سپهرغرب، گروه ایران و جهان: سرزمین‌های اشغالی در تمام وسعت خود مناطقی کوچک و بسیار باریک هستند که به‌آسانی قابل دستیابی بوده و کاملاً ضربه‌پذیراند، جولان یکی از مهم‌ترین معابر دستیابی و اشراف به عمق استراتژیک فلسطین اشغالی است.
رژیم صهیونیستی بعد از جنگ سال 1967 حدود 80 درصد از مساحت بلندی‌های جولان در حدود یک‌هزار و 158 کیلومترمربع را تحت اشغال خود درآورد؛ سوریه در جنگ سال 1973 موفق شد صد کیلومترمربع از این اراضی را باز پس بگیرد. تا روز چهارم ژوئن سال 1967 تعداد ساکنان جولان بالغ‌بر 130 هزار نفر بودند که در بیش از 139 روستا و منطقه مسکونی سکونت داشتند؛ آن‌ها شامل نژادهای مختلف ترکمن و شرکس بودند، بخش قابل توجهی از آنان مسلمانان اهل تسنن و تعدادی نیز مسیحی هستند. در حال حاضر حدود 26 هزار سوری در پنج روستای مجدل شمس، بقعاتا، مسعدة، عین قنیة و الغجر زندگی می‌کنند که بیشتر آن‌ها دروزی بوده و بخشی نیز علوی هستند.
جولان قبل از اشغال رژیم صهیونیستی نمونه‌ای از تنوع مردم‌شناختی و طایفه‌ای بود و گروه‌های مختلف مردمی شامل شرکس‌ها، ترکمن‌ها، کردها، ارمنی‌ها و عرب‌ها در آن زندگی آرامی را می‌گذراندند؛ تنوع مذهبی مردم این منطقه نیز شامل مسلمانان اهل تسنن و شیعه، مسیحیان، دروزی‌ها، علوی‌ها و اسماعیلیه بود.
ایلان بابیه، نویسنده و مورخ اسرائیلی اذعان می‌کند که پاک‌سازی نژادی به‌وجودآمده در جولان اشغالی تلاشی با هدف تبدیل یک منطقه با نژادهای مختلف به منطقه‌ای یکدست بود که با اخراج بخش قابل توجهی از مردم فلسطین و آواره کردن آن‌ها و تخریب منازلشان صورت گرفت.
بدون شک ایده اخراج مردم این منطقه ریشه عمیقی در افکار و رویکردهای رژیم صهیونیستی دارد، حاییم مایزمن در سخنرانی خود در برابر اتحادیه صهیونیستی انگلیسی در سال 1919 می‌گوید: هنگامی که من از میهن قوم یهود سخن می‌گویم، منظورم این است که شرایط برای ما مهیا شود و ما بتوانیم تعداد قابل توجهی از مهاجران را وارد این کشور کنیم و فلسطین به جامعه‌ای برای یهودیان تبدیل شود؛ همان‌طور که انگلیس به جامعه‌ای برای انگلیسی‌ها و آمریکا به جامعه‌ای برای آمریکایی‌ها تبدیل شده است.
رژیم صهیونیستی همچنین از آغاز اشغالگری خود در جولان، آن را یک منطقه بسته نظامی اعلام کرده و ورود افراد مختلف به آن را ممنوع اعلام کرد تا بتواند طرح پاک‌سازی نژادی این منطقه را بدون سروصدا و هیاهوی تبلیغاتی دنبال کند؛ رژیم صهیونیستی یک ماه بعد از اشغالگری در این منطقه نخستین شهرک صهیونیست‌نشین را در جولان با نام مبروم هجولان تأسیس کرد.
در اواخر سال 1970 دیوید بن گوریون اعلام کرد که اسرائیل ضرورتاً باید در کمترین زمان ممکن 20 شهرک یهودی‌نشین را در ارتفاعات جولان به شهرک‌هایی که طی آن زمان در جولان اشغالی وجود داشت، اضافه کند. او می‌گفت که این اقدام بهترین راهکار برای تحت کنترل نگه داشتن مناطق اشغالی است و یا اینکه دیگر نمی‌توانند یهودیان را از منطقه اخراج کنند.
در حال حاضر رژیم صهیونیستی 34 شهرک صهیونیست‌نشین را در جولان اشغالی احداث کرده که حدود 26 هزار نفر بر روی ویرانه‌های منازل فلسطینیان در این مناطق خوش آب‌وهوا سکونت دارند.
به ادعای اسحاق رابین نخست‌وزیر اسبق اسرائیل، از دست دادن جولان به معنای از دست رفتن امنیت دولت اسرائیل خواهد بود. نگاهی به نقشه شهرک‌سازی و اهمیت راهبردی ارتفاعات جولان نشان می‌دهد که این منطقه از اهمیت نظامی فوق‌العاده‌ای برخوردار است؛ رژیم صهیونیستی در توزیع شهرک‌ها نیز از این ویژگی غافل نشده و تلاش کرده از شهرک‌ها به‌عنوان کمربند انسانی برای حفظ اشغالگری خود در جولان استفاده کند.
