سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش : ایران طی سال‌های اخیر با بحران کم‌آبی روبه‌رو است و به‌دلیل مصرف بی‌رویه منابع آب در کنار تغییرات اقلیمی، شهرهای مختلف با مشکل کمبود آب آشامیدنی مواجه هستند.

این معضل از مرحله هشدار گذشته و بسیاری از شهرها نظیر همدان همین حالا با خطر جدی تأمین آب آشامیدنی برای شهروندان روبه‌رو هستند، حال آنکه مشکل کمبود آب در شهرستان همدان به‌دلیل عدم مدیریت مسئولان مربوطه برای تأمین آب شرب پایدار به مسئله‌ای دنباله‌دار تبدیل شده و هربار ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند.

به‌طوری که چندی پیش بود که با بحرانی شدن ذخایر آب شرب در همدان، طرح اضطراری تأمین آب از چاه‌های خالق‌وردی اجرایی شد تا دست کم تا پایان مهرماه مشکل آب همدان تاحدی برطرف شود.

دراین‌بین مسئولان امید داشتند با بارش باران در ماه ابتدایی پاییز و همچنین صرفه‌جویی مردم، بحران کم‌آبی همدان به بحران بی‌آبی تبدیل نشود؛ اما این مهم رخ نداده و حالا مسئولان مربوطه درتلاش هستند با راهکارهای دیگر این مشکل را مدیریت کنند.

در همین راستا تغییر برنامه مدیریت فشار آب شبانه به روزانه و عدم بارگذاری جدید در بالادست سد اکباتان در دستور کار مسئولان مربوطه قرار گرفته است؛ به‌طوری که معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان همدان با اشاره به تداوم اعمال مدیریت فشار چندی پیش اظهار کرد: تا زمانی که وضعیت مخازن ذخیره آب به مقدار قابل قبول نرسد، این نوع از مدیریت فشار ادامه‌دار خواهد بود.

حمیدرضا نیکداد افزود: موضوع اعمال مدیریت فشار در ساعاتی که نیاز آبی مشترکین کمتر احساس می‌شد، در دستور کار قرار گرفت که بر همین اساس اعمال مدیریت فشار از ساعت 11 شب تا چهار صبح اجرایی می‌شد.

وی با اشاره به کاهش دمای هوای در استان، ادامه داد: هم‌اکنون با توجه به کاهش دما و استفاده از پکیج، لازم است برنامه مدیریت فشار آب شبانه به روزانه تغییر کند.

این مقام مسئول بیان کرد: علاوه‌بر انتقال آب از چاه‌های خالق‌وردی، دو حلقه چاه آب از آق‌حصار نیز به‌زودی وارد مدار می‌شود.

بر این اساس با توجه به در آستانه نوروز قرار داشتن و بحث خانه‌تکانی، بار دیگر بر آن شدیم تا در این واپسین روزهای سال 1400 درخصوص آخرین وضعیت ذخایر آبی و نیز رویکردهای مدیریت شرکت آب و فاضلاب در این زمینه، گفت‌وگویی را با حمیدرضا نیکداد معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان همدان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان همدان با بیان اینکه متأسفانه در سال آبی گذشته شاهد بارش‌های خوبی نبودیم و همه امیدمان به این بود که این مهم در سال آبی جاری (1400-1401) جبران شود، گفت: البته هنوز سال آبی جاری تمام نشده، اما متأسفانه تا به این لحظه پیش‌بینی‌ها درست از آب درنیامد و حتی شاهد کاهش چشمگیر بارش‌ها در شهر و استان همدان نسبت به سال گذشته نیز بودیم.

حمیدرضا نیکداد با بیان اینکه نسبت به سال گذشته آبی تقریباً 19 درصد میزان بارش‌های فصلی کاهش داشته، تأکید کرد: این عدد نسبت به بلندمدت مشابه تقریباً کاهش 24 درصد را نشان می‌دهد.

وی با بیان اینکه این کاهش‌ها شرایط سختی را در عرصه تأمین و توزیع آب بر ما تحمیل‌ کرده است، ابراز کرد: متأسفانه در بحث دمای کمینه نیز طی سال جاری شاهد افزایش مثبت یک‌درجه‌ای بودیم که این مهم هم در افزایش مصرف و هم در کاهش ذخیره آب در کوهستان به‌صورت یخ و یخچال مؤثر بوده و شرایط ما را سخت‌تر از قبل کرده است.

این مقام مسئول افزود: درخصوص منابع آبی در اختیار شرکت آب و فاضلاب نیز باید بگویم یکی از منابع آبی ما چاه‌ها هستند؛ به‌نحوی که چیزی حدود 41 درصد از مصارف آبی کل شهر همدان از این محل تأمین می‌شود.

معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان همدان با تأکید بر اینکه 60 درصد آب مورد نیاز نیز از دو تصفیه‌خانه اکباتان و بهشتی که به مخزن سد اکباتان متصل هستند تأمین می‌شود، اظهار کرد: علاوه‌بر اینکه تصفیه‌خانه عباس‌آباد و بند خاکو نیز به‌صورت فصلی بخشی از نیاز آبی شهر همدان را مرتفع کرده و در فصل بهار این دو منبع برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نیکداد ادامه داد: این به آن مفهوم بوده که عملاً در فصل گرما تنها منبع آبی موجود برای شهر همدان، سد اکباتان و چاه‌های واقع در اطراف شهر همدان است.

وی با اشاره به اینکه اگر شرایط بارندگی‌ها طی ماه‌های باقی‌مانده سال آبی جاری تغییر نکند پیش‌بینی می‌شود شرایط سختی پیش روی مردم شهر همدان قرار گیرد، ابراز کرد: درحال حاضر موضوع خانه‌تکانی‌های آخر سال میزان نگرانی و شرایط را بغرنج‌تر کرده است؛ حال آنکه انتظار می‌رود مردم در این باب از طریق مدیریت مصرف به کمک شرکت آب و فاضلاب بیایند.

این مقام مسئول با تأکید بر اینکه متأسفانه طی چند روز اخیر شاهد افزایش مصرف 6 درصدی آب در همدان بوده‌ایم، اذعان کرد: بنده تأکید می‌کنم شهروندان عزیز همدانی از مصرف آب برای خانه‌تکانی همچون شستن فرش و موضوعات مشابه جداً خودداری کنند.

نیکداد خاطرنشان کرد: در راستای مدیریت مصرف مشترکان، بهره‌گیری از شیرهای فشارشکن و کنترل‌گرها در دستور کار قرار گرفته است که بر همین اساس در برخی از ساعت‌ها مشترکان شاهد اُفت فشار آب مصرفی در منازل خود هستند.

معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان همدان ابراز کرد: شیرهای فشارشکن و کنترل‌گرها در ساعات شبانه با کاهش فشار آب، به پُر شدن مخازن بالادست برای روز بعد کمک می‌کنند.

وی با بیان اینکه بهره‌گیری از فشارشکن‌ها به معنای ذخیره و توزیع عادلانه آب در شرایط موجود است، عنوان کرد: درحال حاضر با نصب 66 دستگاه فشارشکن و 44 دستگاه کنترل‌گر در شهر همدان توزیع عادلانه آب در وضعیت موجود در دستور کار قرار گرفته است.

نیکداد اظهار کرد: کنترل‌گرها به‌گونه‌ای تنظیم شده‌اند که در ساعات اعمال اُفت فشار شهروندان تا طبقه سوم آپارتمان آب با فشار کم و از طبقه سوم به بالا نارسایی‌هایی احساس خواهند کرد که البته عمده اعمال اُفت فشار در ساعات پایانی شب از ساعات 12 بامداد تا چهار صبح است.

نیکداد گفت: درحال حاضر نیز تنها مدیریت فشار در برنامه‌ها لحاظ شده و امیدواریم که با عنایت خداوند و همکاری مردم درصورت تداوم عدم بارش‌ها طی چند ماه آتی، از گرفتن تصمیمات جدید در عرصه محدودیت‌ها جلوگیری شود.

وی افزود: البته در مسیر همراهی با مردم با وجود اینکه تأمین آب برعهده شرکت آب و فاضلاب استان نیست، خوشبختانه یکی از چاه‌های حفاری‌شده در منطقه آق‌حصار به‌منظور آب‌رسانی به شهر همدان درحال تجهیز بوده که طی روزهای اخیر مشکل برق آن نیز مرتفع شده و تا چند روز آینده وارد مدار بهره‌برداری می‌شود.

معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان همدان با اشاره به اینکه درحال حاضر میزان آب ذخیره‌شده در سد اکباتان چیزی حدود سه میلیون متر مکعب است اذعان کرد: درحال‌حاضر تقریباً حدود 460 لیتر در ثانیه از آن برداشت می‌شود.

وی ادامه داد: البته طی بارش‌های اخیر شاهد ورودی آب به سد هستیم؛ بنابراین امید است به لطف خداوند این روند در پی بارش‌ها طی ماه‌های آتی ادامه داشته باشد.

مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد و درعین‌حال شرایط حال حاضر منابع آبی شهر همدان، می‌بایست مدیران استانی درصدد مدیریت آب برآمده و برنامه‌ها با افق و چشم‌انداز بلندمدت برای حل مشکلات‌ شهر همدان تدوین شود و درعین‌حال این مهم یعنی بحران آب به‌ یک واقعیت در ذهن شهروندان همدانی بدل شود، زیرا دیگر منابع آبی درصورت تداوم خشک‌سالی، جوابگوی نیاز نخواهند بود و در پی آن این بحران زیست‌محیطی به یک بحران اجتماعی بدل خواهد شد.