سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: با نگاهی به نحوه مناسب‌سازی اماکن گردشگری در استان همدان و همچنین درنتیجه گفت‌وگو با مدیرعامل جامعه معلولان استان همدان آنچه می‌توان گفت اینکه در پی عدم اجرای مفاد قانون حمایت از معلولان مصوب سال‌های 83 و 96، معلولان همدانی همچنان محرومان همیشگی در برخورداری از امتیازهای گردشگری در استان هستند.

معلولان، جانبازان و سالمندان مانند دیگر افراد جامعه به فعالیت‌هایی ازجمله گردش و تفریح نیازمند هستند، اما امکانات حداقلی شهرها در حوزه مناسب سازی اماکن و تأسیسات گردشگری، رفع این نیاز را با مشکل مواجه کرده به‌طوری‌که بسیاری از این قشر به دلیل همین محرومیت‌ها از انجام این نیاز بدیهی منصرف می‌شوند.

این در حالی است که استانی همچون همدان با یک میلیون و 700 هزار نفر جمعیت و داشتن یک هزار و 800 مرکز تاریخی و دیدنی به‌عنوان پنجمین شهر فرهنگی و گردشگری کشور شناخته شده و این امر بیانگر جایگاه ویژه گردشگری در این کهن‌دیار است.

از طرفی سال‌ها است که مقوله‌هایی همچون گردشگری در دسترس یا دسترس‌پذیر (Accessible Tourism) یا گردشگری برای افراد ناتوان جسمی و ذهنی در جوامع بین‌المللی در حال اجرا است، اما این مهم در کشورما به‌ویژه در استانی همچون همدان محلی از اعراب ندارد، درحالی‌که این شاخه از گردشگری علاوه بر معلول، نابینا، ناشنوا، لال و کم‌بینا، تسهیلاتی را برای زنان باردار، سالمندان و مادرانی که با کالسکه و نوزاد هستند نیز فراهم می‌کند.

این نوع از گردشگری عقیده دارد که مسؤولیت اجتماعی همه متولیان صنعت گردشگری این است که با مناسب‌سازی خدمات و مقاصد گردشگری، امکان بازدید برای همه را تسهیل کنند. به نوعی گردشگری را موضوعی دسترس‌پذیر برای همه قرار داده و اجازه نمی‌دهند محدودیت، محرومیتی به همراه داشته باشد.

خبرنگار سپهرغرب با توجه به اهمیت موضوع، در خصوص گردشگری معلولان در استان و شهر همدان گفت‌وگویی با محمدعلی افشاری، مدیرعامل جامعه معلولان استان انجام‌داده که در ادامه می‌خوانید:

مدیرعامل جامعه معلولان استان همدان با اشاره به ظرفیت بی‌بدیل گردشگری در شهر و استان همدان با توجه به وجود مراکز فرهنگی و تاریخی بسیار، گفت: اما ازآنجایی‌که هیچ‌گونه مناسب سازی برای حضور معلولان و افراد کم‌توان جسمی در این‌گونه مراکز صورت نپذیرفته بنابراین امکان استفاده و بازدید از این تفرجگاه‌ها برای این بخش از جامعه وجود ندارد.

محمدعلی افشاری اظهار کرد: این در حالی است که لزوم اجرای این مناسب سازی هم در قانون حمایت از معلولان در سال 96 و هم پیش‌تر در قانون مصوبه سال 83 دیده شده‌است.

وی با بیان اینکه متأسفانه باوجود این قوانین متقن، تاکنون جهت مناسب سازی محیط برای حضور معلولان در بستر شهری و به‌تبع امکان بازدید و استفاده از تفرجگاه‌ها هیچ‌گونه اقدامی در استان صورت نگرفته، افزود: نمونه عینی این مسئله را در مرکز تفریحی- توریستی گنجنامه‌ می‌توان مشاهده کرد، زیرا امکان حضور و بازدید از این فضا نه‌فقط برای معلولان بلکه حتی برای افراد کم‌توان همچون سالخوردگان و زنان باردار نیز فراهم نیست.

