سپهرغرب، گروه علم و فناوری: محققان کشور موفق به طراحی و ساخت «سیستم کنترل دور الکتروموتورهای توان بالا» که یکی از 10 کالای استراتژیک صنعت نفت است، شدند؛ این محصول از صرفه‌جویی ارزی زیادی برخوردار است.

طرح «سیستم کنترل دور الکتروموتورهای توان بالا» رتبه سوم طرح‌های توسعه در گروه تخصصی برق و کامپیوتر سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی خوارزمی را کسب کرد؛ این طرح توسط محمد فرزی، مدیر گروه پژوهشی منابع تغذیه صنعتی در پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی به انجام رسیده است.

مدیر گروه پژوهشی منابع تغذیه صنعتی از پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی و برگزیده سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی خوارزمی گفت: در صنایع، کنترل دور الکتروموتورها بسیار ضروری است؛ راهکارهای متنوعی از قدیم برای این امر به‌کار گرفته می‌شد که هریک دارای مشکلات جدی بودند.

محمد فرزی با بیان اینکه امروزه برای تحقق این مهم با توجه به پیشرفت‌های علم الکترونیک، قدرت در ساخت نیمه‌هادی پیشرفته، کنترل دیجیتال و غیره از سیستم‌های کنترل دور الکتروموتور استفاده می‌شود، بیان کرد: در این راستا طرحی که به جشنواره خوارزمی ارائه کردیم، سیستم کنترل دور الکتروموتورهای ولتاژ متوسط توان بالا بود که موفق به کسب رتبه شد.

برگزیده جشنواره خوارزمی افزود: بومی‌سازی و ایجاد فناوری لازم برای کنترل دور الکتروموتورهای پُرقدرت صنعتی به‌عنوان یکی از 10 کالای استراتژیک صنایع کشور ازجمله معدن، نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد و حمل‌ونقل دریایی و ریلی به‌شمار می‌رفت، ازاین‌رو درصدد برآمدیم این محصول استراتژیک را با فناوری بومی به تولید برسانیم.

فرزی با اشاره به ضرورت ساخت سیستم کنترل دور الکتروموتورهای توان بالا، خاطرنشان کرد: این سیستم‌ها دارای پیچیدگی و فناوری بالایی هستند و در فهرست موارد تحریمی نیز قرار دارند، به همین دلیل درصدد برآمدیم آن را به تولید برسانیم.

این محقق با بیان اینکه سیستم مذکور تاکنون در صنعت نفت مورد استفاده قرار گرفته، گفت: با اجرای موفق این طرح علاوه‌بر رفع نیاز صنایع مختلف، تعمیر و نگهداری سیستم‌های نصب‌شده نیز تسهیل شده است.

مدیر گروه پژوهشی منابع تغذیه صنعتی از پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی با اشاره به کاربردهای سیستم کنترل دور الکتروموتورهای توان بالا، گفت: از این سیستم‌ها برای انتقال فرآورده‌های نفتی، انتقال آب و هرجا که سیستم الکتروموتوری برای انتقال نیاز باشد، استفاده می‌شود.

به گفته وی تاکنون دو شرکت خارجی این سیستم را تولید می‌کردند و در اختیار کشور ما قرار می‌دادند، اما اکنون با توجه به شرایط تحریمی نیاز بود که آن را به تولید برسانیم؛ این سیستم برای نخستین‌بار تولید شده است. درحال حاضر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران که مسئول جابه‌جایی نفت خام و فرآورده‌های آن است، از این سیستم کنترل دور الکتروموتورهای توان بالا استفاده کرده است.

برگزیده جشنواره خوارزمی با اشاره به موارد کاربردی سیستم کنترل دور الکتروموتورهای توان بالا، گفت: در صنایع حمل‌ونقل دریایی، ریلی، صنایع معدنی، صنایع برق و نیروگاهی، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی با اشاره به مزیت‌ها و ویژگی‌های ساخت این موتور، گفت: کاهش چشمگیر مصرف انرژی و آلاینده‌های زیست‌محیطی، قطع وابستگی، صرفه‌جویی ارزی و کاهش هزینه تمام‌شده در رفع یکی از نیازهای استراتژیک صنعت کشور، ایجاد اشتغال برای نیروهای متخصص، دستیابی به فناوری طراحی تجهیزات الکترونیکی در سطح ولتاژهای متوسط (6 هزار ولت) و قدرت بالا (بیش از یک مگاوات)، امکان صادرات محصول طرح به کشورهای همسایه و بازارهای فرامنطقه‌ای از ویژگی‌های این محصول به‌شمار می‌رود.

فرزی با بیان اینکه تولید سیستم مذکور اشتغال هفت هزار و 100 نیروی متخصص را در پی خواهد داشت، ادامه داد: تولید سیستم کنترل دور الکتروموتورهای توان بالا صرفه‌جویی ارزی بیش از دو میلیون یورویی و بیش از 44 میلیارد ریالی خواهد داشت.

وی افزود: با استفاده از سیستم کنترل دور الکتروموتورهای توان بالا، میانگین 400 کیلووات و یا 380 هزار کیلووات ساعت در ماه صرفه‌جویی انرژی خواهد شد؛ درنتیجه نصب تنها یک عدد سیستم درایو بر روی یکی از موتورهای یک‌هزار و 500 کیلوواتی وزارت نفت می‌تواند صرفه‌جویی زیادی داشته باشد.

به گفته برگزیده جشنواره خوارزمی، درحال حاضر بیش از 940 توربین گازی فرسوده در کشور نیاز به جایگزینی دارند که بهترین جایگزین، استفاده از موتور و سیستم کنترل دور موتور است.