سرزمین چهار فصل ایلام با توجه به آب و هوای متنوع و خاک حاصلخیزی که دارد محصولات کشاورزی متنوعی را در دل خود می‌پروراند، به گونه‌ای که این استان به ویترینی از محصولات کشاورزی تبدیل شده است.
ازجمله محصولات زراعی شاخص در استان ایلام می‌توان به گندم، جو، برنج و شلتوک، ذرت، حبوبات، کنجد، چغندر، کلزا، گیاهان علوفه‌ای، انواع سبزی و صیفی‌جات اشاره کرد که هرکدام از این محصولات جایگاه ویژه در اقتصاد کشاورزان و همچنین تامین امنیت غذایی عموم مردم بر عهده دارند.
با این حال محصولات کشاورزی استان ایلام عموما با قیمت پایین و توسط دلالان به استان‌های همجوار منتقل می‌شود که این امر ریشه در کمبود صنایع تبدیلی کشاورزی در استان ایلام دارد؛ شایان ذکر است ضعف شدید در زمینه صنایع تبدیلی باعث شده سرمایه‌های این خاک به صورت خام از استان خارج و ارزش افزوده آن نصیب سایر مناطق شود.
*کمبود صنایع تبدیلی در ایلام
کارشناس کشاورزی اظهار کرد: اهمیت حوزه کشاورزی استان ایلام به حدی است که طبق گفته مسئولان از این استان به‌عنوان قطب تولید محصولات کشاورزی در سطح کشور یاد شده و کماکان نقش بی‌بدیلی در تولید و تأمین محصولات کشاورزی مورد نیاز کشور ایفا می‌کند.
فردین شفیع‌زاده تصریح کرد: راه‌اندازی صنایع تبدیلی در استان ایلام از ضرورت بالایی برخوردار است، چرا که این مسئله ضمن حفظ ارزش افزوده و اشتغال‌زایی باعث رفع مشکلات عدیده کشاورزان به‌ویژه در زمان‌هایی که امکان فروش محصولاتشان را از دست می‌دهند، می‌شود و دیگر کشاورزان مجبور نیستند محصولات خود را با قیمتی پایین روانه استان‌های همجوار کنند.
با این حال کمبود صنایع تبدیلی یکی از مشکلات اساسی حوزه کشاورزی در سطح استان ایلام به‌شمار می‌رود؛ به گونه‌ای که بارها پیش آمده محصول تولیدی کشاورزان روی دستشان می‌ماند یا از طریق دلالان به استان‌های همجوار منتقل شده و با برند مخصوص آن استان‌ها به فروش رسیده که این امر نیز به‌تبع موجب می‌شود دسترنج کشاورزان ایلامی به یغما رود.
ظرفیت‌های عظیم صنایع تبدیلی در استان صنایع تبدیلی و تکمیلی به صنایعی گفته می‌شود که به فراوری و عمل‌آوری نباتی و حیوانی اعم از زراعی، باغی، شیلاتی، دام و طیور، جنگل و مرتع می‌پردازد.هدف از راه‌اندازی این صنایع ایجاد ارزش افزوده، افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، کاهش واردات، توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، کاهش ضایعات و برقراری امنیت غذایی است.
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام با اشاره به اینکه استان ایلام در زمینه‌ی صنایع تبدیلی و تکمیلی دارای فرصت‌ها و استعدادهای فراوانی است، گفت: تعداد کل طرح‌های فعال دارای پروانه بهره‌برداری 156 طرح با مجموع ظرفیت تولید سالانه 920 هزارتن در سال و با ظرفیت جذب ماده خام بیش از یک میلیون تن در سال با ظرفیت اشتغال مستقیم 1322 نفر است.
علی علایی افزود: مجموع طرح‌های غیرفعال نیز 24 واحد با ظرفیت 54 هزار تن در سال و طرح‌های نیمه فعال به تعداد 13 طرح با مجموع ظرفیت اسمی 23 هزار تن در سال است که عمدتا بدلایل مشکلات تأمین منابع مالی در وضعیت غیرفعال و نیمه‌فعال قرار دارند.
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام ادامه داد: درخواست‌های تسهیلات واصله جدید صنایع کشاورزی استان در حال حاضر 99 فقره شامل (41 فقره ثابت احداثی، هفت فقره ثابت تکمیلی، سه فقره توسعه‌ای و 48 فقره در گردش) به ارزش قریب به 1200 میلیارد تومان است که در صورت تأمین اعتبار زمینه اشتغال‌زایی بیش از 929 نفر فراهم خواهد شد؛ همچنین در طی دوساله اخیر تعداد هفت طرح به میزان اشتغال‌زایی 103 نفر و سرمایه‌گذاری 422000 میلیون ریال احیا شده‌اند.
با همه این‌ها چرا صنایع تبدیلی در استان ایلام نسبت به محصولات فراوان زراعی بسیار کم و نادیده گرفته می‌شود؟
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه استان ایلام در زمینه‌ صنایع تبدیلی و تکمیلی دارای فرصت‌ها و استعدادهای فراوانی است، بیان کرد: متأسفانه به علت مشکلاتی نظیر کمبود اعتبار، نبود سرمایه‌گذار و عدم پرداخت تسهیلات از سوی بانک‌ها، صنایع تبدیلی در استان آن‌گونه که باید رشد و توسعه نداشته است که البته با رایزنی‌های صورت گرفته و حمایت سایر دستگاه‌های اجرایی، امید داریم قدمی چشمگیر در راستای رفع این معضل برداشته شود.
حال باید منتظر ماند و دید، صنایع تبدیلی استان ایلام که نقش مهم و اساسی در توسعه صنعت کشاورزی و افزایش اشتغال‌زایی در استان دارد چه موقع از اغما خارج و توجه مسئولان به آن معطوف خواهد شد؟