سپهرغرب، گروه دوران طلایی: وزیر اسبق آموزش و پرورش: در سال‌های گذشته در بولتن‌های محرمانه اخباری از خودکشی ده‌ها نفر از داوطلبان کنکور داشتیم که به علت شکست، سرکوب و تحقیر در خانواده این کار را انجام داده بودند.
وزیر اسبق آموزش و پرورش گفت: در سال‌های گذشته در بولتن‌های محرمانه اخباری از خودکشی ده‌ها نفر از داوطلبان کنکور داشتیم که به علت شکست، سرکوب و تحقیر در خانواده این کار را انجام داده بودند.
سید محمد بطحایی وزیر اسبق آموزش و پرورش در چهارمین نشست از کارگاه تعاملی سیاستگذاری کودکان و نوجوانان با موضوع «نقد و بررسی نظام آموزشی کنکور محور» که به صورت مجازی و به همت وزارت رفاه برگزار شد، با بیان اینکه کنکور که روزی بنا به ضرورت‌هایی در دهه 40 شروع شد، در سال‌های اخیر آثار و تبعات شدیدی را بر کودکان و نوجوانان ما برجای گذاشته، گفت: یک علت بالذات کنکور و روشی که برای سنجش و پذیرش دانشجویان داریم و علت دیگر به آثار و تبعات این روش برای سنجش و پذیرش بر می‌گردد. یکی از پاسخ‌های برخی متخصصان این است که در شرایط موجود چاره‌ای نیست به روش موجود تن بدهیم و وقتی 100 صندلی خالی در فلان رشته در یک دانشگاه معتبر داریم و 10هزار نفر پشت کنکور هستند، باید کنکور برگزار شود. هرچند به عنوان فردی که در این زمینه کار کرده‌ام حرف‌هایی در این زمینه دارم اما روی دیگر کنکور تبلیغات موسسات و کتب کنکوری است که امروز شما در رسانه‌های جمعی به ویژه صداوسیما شاهد آن هستید.
 هیجان کاذب تبلیغات کنکور
وزیر اسبق آموزش و پرورش با بیان اینکه تلویزیون خانواده‌ها را تهییج می‌کند که فرزندانشان را در کلاس کنکور ثبت نام کنند و فلان کتاب‌ها را خریداری کنند و در واقع یک هیجان کاذب ایجاد می‌کند گفت: این آموزشگاه‌ها گاهی با هزینه سرسام‌آور خانواده‌ها را وادار می‌کنند حتی اگر حیث مالی بضاعت چندانی ندارند برای آنکه عقب نیفتند فرش زیرپایشان را بفروشند تا فرزندشان در فلان رشته قبول شود.
 می‌توان روش ورود به 80 تا 90 درصد رشته‌های دانشگاهی را تغییر داد
بطحایی ادامه داد: امروز برای حدود 80 تا 90 درصد رشته‌های دانشگاهی می‌توان روش ورود را تغییر داد، اما فعلا برای 10 تا 20 درصد مابقی می‌پذیریم که چاره‌ای جز روش فعلی نداریم اما چرا اصحاب رسانه خطرات و لطماتی که کودکان و نوجوانان را در معرض خطر قرار می‌دهد روشنگری نمی‌کنند و این دست تبلیغات مضر کاهش نمی‌یابد؟ باید بتوانیم آسیب‌ها را کاهش دهیم.
وی با بیان اینکه پیشنهادم در دومحور است، محور اول درباره روش فعلی کنکور است گفت: آیا واقعا روش دیگری نداریم که جایگزین روش فعلی بشود؟ سال‌هاست چنین مباحثی در جریان است. چرا نتوانستیم حتی یکی از شاخ‌های کنکور را بشکنیم؟ چه تمهیداتی را می‌توانیم به کار بگیریم که آثار و عواقب آن را کاهش دهیم و سمومی که به جسم کودکان تزریق می‌کند را کاهش دهیم.
 نقش آموزش و پرورش در طبقه‌بندی اقتصادی و اجتماعی مردم با ایجاد مدارس متنوع
وزیر اسبق آموزش و پرورش با بیان اینکه آثار و تبعات کنکور در دو دهه اخیر بسیار شدیدتر از قبل خود شده و اصل و اساس بروز چنین اتفاق ناگواری، نخبه‌پروری است گفت: متاسفانه دستگاه‌های حاکمیتی به ویژه آموزش و پرورش در بروز این اتفاق تقصیر زیادی دارند، امروز با تنوع فراوانی از مدارس مختلف روبروییم. هیچ کشوری را نمی‌توانید پیدا کنید که مانند آموزش و پرورش این‌گونه بچه‌ها را طبقه‌بندی کند.
بطحایی ادامه داد: دانش‌آموزان در مدارس مختلفی چون نمونه دولتی، تیزهوشان، شاهد، غیردولتی و… درس می‌خوانند. این جدا کردن بچه‌ها و دسته دسته کردن آن‌ها از مهم‌ترین ایرادات و نقایض نظام آموزش و پرورش ماست و با دست خودمان خانواده‌ها را به این سمت سوق می‌دهیم که فرزندتان نخبه است و باید از بچه‌های عادی فاصله بگیرد و برود در کلاس ایزوله‌ای با افرادی مانند خودش درس بخواند. هیچ آموزه تربیتی و اسلامی این را تایید نمی‌کند و این نخبه‌پروری در ایجاد طبقات اجتماعی و اقتصادی هم موثر بوده است.