رژیم صهیونیستی همچنین بر اساس اذعان مرکز مطالعات مستقل اسرائیل 73 شرکت فعال سرمایه‌گذاری در جولان اشغالی احداث کرد که بیشتر آن‌ها مربوط به بخش خصوصی است؛ 48 مورد از این شرکت‌ها اسرائیلی بوده و مقر اصلی آن‌ها نیز در سرزمین‌های اشغالی قرار دارد، اما 17 مورد از این شرکت‌ها در ارتفاعات اشغالی جولان است. باقیمانده شرکت‌های مذکور نیز یا در کرانه باختری بوده و یا شرکت‌های بین‌المللی چینی، آمریکایی، کره جنوبی و هلندی هستند.
جولان یکی از نقاط حساس و استراتژیک برای سوریه، لبنان و رژیم صهیونیستی است، سرزمین‌های اشغالی در تمام وسعت خود منطقه‌ای کوچک و بسیار باریک هستند که به‌آسانی قابل دستیابی بوده و کاملاً ضربه‌پذیراند؛ جولان یکی از مهم‌ترین معابر دستیابی و اشراف به عمق استراتژیک جبهه فلسطین اشغالی تلقی می‌شود.
همچنین وضعیت منحصربه‌فرد جولان طوری است که به اسرائیل امکان می‌دهد تا با تجهیزات جاسوسی و نظامی خود تمامی تحرکات نظامی، الکترونیک و مخابراتی سوریه را تحت نظارت خویش قرار دهد؛ زیرا ارتفاعات جولان بر حومه دمشق اشراف داشته و همچنین به دلیل وضعیت جغرافیایی ناحیه، تعداد محدودی از نیروهای نظامی به‌آسانی توان دفاع و محافظت از آن را خواهند داشت.
استقرار مواضع توپخانه‌ای و تأسیسات الکترونیکی نظارت و جاسوسی در جولان امتیاز ویژه و عمده‌ای را برای اسرائیل ایجاد کرده است، به نحوی که به ادعای مسئولان ذی‌ربط این موقعیت استراتژیک قابل مقایسه و حتی جایگزینی با سیستم هواپیماهای آواکس یا بالون‌های جاسوسی نخواهد بود و به ادعای رابین از دست دادن جولان به معنای از دست رفتن امنیت دولت اسرائیل خواهد بود.
یکی دیگر از اهمیت‌های راهبردی منطقه جولان برای رژیم صهیونیستی موضوع منابع آبی این منطقه است. اسرائیل از همان ابتدای تأسیس خود تلاش کرد میان سه موضوع اساسی سرزمین، آب و امنیت ارتباط مستحکمی ایجاد کند و آن را دارای اولویت‌های اساسی خود بداند؛ سرزمین‌های اشغالی جولان منبع اساسی و استراتژیک آب شیرین برای اسرائیل به‌شمار می‌روند.
      آیا محور مقاومت قدرت آزادسازی جولان اشغالی را دارد
درحالی ‌که حزب‌الله لبنان از مدت‌ها پیش آزادسازی جولان اشغالی را درصورت هرگونه تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک لبنان یکی از گزینه‌های روی میز خود معرفی کرده است، جنبش النجباء عراق نیز از تشکیل تیپ آزادسازی جولان در این کشور خبر داده و اعلام کرده که این موضوع تبلیغاتی نیست، بلکه هدف واقعی جنبش مقاومت اسلامی در منطقه است.
شیخ اکرم الکعبی، دبیرکل جنبش النجباء با اعلام این خبر تأکید کرد که مقاومت تجربه و توانمندی و اقدامات نظامی و میدانی لازم برای آزادسازی جولان و شکست دادن محور شر و از بین بردن سر افعی رژیم غاصب صهیونیستی را در اختیار دارد.
در همین رابطه یک منبع مسئول در وزارت خارجه سوریه بعد از اعلام به رسمیت شناخته شدن ارتفاعات جولان به‌عنوان سرزمین‌های اشغالی از سوی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، گفت که ملت سوریه عزم و اراده بیشتری را برای آزادسازی این منطقه ارزشمند از خاک سوریه با تمامی ابزارهای ممکن دارند.
میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان نیز به‌تازگی در نشست خود با یک هیئت آمریکایی در بیروت تأکید کرد که این کشور حاکمیت رژیم صهیونیستی بر جولان اشغالی را مردود می‌داند و از تمام ابزارها برای بازپس‌گیری مزارع شبعا و کفرشوبا استفاده می‌کند.
علاوه بر عزم جزم عناصر محور مقاومت برای آزادسازی مناطق اشغالی جولان، تحولات اخیر داخلی در این مناطق و اعتراضات عمومی به اقدام رژیم صهیونیستی برای برگزاری انتخابات داخلی جولان نیز نشان داد که در داخل این مناطق نیز بستر مناسبی برای پایان دادن به اشغالگری رژیم صهیونیستی وجود دارد.
از سوی دیگر با توجه به اهمیت راهبردی بلندی‌های جولان برای رژیم صهیونیستی، به نظر می‌رسد آزادسازی این مناطق که در موازنه‌های نظامی و پتانسیل مبارزاتی محور مقاومت دور از دسترس نیست، می‌تواند ضربه سختی به موجودیت رژیم صهیونیستی وارد کرده و شیب فروپاشی آن را تندتر کند.