سپهرغرب، گروه - پیام زمانی :

باید فرهنگ بهره بردن از این نوع گیاهان را به مردم آموزش داد و همچنین زمان استفاده و مقدار آن را از افرادی که در این زمینه سررشته داشته و یا تحصیلات مرتبط با گیاهان دارویی و طب سنتی دارند، کسب کنیم تا ضمن حفظ گونه‌های گیاهی برای نسل‌های آینده، در مواقع مورد نیاز به میزان لازم از آن استفاده کنیم.

در کنار آن باید توجه داشته باشیم که برای تهیه گیاهان دارویی به مراکز معتبر و دارای پروانه کسب مراجعه کرده و اقلام مورد نیاز خود را از طریق این مراکز و با تجویز قبلی پزشک معتمد تهیه و استفاده کنیم؛ به همین منظور گفت‌وگویی با یک پزشک طب ایرانی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

پزشک طب ایرانی با تأکید بر اینکه در طب سنتی خوراکی‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند، عنوان کرد: مکتب طب ایرانی یکی از مکاتب بسیار بزرگ و با اهمیت در جهان بوده که در آن خوراکی‌ها به 6 دسته غذای مطلق، غذای دوایی، دوای غذایی، دارو، سم‌ها و پادزهر‌ها تقسیم می‌شوند.

سعید نظری با بیان اینکه غذای مطلق به آن‌دسته از خوراکی‌ها گفته می‌شود که خوردنشان برای بدن مفید است، عنوان کرد: غذای مطلق مانند گوشت و چلوخورشت است که خوردن آن براساس برنامه غذایی و به مقدار معین برای انسان سود دارد.

وی غذای دوایی را از خوراکی‌هایی دانست که در کنار جنبه غذایی، خاصیت دوایی نیز داشته باشد و ادامه داد: از نمونه‌های این نوع خوراکی می‌توان به خرما و میوه اشاره کرد.

این پزشک طب ایرانی با اشاره به اینکه دوای غذایی نیز ازجمله خوراکی‌هایی است که در آن دوا مقدم بر غذا است، خاطرنشان کرد: از نمونه‌های این نوع خوراکی نیز می‌توان به بادمجان، کدو و پیاز اشاره کرد.

نظری گیاهان کوهی و داروهای گیاهی را از دواها دانست و افزود: زاج سمی و زعفران در مقدار زیاد نیز از سم‌ها در خوراکی بوده و پادزهر هم به چیزی گفته می‌شود که در علم طبابت از آن استفاده می‌کنیم.

وی با بیان اینکه استفاده از داروهای گیاهی در جامعه امروزی رواج داشته و مصرف آن‌ها باید براساس تجویز و نظر پزشک باشد، ابراز کرد: مقدار مصرف و مدت استفاده از این گیاهان دارویی باید براساس دستور پزشک خبره باشد.

این پزشک طب ایرانی ضمن گلایه‌مندی از استفاده گیاهان دارویی بدون نظر پزشک و همچنین برداشت بی‌رویه آن‌ها، عنوان کرد: متأسفانه در سال‌های اخیر این فرهنگ به اشتباه رواج پیدا کرده و افراد بدون هیچ‌گونه آگاهی، مبادرت به برداشت گیاهان دارویی می‌کنند؛ البته افرادی نیز هستند که نسبت به این نوع از گیاهان شناخت کافی دارند، اما برای استفاده از آن‌ها بعد از برداشت محصول باید از پزشک معتمد مشورت گرفت.

نظری گیاهان دارویی را یک گنجینه عظیم برای کشور دانست و ادامه داد: استان همدان نیز با توجه به اینکه یک منطقه سردسیر بوده، دارای گیاهان دارویی با طبع گرم ازجمله پونه، آویشن، آذربه، گل کوهی و نعنا است.

وی با بیان اینکه نباید گیاهان دارویی را به‌صورت دائمی مصرف کرد، افزود: به‌طور مثال استفاده از عرق آویشن یا دمنوش آن برای هر فرد بستگی به وضعیت جسمانی او، دارای دستور متفاوتی بوده که باید براساس آن اقدام به این کار کنند.

این پزشک طب ایرانی مصرف سیر در برنامه غذایی را ضروری دانست و گفت: استفاده از سیر نیز برای هر فردی متفاوت است؛ به‌طور مثال برخی آن را به‌صورت خام باید استفاده کنند و برخی نیز به‌صورت پخته. سیر خام یک دارو است، اما اگر در غذا طبخ شده و از حرارت آن کم شود، کیفیت غذا را افزایش می‌دهد.

نظری با تأکید بر اینکه مصرف گیاهان دارویی نیز بعد از مدت مشخصی باید متوقف شود، بیان کرد: اگر مصرف گیاهان دارویی به‌صورت همیشگی استمرار داشته باشد، بدن به آن عادت کرده و امکان دارد به انسان آسیب بزند یا کبد را دچار مشکل کند. حتی مصرف بی‌رویه و همیشگی گیاهان دارویی بر رفتار افراد نیز تأثیر گذاشته و امکان دارد که او به‌شدت عصبانی شود یا خلق‌وخوی متفاوتی از خود نشان بدهد.

وی با بیان اینکه مصرف عرق کاسنی برای سلامتی انسان بسیار مفید است، اشاره کرد: اگر استفاده از این نوع عرق نیز به‌صورت همیشگی و بدون نظر پزشک باشد، به بدن آسیب وارد می‌کند و امکان مرگ نیز وجود دارد که راه حل آن مخلوط عرق کاسنی با عرق شاتره است؛ چراکه این دو نوع گیاه همیشه کنار هم رشد کرده و از نوع گیاهان وحشی هستند.

