سپهرغرب، گروه شهر - طاهره ترابی‌مهوش: رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل‌ونقل، ترافیک و محیط‌زیست شورای اسلامی شهر همدان گفت: پیگیری جذب سرمایه‌گذار بر عهده شهرداری است و در این بحث سیاست‌گذاری‌های لازم از سوی شورا انجام شد اما همان‌طور که عنوان کردم گویا شهرداری دنبال کار را نگرفت.
طلای کثیف یا همان «زباله» در تمامی کشورهای دنیا بسیار موردتوجه برای کسب درآمد‌های پایدار شهری است اما در ایران و به‌خصوص در استان همدان برنامه‌ای مشخص برای این مهم وجود ندارد. آنچه در سطح شهر برای مردم قابل دیدن است مدیریت پسماندهای قابل بازیافت توسط معتادان است که از ساعات آغازین شب تا طلوع صبح اقدام به جمع‌آوری مواد قابل بازیافت از زباله‌ها می‌کنند.
هرچند که در این راستا مأموران شهرداری فعال هستند اما به‌گونه‌ای با موضوع بازیافت برخورد می‌شود که گویا اولویت شهری همدان نیست درحالی‌که امروزه از طریق بازیافت می‌توان به سوخت‌های مختلف، روغن خودرو، برق، گاز و غیره دست پیدا کرد اما در همدان مدیریت و کسب درآمد از زباله بر عهده دیگران است.
طبق تحقیقات میدانی، کارگاه‌های بسیاری در حاشیه شهر وجود دارد که در ظاهراً تنها محل جمع‌آوری ضایعات و تفکیک هستند اما در زیر ظاهر آبرومند و بی‌حاشیه خود با استثمار عده‌ای برای کسب درآمدهای میلیاردی بدون پرداخت مالیات و عوارض حرکت می‌کنند.
حال آنکه مردادماه سال 94 مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری همدان از سرمایه‎گذاری هندی‎ها در سایت بازیافت زباله همدان خبر داد و گفت: اجرای طرح هاضم در سایت زباله همدان به هشت میلیارد تومان سرمایه‎گذاری نیاز دارد.
مهدی‌آزاد در آن برهه زمانی در کمیسیون خدمات شهری شورای شهر همدان اظهار کرد: اجرای طرح هاضم در سایت زباله همدان، طرح قبلی در این سایت را تکمیل کرده و فرآیند پردازش زباله را کامل می‌‏کند.
وی افزود: در طرح قبلی پس از مرحله پردازش از زباله کمپوست تولید می‎شد که سبب تولید گاز و شیرآبه شده و مشکلاتی را به وجود می‎آورد که با اجرای این طرح هاضم گاز تولیدی به برق تبدیل می‎شود.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری همدان با اعلام اینکه طرح هاضم در زمینی به مساحت دو هزار مترمربع اجرایی می‎شود، تصریح کرد: این طرح از نظر زیست‌محیطی نسبت به طرح قبلی بهبود یافته و مکمل طرح قبلی است.
آزاد با اشاره به اینکه 85 درصد از زباله‌های شهر همدان تر است، بیان کرد: برای اجرای این طرح هشت میلیارد تومان اعتبار پیش‎بینی شده که به‌طور کامل از سوی سرمایه‎گذار تأمین شده و از سوی دیگر بین دو سرمایه‎گذار هماهنگی‎ها به وجود آمده تا اجرای طرح سایت بازیافت زباله تکمیل شود.
وی با اعلام اینکه طرح هاضم سایت بازیافت زباله شهر همدان پس از موافقت شورای شهر در مدت 6 ماه اجرایی می‌‏شود، تأکید کرد: شهرداری همدان تنها زمین را در اختیار سرمایه‎گذار گذاشته و هزینه اجرا توسط سرمایه‎گذار تأمین می‏‌شود.
نماینده سرمایه‎گذار هندی سایت بازیافت زباله همدان نیز در این جلسه گفت: زمینه برای سرمایه‌گذاری در این سایت فراهم شده و آمادگی آغاز کار در 10 روز آینده وجود دارد.
سیدرضا افخم با بیان اینکه نخستین‌بار طرح هاضم زباله در هندوستان اجرا شده و برای دومین‌بار در شهر همدان عملیاتی می‎شود، تصریح کرد: این طرح بسیار اقتصادی بوده و در مدت‌زمان کمی اجرایی می‎شود.
تأمل‌برانگیز اینکه بعد از گذشت 6 سال و جابه‌جایی‌های فراوان و کش‌وقوس‌های متعدد هنوز 10 روز وعده داده شده به پایان نرسیده و عجیب‌تر اینکه دو سال بعد از مطرح شدن این موضوع و بی‌نتیجه ماندن آن، رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های شورای اسلامی شهر همدان درباره لزوم ایجاد سایت بازیافت زباله و نخاله‌های ساختمانی در همدان بیان کرد: امروزه با توجه به پیشرفت فناوری در دنیا و افزایش توان تخصصی دانشمندان و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی فعال در این عرصه، انتظار داریم شهرداری همدان به این عرصه ورود کند تا علاوه بر مباحث درآمدزایی، در بخش محیط‌زیست اقدامات مناسبی در شهر شکل بگیرد.
