وجود واسطه‌ها در بازار خرید و فروش محصولات کشاورزی استان ایلام ضمن متضرر شدن تولیدکنندگان سبب شده مصرف‌کنند گان نیز به دلیل افزایش قیمت‌ها قدرت خرید نداشته باشند که نیازمند نظارت و چاره اندیشی مسوولان مربوطه است.

 تنوع آب و هوایی و اقلیم در ایلام باعث شده که شرایط و بستر مناسبی برای تولید انواع محصولات کشاورزی مهیا باشد اما اختلاف قیمت شدید از مزرعه تا مغازه‌های میوه فروشی به دلیل بی‌توجهی مسوولان مربوطه و سودجویی دلالان و واسطه‌ها باعث شده که هم کشاورزان و هم مصرف کنندگان از قیمت محصولات کشاورزی رضایت نداشته باشند و در این میان فقط دلالان هستند که سودبالایی به جیب می‌زنند و بازار را در دست خود گرفته‌اند.

نابسامانی توزیع و بازار محصولات کشاورزی سال‌هاست درآمد و دسترنج کشاورزان ایلامی را به باد می‌دهد، کشاورزی که یکسال با تمام مشقت تولید کرده، واسطه‌ها و دلالان، محصول آنها را یک‌شبه به ثمن بخس (بهای ناچیز) می‌خرند و همین مسئله باعث می‌شود، انگیزه تولید در آنها کمرنگ شده و در مقابل دلالی و واسطه‌گری به شدت توسعه یابد.

قیمت یک محصول کشاورزی در سر زمین کشاورزی با قیمت آن در میادین میوه و تره بار و در نهایت در درب مغازه‌ها تفاوت محسوس و زیادی دارد به گونه‌ای که این تفاوت قیمت با نگاه به پروسه طی شده قابل تحلیل است.

وضعیت اقتصادی کشورمان به سمتی رفته است که کار و فعالیت و تولید به دلیل کم ارزش شدن روز افزون پول ملی دیگر آنچنان که باید و شاید صرفه اقتصادی ندارد و همین امر باعث شده تا افراد در تلاش برای یافتن راه‌هایی برای یک شبه پولدار شدن و کسب درآمد با صرف کمترین وقت و فعالیت فیزیکی باشند.

 رفع اساسی مشکل جولان دلالان در بازار محضولات کشاورزی ایلام نیازمند سیاست‌گذاری در بخش کلان کشور است و لذا ضرورت دارد مسوولان استانی و مجمع نمایندگان پیگیری لازم را در این راستا انجام دهند و در کنار آن با استفاده از اختیاراتی که دارند در بهبود وضعیت موجود نیز اقدام کنند تا کشاورزان متضرر نشوند.

به گفته‌ی کارشناسان و مسوولان کشاورزی، تا زمانی که قانون الگوی کشت در کشور پیاده سازی نشود، همه ساله با پدیده مازاد و یا کمبود تولید محصولات کشاورزی روبرو خواهیم بود که آشفتگی بازار را به دنبال خواهد داشت؛ در حالی که واگذاری امور به سندیکاها و اجرای صحیح قانون الگوی کشت متناسب با منابع پایه هر استان می‌تواند ترمیم کننده تنظیم بازار محصولات کشاورزی باشد.

وجود دلالان محصولات کشاورزی

رستم بلوط‌زاده یکی از باغداران نمونه سیروانی : ما کشاورزان صبح تا غروب در باغ‌ها مشغول برداشت محصولات خود هستیم ولی در نهایت دلال‌ها هر کیلوگرم محصولات باغی ما از جمله زیتون و انگور را چهار هزار تومان از باغداران خریداری و آن را کیلویی ۱۴ در بازار می‌فروشند.

وی افزود: بیشتر زیان باغداران شهرستان سیروان از عدم فروش محصول به دلیل نبود صنایع تبدیلی در منطقه است؛ ما ۴هکتار زمین کشاورزی داریم که ۱/۵ هکتار آن را به باغ اختصاص داده‌ایم و هر ساله بالغ بر ۴ تن انگور به فروش می‌رسانیم و برای ۶ نفر اشتغال ایجاد کرده‌ایم.

بنگاه داران میدان‌های تره بار مهمترین مشکل باغداران است

محمد حسین باغشینی دیگر باغدار سیروانی بیان کرد: از مهمترین مشکلات باغداران اول بازار فروش از همه مهمتر بنگاه داران میدان‌های تره بار هستند؛ سال گذشته انگور کیلویی ۴۵۰۰ از ما می‌خریدند و به مردم کیلویی ۱۳ تا ۲۴ هزار می‌فروختند. 

