سالنهای نمایش همدان نیازمند نوسازی و استانداردسازی فوری هستند
استان همدان، با سابقهای دیرینه در عرصه هنرهای نمایشی، سالهاست میزبان هنرمندان و علاقهمندان به تئاتر از سراسر کشور بوده است. جشنوارههای ملی و بینالمللی کودک و نوجوان، اجرای آثار مختلف در تالارهای متعدد و حضور هنرمندان حرفهای، همدان را به یکی از قطبهای مهم تئاتر ایران تبدیل کرده است. با این حال، در سالهای اخیر، نگرانیها درباره وضعیت زیرساختهای سالنهای نمایش این استان افزایش یافته است. سالنهایی که زمانی میتوانستند پاسخگوی نیاز هنرمندان و مخاطبان باشند، امروز بهدلیل کمبود تجهیزات، استانداردهای ناکافی و نگهداری ناکافی، توان لازم برای اجرای آثار حرفهای را ندارند.
در این میان، کیانوش بهروزپور، کارگردان، بازیگر و طراح صحنه با بیش از سه دهه تجربه در عرصه تئاتر همدان، با نگاهی دقیق و تحلیلی، وضعیت فعلی سالنهای نمایش در مرکز استان و شهرستانها را تشریح میکند. او با اشاره به مشکلات فنی، کمبود تجهیزات مدرن و نبود استانداردهای اولیه، هشدار میدهد که بدون توجه ویژه به زیرساختها، کیفیت اجراها و تجربه مخاطبان در همدان و شهرستانها با چالشهای جدی مواجه خواهد شد.
این گزارش، تصویری واقعی از شرایط موجود، ضعفهای ساختاری و پیشنهادهای راهبردی برای بهبود سالنهای نمایش استان ارائه میدهد، تا مسئولان و علاقهمندان هنرهای نمایشی بتوانند با درک دقیقتر، راهکارهای مؤثرتری برای آینده تئاتر همدان ارائه کنند.
* وضعیت عمومی سالنها؛ از گذشته تا امروز
این هنرمند همدانی گفت: سالنهای نمایش همدان شاید 10 یا 20 سال پیش شرایط مناسبی داشتند، اما امروز دیگر پاسخگوی نیازهای هنرمندان و تماشاگران نیستند. این سالنها باید از نظر ظاهر، تهویه، سیستم گرمایش و سرمایش بازسازی شوند. مشکلات مربوط به نورپردازی و تجهیزات صحنه نیز بهوضوح قابل مشاهده است.
کیانوش بهروزپور افزود: امکان اجرای کار داریم، ولی کیفیت اجراها محدود است و انتظارات فعلی هنرمندان برآورده نمیشود. حتی کارهای معمولی نیز با محدودیت مواجه هستند.
وی تأکید کرد: سالنهای استان حتی از نظر تجهیزات ابتدایی، مانند نور و صدا، بسیار عقبتر از استانداردهای روز هستند و این موضوع باعث شده کارگردانها نتوانند آثار حرفهای خود را اجرا کنند.
این نویسنده و کارگردان گفت: تجهیزات فعلی سالنها در حد ابتدایی است و امکان اجرای نورپردازی حرفهای یا کار در ژانرهای متنوع نمایشی وجود ندارد. حتی نورهای خاصی که امروزه برای سبکهای مختلف نمایش لازم است، در سالنهای همدان پیدا نمیشود.
به گفته بهروزپور، سالنها برای اجرای حرفهای به تجهیزات مدرن و استاندارد نیاز دارند، اما امکانات فعلی حتی برای 10 سال پیش هم کافی نبود. این وضعیت هم بر کیفیت اجرا و هم بر تجربهی تماشاگر تأثیر منفی میگذارد.
* وضعیت سالنها در شهرستانها؛ شرایط سختتر از مرکز استان
این داور جشنوارههای تئاتر درباره وضعیت شهرستانها گفت: اطلاعات دقیقی ندارم، اما مطمئناً سالنهای شهرستانها امکانات کمتری دارند و استانداردهای مورد نیاز را ندارند. وقتی مرکز استان با چنین مشکلاتی روبهرو است، وضعیت در شهرستانها قطعاً بسیار دشوارتر خواهد بود.
بهروزپور تأکید کرد: ما به شدت به پلاتوهای استاندارد نیاز داریم؛ ساختن یک پلاتو در یک گوشه از سالن یا با چند صندلی کوچک اصلاً کافی نیست. پلاتوها باید از ابتدا با در نظر گرفتن طراحی و ساخت مناسب ایجاد شوند تا امکان اجرای حرفهای نمایش و رعایت استانداردهای صحنه فراهم شود.
*مشکلات نمونه؛ پلاتو مجتمع عینالقضات
او به مشکلات اجرایی در پلاتوی مجتمع عینالقضات اشاره کرد و گفت: ما نمایش «پاییز» را به مدت 15 شب در آنجا اجرا کردیم و با مشکلات فراوانی روبهرو شدیم؛ سالن برای نورپردازی مناسب نبود، برق سهفاز کافی نداشتیم، تعداد پروژکتورها محدود بود و صندلیها پس از مدت کوتاهی آسیب دیدند. مهمتر از همه، آکوستیک سالن رعایت نشده بود و تماشاگران مجبور بودند برای رسیدن به صندلیهایشان از وسط صحنه رد شوند. چنین وضعیتی هم برای بازیگران و هم برای مخاطبان غیرقابل قبول است.
