سپهرغرب، گروه و کاردانش: نتایج مطالعه پژوهشگران ایرانی بر اساس آخرین داده‌های ملی ثبت سرطان مبتنی برکل جمعیت کشور، افزایش 43 درصدی موارد جدید ابتلا به سرطان طی سالهای 1395 تا 1404 را پیش بینی کرده است.

نتایج مطالعه مهم پژوهشگران ایرانی که بر اساس آخرین داده‌های ملی ثبت سرطان مبتنی برکل جمعیت کشور( با پوشش صد در صدی) صورت گرفته، افزایش 43 درصدی موارد جدید ابتلا به سرطان در سال 2025 /1404 در مقایسه با دهه پیش از آن را پیش بینی کرده است.

دکتر رضا ملک زاده، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رهبر تیم تحقیقاتی مطالعه Cancer in Iran 2008 to 2025: Recent incidence trends and short‐term predictions of the future burden که توسط دکتر غلامرضا روشندل، دانشیار اپیدمیولوژیست دانشگاه علوم پزشکی گلستان (نویسنده اول) و با همکاری شماری از محققان ایرانی و بین‌المللی انجام و در مجله International Journal of Cancer منتشر شده، نتایج این مطالعه را تشریح کرده است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: پیش‌بینی می‌شود تعداد موارد جدید ابتلا به سرطان در ایران از 112 هزار مورد ثبت شده سرطان‌ها بدون محاسبه سرطان پوست در سال 95 به 160 هزار مورد پیش‌بینی شده در سال 1404 افزایش یابد که این میزان، افزایش 43 درصدی را نشان می‌دهد.

 سهم عوامل خطر و تغییرات جمعیتی در افزایش سرطان‌های ایران در سال 1404

به گفته رئیس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران، حدود 29 درصد افزایش سرطان‌ها در ایران طی سال 1404 /2025 مربوط به تغییرات در ساختار جمعیتی ایران (رشد جمعیت و پیری جمعیت) و 14 درصد نیز با سایر عوامل از جمله «توسعه و تشدید عوامل خطر بروز سرطان‌ها» مرتبط است.

 بیشترین تغییرات پیش‌بینی شده در موارد جدید بروز سرطان‌ها

ملک زاده بیشترین افزایش پیش‌بینی شده در موارد جدید ابتلا به سرطان در ایران طی سال 1404 نسبت به سال 95 را مربوط به سرطان‌های تیروئید (114 درصد)، پروستات (67 درصد)، پستان (63 درصد)، روده بزرگ (54 درصد)، تخمدان (51 درصد)، ریه (49 درصد)، لنفوم غیرهوچکین (45 درصد)، مغز و سیستم عصبی (40 درصد)، معده (30 درصد)، مثانه (26 درصد) و سرطان خون (24 درصد) دانست.

وی گفت: طبق این پیش‌بینی انتظار می‌رود که موارد جدید سرطان مری به دلیل بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی و اصلاح سبک زندگی ایرانیان طی دهه‌های گذشته، با کاهش 17.5 درصدی در 1404 نسبت به سال 1395 مواجه شود.

همچنین به گفته دکتر غلامرضا روشندل، نویسنده اول مطالعه حاضر، پیش‌بینی تعداد موارد جدید بروز سرطان در 1404 در این تحقیق، بر اساس داده‌های برنامه ملی ثبت سرطان طی سال‌های 88 تا 95 صورت گرفته و همانند گزارشات بین‌المللی مشابه، در این مطالعه، سرطان پوست از آنالیز حذف شده و صرفا موارد سرطان‌های تهاجمی (invasive) با کد رفتار 3 (بر اساس سیستم کدگذاری بین‌المللی ICD-O) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند.

 نرخ بروز سرطان‌ها در آخرین آمار برنامه ملی ثبت سرطان ایران

مسئول برنامه ملی ثبت سرطان، ضمن اشاره به این که آخرین آمار بروز سرطان‌ها در ایران مربوط به سال 96 است، گفت: موارد جدید سرطان‌ها با محاسبه سرطان پوست در این سال، 135 هزار مورد (169 در هر 100 هزار ایرانی) بوده که در این میان، سهم مردان 52 درصد (70 هزار مورد – 180 در هر 100 هزار نفر) و زنان 48 درصد (65 هزار مورد – 160 در هر 100 هزار نفر) بوده است.