 گزارش‌های محرمانه از خودکشی داوطلبان کنکور به دلیل شکست در کنکور
وی با بیان اینکه وقتی تنها راه آینده بچه‌ها را جلویشان می‌گذاریم و می‌گوییم فقط می‌توانی آینده خود را در این رشته‌ها تضمین کنی معلوم است که میلیون‌ها نفر رقابت می‌کنند برای اینکه از فیلتر کنکور بگذرند و وارد فلان رشته شوند، اظهار کرد: در سال‌های گذشته در بولتن‌های محرمانه اخباری از خودکشی ده‌ها نفر از داوطلبان کنکور داشتیم که به علت شکست، سرکوب و تحقیر در خانواده این کار را انجام داده بودند. برخی داوطلبان واقعا آینده دردناکی را از حیث ویژگی‌های روانشناختی باید به خاطر شکستی که در کنکور خورده‌اند متحمل شوند.
وزیر اسبق آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه تا عوامل ایجاد‌کننده را برطرف نکنیم حتما مشکل ادامه خواهد داشت افزود: باید تنوع را کم کنیم. در دوره وزارت بنده اقداماتی انجام شد به عنوان مثال بساط آزمون‌ها را در دوره ابتدایی جمع کردیم.
 برای پذیرش در رشته‌های پزشکی و مهندسی دانشگاه‌ای برتر فعلا راهی جز کنکور نیست
بطحایی گفت: برای اینکه یک مسئله پیچیده و مزمن را حل کنیم باید توجه داشته باشیم که عوامل تاثیرگذار در کنکور فقط به آموزش و پرورش برنمی‌گردد و عوامل متعددی در ادامه این کار تاثیرگذار است.
وی افزود: کنکور یک پدیده پیچیده و مزمن است و برای حل آن یکی از استراتژی‌ها و روش‌ها این است که آن را بشکنیم و خرد کنیم تا مسئله راحت‌تر حل شود. اکنون در حدود 90 درصد رشته محل‌ها می‌توانیم بدون فرایند کنکور دانشجو سنجش و پذیرش کنیم. اگر بنا باشد کنکور سه‌ساعته را تبدیل کنیم به امتحان نهایی در سه پایه و بگوییم هر سه پایه امتحان نهایی بدهند، به نوعی کنکور را به سه پایه تسری داده‌ایم اما واقعا در 90 درصد رشته‌ها نیازی به کنکور نداریم. هرچند هیئت علمی دانشگاه‌ها ترجیحشان این است که کنکور وجود داشته باشد و از طریق آن دانشجو بپذیرند ولو صندلی خالی داشته باشیم.
وزیر اسبق آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه گام اول این است که آن 90 درصد را جدا کنیم گفت: بله می‌پذیریم که فعلا برای پذیرش در رشته‌های پزشکی و مهندسی در دانشگاه‌های برتر راهی جز کنکور نیست اما برای مابقی نیازی نیست بچه‌ها را به صف کنکور بیاوریم. اکنون انتقاد به آموزش و پرورش این است که آنچه در مدرسه به بچه‌ها می‌آموزید و نمره می‌دهید یعنی همان پیشینه تحصیلی بچه ها، معتبر نیست و معلوم نیست معلمی که نمره داده چگونه داده و حتی در بسیار مواقع معدل 19 به بالا است و قدرت تمیز و تشخیص نمرات پایین است.
بطحایی تصریح کرد: البته بحث ارفاق و اینها را در نمره دادن‌ها نفی نمی‌کنم، اما بحثم این است که دانش‌آموزانی که آمادگی نشستن روی صندلی بعضی رشته‌ها را دارند می‌توانند با پیشینه تحصیلی گزینش شوند. باید از همان مسیری که وارد کنکور شدیم از همان مسیر خارج شویم. ما مسئله‌مان را باید بشکنیم. روش کنکور را باید تصحیح کنیم و برای کنکور فقط سراغ آن 10 تا 20 درصد اول برویم.
 کتب درسی متوسطه اول هم سمت و سوی کنکوری گرفته
وزیر اسبق آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه ابتدا باید بچه‌های ابتدایی و متوسطه اول را از این آتش بیرون بیاوریم و از مهلکه خارج کنیم گفت: باید نظام آموزشی را اصلاح کنیم. کتب درسی ما حتی در متوسطه اول سمت و سوی آمادگی کنکور گرفته و باید محتوا اصلاح شود. کتب باید به جای اینکه تاکید بر حافظه‌محوری و محفوظات عبث داشته باشد به سمت مهارت‌آموزی برود.
 چگونه می‌توان زمینه حذف کنکور را ایجاد کرد؟
وی با بیان اینکه گسترش بی‌حدوحصر دانشگاه‌ها موجب کاهش کیفیت فارغ‌التحصیلان شده گفت: فارغ‌التحصیلان کمتر می‌توانند شغلی متناسب با رشته تحصیلی خودشان پیدا کنند. هرچند این یک فرصت برای مبارزه با کنکور است. کاهش رغبت به آموزش عالی و تمایل به مهارت‌آموزی به شرط افزایش ظرفیت‌های مهارت‌آموزی و گره زدن اشتغال به کسب مهارت می‌تواند زمینه حذف کنکور را فراهم کند.