برخی روانپزشکان بر این باورند که استرس، با افزایش ترشح کورتیزول همراه است که بستگی به میزان کورتیزول ترشح شده و واکنش‌هایی را در بدن ایجاد می‌کند، دارد. در گذشته‌های دور این هورمون، باید ما را برای مقابله با حمله حیوان وحشی، دشمن یا فرار از موقعیت خطرناک آماده می‌کرد.

این هورمون موجب ایجاد آمادگی جسمانی بیشتر و تولید انرژی برای واکنش سریع‌تر و قوی‌تر در برابر خطر می‌شود، اما در شرایط فعالی این استرس اگر طولانی باشد، می‌تواند منجر به اضطراب شود که آثار بسیار مخربی در بدن دارد.

به‌گفته آنان ترس و استرس زیاد و بیش‌ازحد، سبب می‌شود که افراد شایعات را بیشتر قبول کنند و خود به شایعات دامن زده تا بتوانند کمی از ترس و نگرانی خود بکاهند و استرس بیش‌ازحد نسبت به آلوده شدن به ویروس، اختلال وسواس جبری را به‌وجود خواهد آورد. در زمانی که اضطراب و استرس مبتلا شدن به بیماری، همه وجود فرد را فراگرفته، از ترس اینکه آلودگی به سراغش نیاید، مدام دستان خود را هرلحظه با ژل یا مواد، ضدعفونی می‌کند و این در حالی است که اصلاً نیاز نیست این کار با هر شک و تردید به آلوده شدن، انجام شود.

مینو معتمد؛ روانپزشک در این زمینه گفت: وضعیت ترس، سیستم ایمنی بدن را از بین می‌برد، وقتی ترس را به دوستان و اعضای خانواده خود انتقال دهید، تقریباً شبیه به انتشار میکروب در آن‌ها است، پس نباید این کار را با افراد دیگر نیز انجام داد.

وی افزود: ترس مانند لبخند یا خمیازه، می‌تواند مسری باشد که در شرایط کنونی و در این مواقع بهتر است نگذاریم حس ترس به دیگران منتقل شود، باید خانه را به محل امن و آرام برای همه اعضای خانواده تبدیل کرد و از شرایط قرنطینه خانگی، جهت انجام کارهای عقب‌افتاده خود استفاده شود.

این روانپزشک تصریح کرد: داشتن افکار مثبت و دور کردن افکار منفی، بدبینی، افسردگی، اضطراب و نگرانی در مورد ابتلا به بیماری، باعث کاهش سیستم ایمنی و دفاعی بدن شده و آن را در مقابل ویروس ضعیف یا ناتوان می‌کند، پس تا جایی که می‌توانید از افکار منفی دوری کنید.

معتمد پیشنهاد کرد با کسانی که دوستشان دارید و آرامتان می‌کنند، تلفنی صحبت کنید یا برای آن‌ها پیام‌های دوستانه و مهربانانه ارسال کنید و بپذیرید که همه‌چیز در کنترل شما نیست، سعی کنید برنامه زندگی عادی خود را حفظ کرده و در حضور کودکان در مورد اخبار بد صحبت نکنید.

* نفس عمیق بکشید

وی اظهار کرد: نفس‌های عمیق بکشید تا بدنتان آرام گیرد و هورمون‌های استرس دور شوند، از تکنیک‌های آرام بخش عضلانی، تمرینات ذهن‌آگاهی و یوگا استفاده کنید تا استرس شما کنترل شود، اگر در خانه مانده‌اید، استراحت کنید، خواب خوب و رژیم غذایی سبک، به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.

معتمد تصریح کرد: ورزش در خانه به رفع استرس کمک کرده و نیایش باعث ایجاد آرامش می‌شود. از آن‌ها غافل نشوید و برنامه‌ها و فیلم‌های خنده‌دار برای مدتی، ذهن شما را از استرس و افسردگی دور می‌کند، قهوه و کافئین در این شرایط پراسترس خوب نیست، از نوشیدن آن‌ها بپرهیزید و دمنوش‌های آرام‌بخش را جایگزینشان کنید.

به گفته وی اضطراب و ترس را در وجود خود بالا نبرید، از موقعیت‌های استرس‌زا دوری کنید، رعایت همین توصیه تکراری شستن دست‌ها از همه‌چیز مهم‌تر است.

* اشکال متفاوت استرس

احمد حاجبی؛ مدیرکل دفتر سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این زمینه گفت: در شرایط کرونایی هریک از ما به شکل متفاوتی به استرس و حوادث‌ ناگوار واکنش نشان می‌‌دهیم. آگاهی به نشانه‌های جسمی‌ و ذهنی اضطراب، نخستین قدم در مدیریت آن است. برای مثال تحریک‌پذیری، عصبانیت و از کوره در رفتن، بی‌‌خوابی و کابوس، ترس، خستگی، سردرد، عدم تمرک، اسپاسم عضلانی، تپش قلب، حالت تهوع و سایر مشکلات گوارشی از علائم اضطراب است.

وی افزود: در شرایط بحرانی افراد واکنش‌‌های متفاوتی مانند، اضطراب، اشتغال ذهنی مکرر با مسئله، سردرگمی‌ و دوگانگی، یا احساس کرختی دارند. به‌خاطر داشته باشید که در بحران‌‌ها معمولاً اتفاق‌‌ها غیرطبیعی هستند، اما اکثراً واکنش‌‌های افراد طبیعی است. به خودتان یا دیگران برچسب ضعیف بودن، یا غیرطبیعی بودن نزنید. کاری که شما انجام می‌‌دهید شجاعانه، ایثارگرانه و بسیار ارزشمند است.

حاجبی خاطرنشان کرد: در محل کار، از روش‌‌های ساده و قابل‌اجرا برای کاهش تنش و استرس استفاده کنید. حرکات کششی و نرمش، چند دقیقه قدم‌زدن در فضای باز، تمرین تنفس عمیق، چند دقیقه گوش کردن به موسیقی آرام‌‌بخش یا نیایش کردن، می‌‌تواند به کاهش تنش شما کمک کند. سعی کنید لحظاتی هرچند کوتاه، ذهنتان را از کار یا نگرانی‌ها دور کنید.

مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ادامه داد: وقتی کار نمی‌کنید و در خانه هستید، تاحدامکان برنامه معمول و روزمره قبلی خود را حفظ کنید. نقش خود را به‌عنوان عضوی از خانواده ایفا کنید، به سرگرمی‌‌ها و علایق خود بپردازید، ورزش کنید و کارهایی را که برای شما آرامش‌‌بخش است، در برنامه‌تان بگنجانید.

* مدیریت نگرانی‌ها

حاجبی تصریح کرد: دغدغه ‌ها و نگرانی ‌های خانوادگی را مدیریت کنید. با نزدیکان خود در مورد برنامه‌‌های کاری خود، زمان و روشی که می‌‌توانند با شما در تماس باشند و همچنین نگرانی‌‌هایشان صحبت کنید. سعی کنید برنامه منظمی ‌برای تماس و صحبت با خانواده و دوستان داشته باشید.

وی تأکید کرد: از خود مراقبت کنید. تا جایی که امکان دارد، خواب و استراحت کافی داشته باشید. تغذیه سالم داشته باشید. مصرف کافئین را محدود کنید و مایعات کافی بنوشید.