حمید بادامی‌نجات ابراز کرد: ما به‌شخصه در مرکز مطالعات شورای اسلامی همدان در حال بررسی ابعاد علمی این موضوع بوده و کمیسیون اقتصاد و سرمایه‌گذاری شورا نیز به‌دنبال دعوت و جذب سرمایه‌گذار خارجی در این بخش است تا در نهایت طرح کاملی برای ایجاد سایت بازیافت زباله و دفن بهداشتی آن ارائه شود.
وی افزود: در حال حاضر خود ما یک سرمایه‌گذار چینی را به شهردار معرفی کرده‌ایم و قرار است در روزهای آینده به همدان سفرکرده و درباره ابعاد این پروژه با مسئولان مربوطه به گفت‌وگو بپردازند.
وی با تأکید بر اینکه طرح‌های مرتبط با تفکیک زباله از اولویت‌های ما در شورای اسلامی شهر همدان بشمار می‌آید اعلام کرد: برای ساخت سایت بازیافت زباله اگر بخواهیم یک چرخه کامل زباله‌سوزی و تأمین انرژی ایجاد کنیم به 50 تا 100 میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که امیدواریم سرمایه‌گذاران خارجی با ورود به این عرصه، این طرح را به‌عنوان بی.او.تی در همدان اجرا کنند.
اما امروز یعنی اردیبهشت‌ماه 1400 نه از سرمایه‌گذار هندی خبری هست و نه چینی بلکه همچنان شرایط به مدار روال گذشته می‌چرخد و حتی طی سال‌های اخیر زباله‌گردی به یک جزء لاینفک از چهره شهر بدل شده به‌گونه‌ای که دیگر نه‌تنها باکس‌های زباله بلکه زباله‌های خانگی نیز تا آمدن عوامل شهرداری برای جمع‌آوری از دست زباله‌گردها که اغلب نیز معتاد هستند در امان نبوده و تأسف‌بارتر اینکه با بروز کرونا بر اثر بستری و قرنطینه بیماران خانگی زباله‌های عفونی نیز دردسر جدید این بخش است که به‌نظر می‌رسد برای آن چاره اندیشیده نشده است براین اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا دراین‌باره گفت‌وگویی را با رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل‌ونقل، ترافیک و محیط‌زیست شورای اسلامی همدان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
کامران گردان با بیان اینکه تنها کاری که از طریق شورا و شهرداری برای موضوع بازیافت زباله اتفاق افتاد بحث آموزش‌های شهروندی برای کاهش تولید زباله، گسترش محل، بازسازی، ایجاد فضای سبز و درنهایت ساخت استخرهای شیرابه بوده است گفت: متأسفانه قرارداد با سرمایه‌گذاری که مدعی بود از زباله سوخت تولید کند نیز از سوی شهرداری دنبال نشد.
وی با تأکید براینکه پیگیری جذب سرمایه‌گذار بر عهده شهرداری است خاطرنشان کرد: در این بحث سیاست‌گذاری‌های لازم از سوی شورا انجام شد اما همان‌طور که عنوان کردم گویا شهرداری دنبال کار را نگرفت.
این عضو شورای شهر افزود: در حال حاضر نیز متأسفانه با بروز بیماری کرونا دیگر نمی‌توان انتظار ورود سرمایه‌گذار جدید را داشت.
گردان در پاسخ به این سؤال که شورا در حیطه وظیفه کاری خود در بحث نظارت بر سیاست‌گذاری‌ها در این بحث چگونه عمل کرده است خاطرنشان کرد: ما در بحث نظارت خواستار پیگیری مسئله شدیم اما متأسفانه در بحث اجرا دقت لازم صورت نمی‌پذیرد به‌طوری‌که آقای شهردار توجه لازم را به این مسئله نداشته است.
وی با تأکید براینکه شورا در مقام سیاست‌گذاری وظیفه پرسشگری درباره چرایی عدم اجرای پروژه‌ها و یا صدور مصوبه را دارد و ما نیز به این وظیفه خود عمل کردیم تصریح کرد: کسی که باید به‌دنبال اجرای پروژه باشد شهرداری است.
رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل‌ونقل، ترافیک و محیط‌زیست شورای اسلامی شهر همدان در واکنش به این سؤال که پاسخ شهرداری در آخرین پیگیری‌های شورا درباره چرایی عدم اجرای این پروژه چه بوده است گفت: اغلب پای کار نیامدن پیمانکار علت عدم اجرا بیان می‌شود اما اخیراً بابک مهدی‌آزاد رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری همدان و نیز مهران حاجیان رئیس سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری همدان عنوان کردند که پیگیر این موضوع خواهند شد ولی تاکنون خبری از اجرایی شدن این پروژه نیست.