این پزشک ایرانی گردو را ازجمله خوراکی‌های دارای طبع گرم دانست و افزود: هنگام خوردن گردو باید از آلو نیز استفاده شود، چراکه آلو طبع سرد داشته و این دو نوع خوراکی در اواخر فصل تابستان و ابتدای فصل پاییز به‌وفور یافت می‌شوند.

نظری با اشاره به اینکه استفاده از گیاهان دارویی و برداشتش برای افراد باید در همان منطقه‌ای باشد که در آن سکونت دارند، خاطرنشان کرد: اگر فردی نیز قادر به تهیه گیاه دارویی مورد نظر خود در منطقه سکونت و محل زندگی نبود، می‌تواند با مشورت پزشک از گیاهان دارویی سایر مناطق استفاده کند.

وی با بیان اینکه برخی از تصورات در مورد گیاهان دارویی اشتباه است، ابراز کرد: پیاز در طب سنتی دارای طبع گرم و خشک بوده و با توجه به ارکان چهارگانه طب سنتی یعنی آتش، هوا، آب و خاک، پیاز از آتش و خاک درست می‌شود و خاک پیاز بسیار بالا بوده، بنابراین سودای آن نیز بسیار است، پس باید پیاز در آب پخته شود و پیاز پخته‌شده در آب برای بدن بسیار مقوی است و در مقابل آن مصرف پیاز سرخ‌شده به افراد توصیه نمی‌شود.

این پزشک طب ایرانی مدیریت استفاده از سبزیجات را نیز برای انسان دارای اهمیت دانست و ادامه داد: متأسفانه برخی از افراد به‌طور روزانه حجم زیادی سبزی مصرف می‌کنند که باید استفاده از سبزیجات براساس سن، جنسیت و میزان مشخص شده باشد.

نظری با بیان اینکه برداشت گیاهان دارویی که رشد بالایی در طبیعت دارند آسیبی به چرخه تولید آن‌ها وارد نمی‌کند، گفت: برخی از گیاهان دارویی نیز هستند که به‌ندرت در طبیعت یافت می‌شوند و یا بعضی از آن‌ها درحال انقراض بوده و مقداری هم دارای سموم خاصی هستند.

وی با توصیه به اینکه مردم نباید گیاهان دارویی که شناختی از آن‌ها ندارند را برداشت کنند، اشاره کرد: توصیه و تأکید ما به مردم این است که حتماً برای تهیه گیاهان دارویی به عطاری‌های معتبر و دارای پروانه کسب از علوم پزشکی مراجعه کنند؛ چراکه برداشت بی‌اساس گیاهان دارویی بدون اطلاع و آگاهی با توجه به تخصصی بودن این موضوع در خیلی از موارد منجر به آسیب‌ دیدن‌های غیر قابل جبران شده و حتی برخی از افراد دچار مرگ نیز می‌شوند.

نظری با بیان اینکه در طب ایرانی بیشتر به دنبال حفظ سلامتی انسان‌ها هستیم، افزود: در خیلی از موارد که افراد به مطب مراجعه دارند، به‌جای تجویز دارو به آن‌ها توصیه‌های لازم را ارائه می‌دهیم؛ به‌طور مثال درخصوص پرهیز از پُرخوری می‌گوییم یا مصرف صبحانه به‌صورت کامل، ناهار مختصر و شام مفصل که باید به آن‌ها توجه لازم را داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه در خیلی از موارد شاهد مصرف بیش از حد آب به‌صورت روزانه هستیم، گفت: متأسفانه یک تفکر غلط در جامعه امروزی رواج پیدا کرده است که هر فرد باید در طول روز و به‌طور میانیگن هشت لیوان آب مصرف کند که این موضوع از پایه درست نیست و صرفاً به جوانان توصیه می‌شود که در طول روز چندین‌بار آب بخورند و افراد بزرگ‌سال حتماً باید آب را با عسل مخلوط کنند.

همان‌طور که گفته شد، ایران دارای هشت هزار نوع گونه گیاهی است که برخی از آن‌ها در طبیعت رشد بالایی داشته و برخی از آن‌ها به‌ندرت یافت می‌شوند یا درحال انقراض هستند.

از طرفی برخی از گیاهان نیز دارای سموم خاصی هستند که قطعاً باعث آسیب‌رسانی به بدن انسان می‌شوند. متأسفانه یکی از چالش‌های اساسی در جامعه امروزی، دست‌فروشی گیاهان دارویی است که افراد بدون هیچ‌گونه تخصصی، مبادرت به برداشت گیاهان دارویی از دامان طبیعت کرده و آن را برای کسب درآمد به مردم عرضه می‌کنند. استفاده از گیاهان دارویی همانند سایر داروها باید با مشورت و تأیید پزشک حاذق باشد و در کنار آن استمرار مصرف این نوع گیاهان نیز باعث می‌شود که بدن به آن‌ها عادت کرده و کار آن مختل شود؛ کبد از مهم‌ترین قسمت‌های بدن است که در معرض خطر بیشتری قرار دارد. توصیه می‌شود که مردم برای تهیه گیاهان دارویی مورد نیاز خود ضمن مشورت با پزشک خانواده یا پزشک حاذق در این زمینه، به عطاری‌های دارای مجوز از علوم پزشکی مراجعه کنند.

پیام زمانی