وی افزود: غیر از کاری که خود با کمک خانواده انجام می‌دهیم به طور معمول سالانه بیش از ۷۰ نفر روز نیاز به نیروی کارگر  فصلی داریم.

این باغدار سیروانی ادامه داد: سطح زیر کشت باغ بنده تقریبا ۳ هکتار است که حدودا یک هکتار آن انگور کاشت شده که معمولا هکتاری ۸ تن برداشت داریم همین مقدار از سطح نیز انار کاشت شده که حدودا ۲۰ تن در هکتار برداشت دارد باقیمانده سطح هم زیتون و پسته کاشته شده که هنوز به بهره برداری نرسیده است.

دسترسی به بازار مصرف سخت است

سعید یعقوبی کارشناس گیاه شناسی نیز گفت: مهمترین عامل در توسعه کشاورزی دسترسی سریع و مناسب به بازار مصرف است که استان ایلام و الخصوص شهرستان سیروان از این موهبت بی‌نصیب مانده، که در صورت افتتاح جاده مله روته سیروان- کرمانشاه این امر تسهیل خواهد شد.

وی بیان کرد: عدم وجود دسترسی به منابع آب، الخصوص پمپاژ سیروان می‌تواند بزرگترین پیشرفت و توسعه را در زمینه کشاورزی برای کشاورزان به ارمغان بیاورد.

یعقوبی کارشناس گیاه شناسی ادامه داد: نداشتن مکانیزاسیون پیشرفته و میل کشاورزان به کشاورزی سنتی که در صورت توسعه به تبع موجب افزایش عملکرد و تسهیل کشاورزی خواهد شد.

بالا بودن کرایه حمل از جمله مشکلات است

فتاح مدیر جهاد کشاورزی سیروان نیز گفت: با وجود بالا بودن کیفیت تولید محصولات باغی در این شهرستان متاسفانه به دلیل دوری از بازار عمده مصرف این محصولات و همچنین بالا بودن کرایه حمل بیشتر کشاورزان و باغداران‌ منطقه مجبورند محصول تولیدی خود را به صورت عمده یا جزئی در سطح شهرستان یا استان و یا از طریق دلالان به فروش برسانند.

وی ادامه داد: در این خصوص به نظر می‌رسد چنانچه باغداران بتوانند نسبت به تشکیل تعاونی و همچنین ایجاد مراکز نگهداری استاندارد محصولات اقدام کنند می‌شود انتظار داشت که باغداران محصولات خود را با قیمت مناسب و متناسب با نیاز بازار عرضه کنند.

۲۳۰ هزار هکتار از اراضی به کشت محصولات اختصاص دارد

محمدعلی اقدسی رئیس سازمان جهاد کشاورزی ایلام گفت: هم اکنون سالیانه به طور متوسط حدود ۲۳۰ هزار هکتار از اراضی زراعی استان به کشت محصولات مختلف اختصاص دارد که از این سطح  به طور متوسط هر ساله قریب به ۸۵۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی تولید و به بازار مصرف عرضه می‍‍‌‌شود.

وی افزود: همچنین علاوه بر تولید محصولات زراعی سالانه حدود ۱۵۵۰۰ تن نیز تولید محصولات باغی استان هست که این میزان تولید هم اکنون در سطح ۵۰۰۰ هکتار از باغات بارور استان تولید و به بازار مصرف استان عرضه می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی ایلام ادامه داد: از جمله مهمترین محصولات باغی استان میتوان به تولید محصولاتی نظیر انگور، زیتون، انار و گردو و همچنین برخی از میوه‌ها نظیر زردآلو، هلو، پسته و بادام نیز اشاره کرد.

سطح زیر کشت انار 430 هکتار است

علیرضا طولابی مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی نیز گفت: هم اکنون بیشترین سطح زیر کشت باغات انار در استان ایلام با سطحی معادل ۴۳۰ هکتار در شهرستان سیروان قرار دارد.

وی یادآور شد: علاوه بر محصول انار تولید انگور یاقوتی و نیز پسته و زیتون هم در این شهرستان مستعد انجام می‌شود.

نقش مهم کشاورزان و باغداران در تامین اقتصاد کشور بر کسی پوشیده نیست اما زخم این باغداران از گنج بی‌حساب و کتاب دلالان و عدم حمایت‌های دولتی دغدغه ای است که اکثر کشاورزان و باغداران ایلامی از آن رنج می‌برند کل سطح باغات استان ۵۰۲۸ هکتار با تولید ۱۵۵۰۰ تن انواع محصولات باغی است این در حالی است سطح زیر کشت زعفران در  استان ۲۴ هکتار وتولید ۲۰ کیلوگرم زعفران بوده و سطح باغات سیب استان نیز ۳۷ هکتار و تولید ۲۰۰ تن بوده است.

منبع: خبرگزاری فارس