روشندل، همچنین میزان بروز سرطان‌ها در ایران طی سال 96 بدون محاسبه سرطان پوست را 123 هزار مورد جدید ( 153 در هر 100 هزار نفر) اعلام کرد که به گفته وی سهم مردان، 51 درصد (63 هزار مورد – 160 در هر 100 هزار) و زنان 49 درصد ( 60 هزار مورد – 148 در هر 100 هزار نفر) بوده است.

 10 سرطان نخست شایع در هر دو جنس ایران بر اساس آخرین آمار برنامه ملی ثبت سرطان

ملک زاده، محقق بین‌المللی سرطان نیز 10 سرطان نخست شایع در ایران بدون محاسبه سرطان پوست در هر دو جنس را شامل: پستان، پروستات، روده بزرگ، معده، ریه، مثانه، تیروئید، لوکمی، رحم، مغز و سیستم عصبی برشمرد.

 شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان و زنان ایرانی

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، شایع‌ترین سرطان‌های بروز یافته در مردان ایران را نیز شامل پروستات، معده، روده بزرگ، مثانه، ریه، لوکمی، مغز و سیستم عصبی، لنفوم غیرهوچکین، مری، کبد، و شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان ایرانی را شامل پستان، روده بزرگ، تیروئید، معده، رحم، لوکمی، تخمدان، مغز و سیستم عصبی، ریه و مری اعلام کرد.

 ایران در منطقه «خطر متوسط» نقشه جهانی سرطان

ملک‌زاده وقوع سونامی سرطان در ایران را رد کرد و گفت: در حال حاضر میزان بروز سالانه سرطان در ایران (169 در 100 هزار نفر) کمتر از میانگین میزان بروز سالانه سرطان در دنیا (201 در 100 هزار نفر) است. بر اساس این آمار، همچنین میزان بروز سرطان در مردان و زنان ایرانی (180 در 100 هزار و 160 در 100 هزار) نسبت به میانگین جهانی (222 در 100 هزار و 186 در 100 هزار ) کمتر است.

وی افزایش آمار سرطان در ایران طی سال‌های گذشته و پیش بینی افزایش برای سال‌های آینده را متاثر از برقراری نظام ثبت سرطان که منجر به ثبت موارد بروز یافته با دقت بیشتر طی سال‌های اخیر بوده و نیز رشد جمعیت و پیری جمعیت همانند بسیاری از نقاط جهان دانست و تاکید کرد: سهم 14 درصدی تشدید و توسعه عوامل خطر در افزایش سرطان‌ها طی سال‌های آینده نیز بسیار بااهمیت است.

محقق بین‌المللی سرطان طبق این آمار، موقعیت ایران در نقشه جهانی سرطان «ثبت سرطان سازمان بهداشت جهانی GLOBOCAN» را در منطقه «خطر متوسط» از نظر میزان بروز موارد جدید سرطان‌ها اعلام کرد.

 مرگ سالانه 55 هزار ایرانی بر اثر سرطان؛ سرطان‌ها، نخستین عامل مرگ زودرس در ایران

وی با اشاره به وقوع بیش از 55 هزار مرگ سالانه ناشی از سرطان‌ها در ایران، این بیماری را نخستین عامل مرگ زودرس در کشور دانست و گفت: 34 هزار مرگ از مجموع 122 هزار مرگ سالانه زودرس (زیر 70 سال) و 11 هزار مرگ از مجموع 85 هزارمرگ خیلی زودرس (زیر50 سال ) سالانه در ایران ناشی از سرطان‌هاست.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این که نزدیک به 250 هزار ایرانی در حال حاضر با سرطان زندگی می‌کنند افزود: نزدیک به نیمی از سرطان‌ها قابل معالجه و نیمی دیگر قابل پیشگیری هستند.

رئیس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد ایران سرطان را پرهزینه‌ترین بیماری در ایران دانست و افزود: دو سوم بیماران مبتلا به سرطان گرفتار هزینه‌های کمرشکن سرطان می‌شوند.

وی مهم‌ترین عوامل خطر بروز سرطان‌ها را سبک زندگی ناسالم (پرخوری، بی‌تحرکی و چاقی و اضافه وزن، عدم مصرف سبزیجات تازه و میوه طی پنج وعده در روز، مصرف سیگار، دخانیات، تریاک، الکل، قند و شیرینی‌ها، غذاهای پرچرب‌، نمک زیاد، نوشیدنی‌های داغ، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان) و عوامل خطر دیگری شامل مصرف آب آشامیدنی غیربهداشتی، استفاده از سوخت‌های بیوزیستی در فضاهای بسته، آلودگی هوا، عفونت‌ها شامل عفونت‌های جنسی، هپاتیت‌ها و سایر عفونت‌های سرطانزا و... دانست.