مدیرعامل جامعه معلولان استان همدان با انتقاد از عدم امکان حضور و بهره‌مندی معلولان و افراد کم‌توان از اماکن تاریخی و گردشگری و در عین حال تفریحی شهر و استان همدان، خاطرنشان کرد: حتی در این گونه مناطق شیب‌راه و یا بالابری تعبیه نشده و نوع سنگ‌فرش‌ها نیز خود مانعی برای استفاده و امکان حضور و بازدید معلولان هستند.

افشاری با اشاره به اینکه علاوه بر بناهای قدیمی حتی پارک‌های موجود در شهر نیز برای حضور معلولان مهیا نیستند، عنوان کرد: با این اوصاف می‌توان گفت که به همین راحتی معلولان همدانی از نعمت گردشگری محروم هستند.

وی با بیان اینکه بارها خواهان پیگیری مسؤولان در این خصوص شده‌ایم، ادامه داد: بنده از سال 85 در کمیسیون‌های بی‌شماری که جهت مناسب سازی معابر استان و شهرستان‌ها برگزار شده خواهان اجرای مر قانون شده‌ام، اما برگزاری این کمیسیون‌ها هیچ‌گاه راهگشا نبوده‌است.

مدیرعامل جامعه معلولان استان همدان ابراز کرد: این در حالی است که طبق بند دو قانون حمایت از معلولان مصوبه سال 96، به‌صراحت اعلام شده که کلیه امکان دولتی، غیردولتی، تفرجگاه‌ها، پارک‌ها و غیره می‌بایست شرایط را برای حضور معلولان و افراد کم‌توان مهیا کنند.

افشاری با بیان اینکه متأسفانه این قوانین از سوی مدیران مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اضافه کرد: ازآنجایی‌که اهرم‌های نظارتی در این خصوص کم‌رنگ دیده شده‌ به نوعی این مهم از دستور کار مدیران متولی خارج شده‌است، به‌طوری‌که در حال حاضر، من معلول امکان حضور در اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان را به دلیل عدم مناسب سازی محیط ندارم.

وی گفت: ما انتظار نداریم که یک‌شبه بستر شهری برای حضور معلولان آماده شود و حتی با توجه به توپوگرافی شهر و استان و قرار گرفتن در ارتفاع، بخشی از آن نشدنی است، اما اگر از سال 83 هرساله بخشی از محیط در راستای مناسب سازی در دستور کار مدیران قرار می‌گرفت در حال حاضر بسیاری از فضاها برای بهره‌مندی معلولان مهیا می‌شد؛ این در حالی است که در همین قانون، بازه زمانی سه‌ساله برای مناسب سازی فضای ادارات و محیط شهری دیده شده بود.

مدیرعامل جامعه معلولان استان همدان با اشاره به اینکه در عمل به قانون حمایت از معلولان شاهد کم‌کاری از سوی مسؤولان و ضعف نظارتی هستیم، اظهار کرد: طبق آمار سازمان بهزیستی در شهر همدان 12 هزار معلول و کم‌توان سکونت دارند که این عدد رقم بالایی است؛ حال آنکه مطابق آمارهای جهانی 10 درصد هر جامعه را افراد معلول و کم‌توان تشکیل می‌دهند که بر اساس این شاخص، تعداد معلولان شهری همچون همدان بیش از 12 هزار نفر خواهد بود، زیرا ملاک عمل بهزیستی داشتن پرونده در این سازمان بوده درحالی‌که برخی از افراد معلول و کم‌توان ممکن است در این سازمان به هر دلیلی پرونده نداشته باشند.

افشاری با بیان اینکه طبق شاخص جهانی، جمعیت 10 درصدی معلولان استان همدان عدد 180 هزار نفری را نشان می‌دهد، تصریح کرد: این رقم عدد بالایی است اما دریغ از کمترین مناسب سازی در فضاهای شهری و گردشگری.

مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد در یک قدمی 16 سالگی قانون حمایت از معلولان، گویا هنوز الزام به حضور و بهره‌مندی جمعیت 180 هزار نفری معلولان استان از امکانات شهری و گردشگری برای مدیران همدان احساس نشده‌است، زیرا در هیچ‌یک از جلسات عریض و طویل ادارات و دستگاه‌ها از این عزیزان به‌عنوان بخشی از جامعه برای بهره‌مندی آن‌ها از حقوق شهروندی نامی برده نمی‌شود! و بدون تردید این محرومیت‌ها در عدم اجرای قانون ادامه‌دار خواهد بود.