گردان در خصوص مسئله و معضل زباله‌گردها که متأسفانه برخی‌ها بنا به شرایط اقتصادی به این موضوع به‌عنوان یک اشتغال می‌نگرند نیز گفت: گرچه بنده به این معضل به‌عنوان یک شغل نمی‌نگرم اما مسئله اینجاست که باید این زباله‌ها به‌نوعی بازیافت شوند.
وی با بیان اینکه نظارت بر کار زباله‌گردها از سوی شهرداری در حال انجام است خاطرنشان کرد: بر این اساس با پیمانکاری پایه مزایده و مناقصه قراردادی از سوی شهرداری برای این مسئله بسته شد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از زباله‌گردها تحت پوشش همین پیمانکار فعالیت می‌کنند تشریح کرد: البته دراین‌بین شاهد فعالیت زباله‌گردهای غیرمجاز نیز در سطح شهر هستیم گرچه پیمانکار مربوطه در مواردی نسبت به فعالیت زباله‌گردهای غیرمجاز وارد عمل شده و برخورد می‌کند اما امکان برخورد جدی با این قبیل افراد وجود ندارد.
رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل‌ونقل، ترافیک و محیط‌زیست شورای اسلامی شهر همدان با تأکید بر اینکه گرچه وجود این معضل خوشایند شهری همچون همدان نیست اما با توجه وضعیت اقتصادی این مسئله یک مشکل کشوری است مختص همدان نیست اذعان کرد: مسئله اینجاست که می‌بایست نظارت‌ها به گونه باشد که شاهد افزایش تعداد آن‌ها نباشیم.
گردان با اشاره به علت و چرایی افزایش تعداد زباله‌گردها در یک برهه زمانی گفت: در آن برهه قرارداد پیمانکار با شهرداری به مشکل برخورده بود اما خوشبختانه از پنج ماه گذشته با تمدید قرارداد با پیمانکار شرایط به روال عادی بازگشته و پیمانکار کار خود را دنبال می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه امیدواریم تعداد زباله‌گردهای شناسایی‌شده و شناسنامه‌دار بیشتر نشود تصریح کرد: در خصوص تفکیک زباله خانگی بیماران کرونایی ازآنجایی‌که در حال حاضر تعداد زیادی از بیماران در منازل بستری هستند نیز باید بگویم قرار بود طبق پیگیری‌هایی که داشتیم بهداشت از طریق قرارداد با پیمانکار نسبت به جمع‌آوری و تفکیک این نوع زباله اقدام کند.
این عضو شورای شهر همدان با اظهار بی‌اطلاعی از این موضوع که در حال حاضر این پیگیری به ثمر رسیده است یا خیر گفت: یک‌بار نیز بنا به حساسیت موضوع ضرورت اجرای آن را با فرماندار در میان گذاشتیم اما احساس می‌کنم هنوز کاری برای تفکیک زباله کرونایی منازل انجام نمی‌پذیرد.
گردان با بیان اینکه همچنان عوامل شهرداری بدون اطلاع از اینکه در کدام خانه‌ها بیمار کرونایی بستری است زباله‌ها رابه یک شکل جمع‌آوری می‌کنند گفت: در حال حاضر تنها در مراکز بیمارستانی، کلینیک‌ها و مطب‌ها تفکیک زباله عفونی انجام می‌پذیرد.
مع‌الوصف علاوه بر آنچه گفته شد اگر امروز سری به صفحه الکترونیک سازمان مدیریت پسماند شهرداری همدان بزنید و روی فعالیت این سازمان کلینیک کنید با این مطلب مواجه خواهید شد (با توجه به میزان زایدات تولیدی شهر همدان در اردیبهشت سال 1394 با قراردادی فی مابین سازمان مدیریت پسماند و شرکت فن‌آوران پارسیان اقدام به احداث خط پردازش زباله‌های خشک گردید که ظرفیت این خط روزانه 250 تن است که در این خط با استفاده از روش‌های بهینه زباله‌های خشک از زباله‌های تر جدا شده و به چرخه تولید بازمی‌گردند) و این امر نشان‌دهنده آن است که از 6 سال گذشته در عرصه به‌روزرسانی فعالیت این سازمان هیچ پیشرفتی نداشته و همچنان با گسترش فضا و ساخت مخازن شیرابه در امر تفکیک زباله درجا‌ می‌زند.
از طرفی هم همان‌طور که عنوان شد گویا برای جمع‌آوری زباله بیماران کرونایی در منزل نیز برنامه ارائه شده در آینده ازآنجایی‌که این زباله‌های عفونی بدون ملاحظات بهداشتی دفن می‌شوند چیزی جز آلودگی آب‌وخاک را برای شهر همدان به ارمغان نخواهد آورد بنابراین انتظار می‌رود بنا به‌ضرورت نسبت به پیگیری این مسئله حساس مدیران مرتبط وارد عمل شده و دستورات و پیشگیری‌های لازم را به عمل آورند.

طاهره ترابی مهوش