سیاهه انتشار آلودگی هوا؛ وزارت صمت شاگرد آخر شد
درحالیکه رئیس سازمان حفاظت محیطزیست از آغاز بهروزرسانی سیاهه انتشار خبر میدهد، مشارکت ناچیز و 10 درصدی وزارت صمت در ارائه دادهها، این پروژه حیاتی را با چالشی جدی مواجه کرده است.
آلودگی هوا سالانه جان هزاران نفر را در کلانشهرها میگیرد، اما ابزار اصلی مقابله با این بحران یعنی «سیاهه انتشار»، هشت سال است که در بنبست مانده و از سال 1396 بهروزرسانی نشده است. هرچند ماه گذشته شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست، وعده داد که بهروزرسانی این سیاهه برای هشت کلانشهر بهزودی آغاز میشود، اما گزارش جدید این سازمان دلیل اصلی توقف هشت ساله پروژه را فاش کرد.
با وجود هشدارهای مکرر شورای شهر تهران، بررسیها نشان میدهد بسیاری از دستگاههای دولتی عملاً در برابر ارائه دادههای خود مقاومت کرده و از همکاری خودداری میکنند.
در صدر فهرست دستگاههای غیرپاسخگو، وزارت صمت قرار دارد که عملکرد آن در بسیاری از بخشها «صفر» برآورد شده است. به گفته احمد طاهری، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیطزیست، باوجود پیگیریهای مداوم و برگزاری جلسات متعدد، صنایع راهبردی و آلایندهای همچون تولید آهن، فولاد و آلومینیوم هیچگونه دادهای به این سازمان ارائه ندادهاند. این وضعیت در بخش معادن نیز تکرار شده و سازمان محیطزیست همچنان در انتظار دریافت نقشههای محدوده معدنی و جزئیات فعالیت آنهاست؛ حتی در بخشهایی مانند سیمان و گچ نیز میزان همکاری این وزارتخانه به 10 درصد هم نمیرسد.
این موضوع، به وزارت جهاد کشاورزی نیز سرایت کرده. این وزارتخانه که نقش مهمی در شناسایی منابع آلاینده ناشی از فعالیتهای برونشهری دارد، تاکنون از ارائه نقشههای کاربری اراضی و آمارهای حیاتی مربوط به میزان مصرف کود و سموم خودداری کرده؛ دادههایی که برای درک ترکیب آلایندههای ثانویه ضروری هستند.
در این میان، اگرچه وزارت نفت با ارائه نیمی از اطلاعات موردنیاز، عملکردی متوسط داشته و وزارت نیرو نیز با تحویل 70 درصد دادههای مربوط به سوخت و فناوری 108 نیروگاه، گامهای مثبتتری برداشته، اما پازل سیاهه انتشار با این اطلاعات ناقص تکمیل نمیشود.
در شرایطی که تهران و سایر کلانشهرهای کشور با آلودگی هوا و پیامدهای شدید سلامتمحور آن مواجهاند، کارشناسان معتقدند نبود یک سیاهه انتشار بهروز، تصمیمگیریهای محیط زیستی و شهری را دچار خطا میکند.
محمد نورمحمدی کارشناس محیطزیست میگوید که باتوجهبه شرایط آلودگی هوای تهران باید هر چهار سال سیاهه انتشار بهروزرسانی شود اما از آخرین سیاهه انتشار هشت سال گذشته و هنوز هم بهروز نشده است.در چین، محققان با استفاده از یک سیاهه انتشار با وضوح مکانی بسیار بالا (0٫1 درجه) که تحت عنوان INTAC توسعهیافته، موفق به ترسیم دقیقتر الگوهای انتشار آلایندهها شدهاند. این دادهها نشان میدهد که منابع نقطهای انتشار در مناطق پرجمعیت شرق چین سهم بسیار بالایی در آلایندههایی چون NOₓ، SO₂، PM₂٫₅ دارند.
از سوی دیگر، اتحادیه اروپا نیز در گزارش تازهای اعلام کرده که باوجود ثبت سطح جهانی جدیدی از انتشار گازهای گلخانهای، بخش کشورهای این اتحادیه موفق شدهاند در سال 2024 انتشار خود را به میزان 1٫8٪ کاهش دهند. این موفقیت نشانهای از کارکرد مناسب ابزارهایی مانند سیاهه انتشار، پایش دقیقتر و سیاستهای هدفمند کاهش انتشار در اروپا است.
