را به‌منظور معرفی ارقام پرمحصول­، زودرس و سازگار با مناطق انگورکاری استان طی سال­‌های 1399 تا 1403 در شهرستان شازند به مرحله اجرا درآورد چراکه معرفی ارقام سازگار با منطقه یکی از مهم‌­ترین اقدامات برای رفع چالش­‌های موجود باغ‌های انگور است.
یوسفی افزود: در این طرح، رقم «ترکمن 4» به‌عنوان رقم زودرس که در اواخر مرداد و اوایل شهریور قابل برداشت است برای سرشاخه­‌کاری درختان انگور معرفی شد. علاوه بر قیمت بالای محصول در زمان برداشت این رقم، ضایعات این رقم نیز بسیار پایین است و یکی از مهم­‌ترین علل ضایعات انگور که همان بارش باران­‌های پاییزی است، به‌واسطه برداشت آن در مرداد و شهریور، حذف می‌شود.
به گفته وی، رقم «آتوم­رویال»، دومین رقم معرفی‌شده توسط انجام پروژه سرشاخه­‌کاری درختان انگور در شهرستان شازند بود که این رقم، مناسب جهت کشت در مناطق معتدل گرم استان نیز هست. میزان عملکرد این رقم 35 تن در هکتار و حدود 3.5 برابر متوسط عملکرد باغ­‌های انگور در شرایط کنونی است.
وی اظهار کرد: از دیگر اقدامات تحقیقاتی که در زمینه انگور در این مرکز انجام شده، بررسی برخی پایه‌های متحمل به خشکی و استقرار پیوندک بی‌دانه (از ارقام عمده استان) بوده است. هدف از این تحقیق استفاده از پایه‌های متحمل به خشکی مانند رقم «چفته قزوین» جهت استقرار ارقام بازارپسند به‌عنوان پیوندک بوده تا جهت احداث باغات جدید انگور، باغداران بتوانند در کنار سیستم آبیاری قطره‌ای، پایه پیوندک مناسب و متحمل به خشکی را کشت کرده و با توجه به شرایط تغییر اقلیم و خشک‌سالی ها، محصول بهتری را برداشت کنند.
معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در ادامه، نخستین وظیفه باغداران در شرایط کنونی را افزایش آگاهی و استفاده از دانش روز در احداث و مدیریت باغ­‌ها دانست و افزود: یکی از مسائلی که باعث ایجاد مشکلات برای برخی باغداران بخصوص باغداران انگور می‌شود، استفاده از سیستم‌های کشت سنتی است و یکی از دلایل عدم استقبال باغداران از سیستم‌های مدرن و ایجاد تاکستان‌های نوین و داربستی با آبیاری تحت فشار، وجود هزینه‌های بالا و باغ‌های با مساحت خرد و کوچک است.
یوسفی گفت: در استان مرکزی یکی از مواردی که طی چند سال گذشته در زمینه احداث باغ‌های جدید در نظر گرفته شده، آموزش و ترویج استفاده از سیستم‌های پرورش داربستی انگور است چراکه این قبیل سیستم‌ها می‌توانند در کاهش خسارات سرمازدگی باغات انگور کمک کنند.