این هنرمند همدانی تأکید کرد: حتی اگر هزینه کنیم، برخی تجهیزات اصلی مثل صندلیها و پردهها استانداردهای حرفهای را ندارند و بسیاری از امکانات اولیه در سالنها رعایت نشده است.
* تأثیر مشکلات سالنها بر هنرمندان و مخاطبان
بهروزپور با اشاره به وضعیت نامطلوب صندلیها و امکانات پایهای گفت: تماشاگران اگر بیش از نیم ساعت روی صندلیهای فعلی بنشینند، کمردرد و پا درد میگیرند. هنرمندان هم با مشکلات فنی مانند نبود صداگیری و نور مناسب مواجه هستند. این شرایط باعث میشود حتی علاقهمندان حرفهای تئاتر تجربه خوبی نداشته باشند.
وی افزود: نبود استانداردهای اولیه مانند مسیر مناسب رفت و آمد، پارکینگ و تهویه مناسب در سالنها، تجربه مخاطب و اجرای حرفهای آثار را مختل میکند.
این کارگردان باتجربه برای بهبود وضعیت سالنها پیشنهاد کرد: بودجهای خاص تعیین و مدیران موظف شوند آن را صرف بازسازی یا ساخت سالنهای استاندارد کنند. این سالنها باید در محلی مناسب، با دسترسی آسان و دارای امکانات پایهای مثل پارکینگ و تهویه مناسب ساخته شوند.
بهروزپور اضافه کرد: ساخت سالن در گوشهای از شهر بدون در نظر گرفتن دسترسی، شرایط فنی و استانداردهای لازم، تجربه هنرمندان و مخاطبان را مختل میکند. سالنهای استاندارد باید از ابتدا با پلاتو، صحنه و تجهیزات مدرن طراحی شوند.
وی با اشاره به سابقه همدان در برگزاری جشنوارههای ملی و بینالمللی گفت: همدان با سابقهای درخشان در برگزاری جشنوارهها مانند جشنواره بینالمللی کودک و نوجوان نیازمند سالنهای استاندارد است. ارتقای زیرساختها فقط برای هنرمندان نیست، بلکه آبروی شهر و تجربه تماشاگران را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
این هنرمند با سابقه در پایان تأکید کرد: امیدواریم مسئولان توجه ویژهای به این موضوع داشته باشند و با اختصاص بودجه و نظارت دقیق، سالنهای استاندارد و پلاتوهای مناسب برای هنرمندان و مخاطبان فراهم شود.
گفتنی است؛ نگاهی به وضعیت سالنهای نمایش در همدان و شهرستانهای اطراف نشان میدهد که هنرهای نمایشی استان با یک بحران ساختاری جدی مواجه است. مشکلات تنها محدود به تجهیزات ناکافی یا صندلیهای نامناسب نیست؛ بلکه ریشه در نبود برنامهریزی بلندمدت، سرمایهگذاری ناکافی و غفلت از رعایت استانداردهای حرفهای دارد. سالنهایی که زمانی محیطی برای رشد و شکوفایی هنرمندان محسوب میشدند، اکنون با ضعف در نورپردازی، صدا، تهویه، آکوستیک و حتی اصول ابتدایی طراحی پلاتو، نهتنها اجرای حرفهای را محدود میکنند، بلکه تجربه مخاطبان را نیز تحت تأثیر قرار دادهاند.
مشکل فراتر از یک یا دو سالن است و وضعیت نامطلوب زیرساختها الگویی است که تمام استان را دربر میگیرد. شهرستانها بهمراتب با شرایط سختتری مواجهاند و همین مسئله، ارائه آثار خلاقانه و حرفهای را محدود کرده و ظرفیت همدان را بهعنوان قطب هنرهای نمایشی در کشور به خطر میاندازد.
بدون تخصیص بودجه مشخص، نظارت دقیق و برنامهریزی کارشناسی، نمیتوان انتظار داشت که سالنهای موجود پاسخگوی نیازهای روز هنرمندان و مخاطبان باشند. طراحی استاندارد، موقعیت مکانی مناسب، دسترسی آسان، امکانات پایهای مانند پارکینگ و تهویه و تجهیز مدرن سالنها، نه یک آرزو، بلکه یک ضرورت برای ادامه حیات حرفهای تئاتر همدان است.
رسیدگی به این زیرساختها فراتر از دغدغه یک گروه خاص هنری است؛ این مسئلهای عمومی است که با آبروی فرهنگی شهر، جذب مخاطب و کیفیت جشنوارهها و برنامههای ملی و بینالمللی ارتباط مستقیم دارد. اگر همدان بخواهد همچنان بهعنوان مرکز هنرهای نمایشی در ایران شناخته شود، مسئولان شهری و استانی باید با نگاهی جدی و دلسوزانه اقدامات فوری انجام داده و زیرساختها را به سطح استانداردهای حرفهای برسانند.
در نهایت، اصلاح و نوسازی سالنها فرصتی است برای ایجاد محیطی که هم هنرمندان و هم مخاطبان بتوانند با رضایت کامل در آن حضور داشته باشند و تئاتر همدان دوباره به جایگاه واقعی خود بازگردد. این اقدام، تنها یک سرمایهگذاری فرهنگی نیست، بلکه سرمایهگذاری روی هویت هنری و اجتماعی استان و حفظ جایگاه همدان در نقشه هنرهای نمایشی کشور است.