آلودگی هوا سالانه جان هزاران نفر را در کلانشهرها میگیرد، اما ابزار اصلی مقابله با این بحران یعنی «سیاهه انتشار»، هشت سال است که در بنبست مانده و از سال 1396 بهروزرسانی نشده است. هرچند ماه گذشته شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست، وعده داد که بهروزرسانی این سیاهه برای هشت کلانشهر بهزودی آغاز میشود، اما گزارش جدید این سازمان دلیل اصلی توقف هشت ساله پروژه را فاش کرد.
با وجود هشدارهای مکرر شورای شهر تهران، بررسیها نشان میدهد بسیاری از دستگاههای دولتی عملاً در برابر ارائه دادههای خود مقاومت کرده و از همکاری خودداری میکنند.
در صدر فهرست دستگاههای غیرپاسخگو، وزارت صمت قرار دارد که عملکرد آن در بسیاری از بخشها «صفر» برآورد شده است. به گفته احمد طاهری، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیطزیست، باوجود پیگیریهای مداوم و برگزاری جلسات متعدد، صنایع راهبردی و آلایندهای همچون تولید آهن، فولاد و آلومینیوم هیچگونه دادهای به این سازمان ارائه ندادهاند. این وضعیت در بخش معادن نیز تکرار شده و سازمان محیطزیست همچنان در انتظار دریافت نقشههای محدوده معدنی و جزئیات فعالیت آنهاست؛ حتی در بخشهایی مانند سیمان و گچ نیز میزان همکاری این وزارتخانه به 10 درصد هم نمیرسد.
این موضوع، به وزارت جهاد کشاورزی نیز سرایت کرده. این وزارتخانه که نقش مهمی در شناسایی منابع آلاینده ناشی از فعالیتهای برونشهری دارد، تاکنون از ارائه نقشههای کاربری اراضی و آمارهای حیاتی مربوط به میزان مصرف کود و سموم خودداری کرده؛ دادههایی که برای درک ترکیب آلایندههای ثانویه ضروری هستند.
در این میان، اگرچه وزارت نفت با ارائه نیمی از اطلاعات موردنیاز، عملکردی متوسط داشته و وزارت نیرو نیز با تحویل 70 درصد دادههای مربوط به سوخت و فناوری 108 نیروگاه، گامهای مثبتتری برداشته، اما پازل سیاهه انتشار با این اطلاعات ناقص تکمیل نمیشود.
در شرایطی که تهران و سایر کلانشهرهای کشور با آلودگی هوا و پیامدهای شدید سلامتمحور آن مواجهاند، کارشناسان معتقدند نبود یک سیاهه انتشار بهروز، تصمیمگیریهای محیط زیستی و شهری را دچار خطا میکند.
محمد نورمحمدی کارشناس محیطزیست میگوید که باتوجهبه شرایط آلودگی هوای تهران باید هر چهار سال سیاهه انتشار بهروزرسانی شود اما از آخرین سیاهه انتشار هشت سال گذشته و هنوز هم بهروز نشده است.در چین، محققان با استفاده از یک سیاهه انتشار با وضوح مکانی بسیار بالا (0٫1 درجه) که تحت عنوان INTAC توسعهیافته، موفق به ترسیم دقیقتر الگوهای انتشار آلایندهها شدهاند. این دادهها نشان میدهد که منابع نقطهای انتشار در مناطق پرجمعیت شرق چین سهم بسیار بالایی در آلایندههایی چون NOₓ، SO₂، PM₂٫₅ دارند.
از سوی دیگر، اتحادیه اروپا نیز در گزارش تازهای اعلام کرده که باوجود ثبت سطح جهانی جدیدی از انتشار گازهای گلخانهای، بخش کشورهای این اتحادیه موفق شدهاند در سال 2024 انتشار خود را به میزان 1٫8٪ کاهش دهند. این موفقیت نشانهای از کارکرد مناسب ابزارهایی مانند سیاهه انتشار، پایش دقیقتر و سیاستهای هدفمند کاهش انتشار در اروپا است.
ارسال
نظر
*شرایط و مقررات*
کلمه امنیتی را بصورت حروف فارسی وارد
نمایید
بعنوان مثال : پایتخت ارمنستان ؟ ایروان
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین
(فینگیلیش) خودداری نمايید.
توصیه می شود به جای ارسال نظرات مشابه با نظرات منتشر
شده، از مثبت یا منفی استفاده فرمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای
نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابهی دارند، انتشار نمی یابد.