سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: طبق مستندات موجود استان همدان به لحاظ شرایط آب و هوایی خاص یکی از مناطق عمده گردوکاری کشور محسوب می‌شود به طوریکه پراکنش این محصول در سطح استان همدان مشهود و قابل ملاحظه است اما دراین بین شهرستان تویسرکان واقع در دامنه‌های الوند مناسب‌ترین منطقه برای کشت گردو در استان به حساب می‌آید به گونه‌ای که شهرستان تویسرکان با داشتن 5هزارو500 هکتار سطح زیرکشت، قطب گردو کاری استان و کشور محسوب می‌شود و عمده‌ترین ارقام تجاری گردو در ایران شامل فرانکت، لارا، پدرو، سر و چندلر را پرورش می‌دهد از طرفی تویسرکان با تولید محصول با کیفیتی در مقیاس جهانی و همچنین تولید سالانه 16 هزار تن گردو در شرایط اقلیمی عادی، پایتخت گردوی ایران نام گرفته است.

بااین حال و به رغم همه توانمندی‌های موجود در بخش تولید این محصول، سرما زدگی‌ها، بیمه نبودن بخش عمده درختان گردو و نبود صنایع‌تبدیلی و بسته‌بندی در استان همدان و به طور خاص در شهرستان تویسرکان و سایر مشکلات از این دست باعث شده صادرات محصول گردو از استان همدان آن‌گونه که شایسته است، رونق نداشته باشد حال آنکه طی چند سال اخیر جهاد کشاورزی استان برای جلوگیری از سرمازدگی به دنبال اجرای طرح سرشاخه کاری دراین شهرستان بوده است بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا دراین باره با صلح میرزائی یکی از باغداران تویسرکانی و نیز مسعود اکبری مدیر جهاد کشاورزی این شهرستان گفتگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

این باغدار تویسرکانی با بیان اینکه طی دو سال گذشته طرح سر شاخه‌کاری ازسوی وزارت جهاد کشاورزی دنبال می‌شود گفت: با توجه به بروز سرمای بهاره و عدم توانایی مقابله با این معضل طرح سر شاخه‌کاری در راستای اصلاح نژاد انجام می‌شود.

صلح میرزائی با تاکید بر اینکه سرشاخه‌کاری نیازمند اجرای کار به صورت اصول است افزود: اگریک درخت دارای ده شاخه است تنها دوشاخه از درخت باید بریده و پیوند را برآن سوار کرد و مابقی شاخه‌ها برای مباحثی همچون تغذیه درخت و سایه‌بانی حفظ شود.

وی با بیان اینکه متاسفانه علیرغم تلاش‌های شبانه‌روزی جهاد کشاورزی، اصول سرشاخه‌کاری از سوی مجری طرح در نظر گرفته نشد اذعان کرد: به جای سرشاخه‌‌‌کاری پیوندزن‌ها به دلیل بالا رفتن قیمت چوب، سرتنه‌کاری را اجرایی کردند به این معنا که تنه درخت را با فاصله یک متر و نیم از زمینی قطع و پیوندک‌ها به تنه وصل می‌شود حال آنکه در زمان پیوند زدن باید در اطراف محل پیوند کالس شکل بگیرید تا بتواند خود را با تنه و طوقه درخت وفق دهد اما آن‌گونه که پیداست گویا مجری طرح از پیوند‌زن‌ها خواسته تا حد امکان بر تنه درخت پیوند بزنند و جایی برای شکل‌گیری کالس در نظر گرفته نشده است چراکه در هر درخت به صورت اصولی می‌توان تنها دو تا سه پیوند را مستقرکرد.

این باغدار تویسرکانی افزود: علاوه براین به زعم کارشناسان بر اساس نظریه‌های علمی و فنی در خصوص سرشاخه‌کاری زدن پیوند تنها می‌تواند 20 درصد از موفقیت را تضمین کند و 80 درصد آن به مراقبت‌های بعد از پیوند باز می‌گردد.

صلح میرزائی با اشاره به اینکه متاسفانه آموزش درستی درخصوص مراقبت ازپیوند به باغداران داده نشده است اذعان کرد: حتی باغدار از زمان باز کردن چسب پیوند نیز بی‌اطلاع است به طوریکه در برخی از باغات چسب زده شده به دلیل عدم بازکردن درخت میزبان را به بیماری قارچ فیتوفترا و پیوندک نیز به نوع دیگری از قارچ مبتلا شده است.

وی ادامه داد: براین اساس علاوه بر از بین رفتن پیوندک درخت میزبان نیز نابود شده است این نابودی در هر درخت 50 تا 60ساله به معنای نابودی تلاش دونسل است پس این سوال مطرح می‌شود که نباید مجری و کارشناس اجرای طرح به صورت مرتب با حضور در باغات پیگیر نتیجه کار و نظارت بر چگونگی مراقبت ازسوی باغدار باشد.

این باغدار تویسرکانی با تاکید بر نابودی برخی از باغات سر شاخه‌کاری شده اذعان کرد: متاسفانه با باغ‌هایی رو به رو هستیم که از چهل درخت پیوندزده شده حتی یک درخت نیز به نتیجه نرسیده و درعین حال چوب حاصل از پیوند نیز به یغما برده شده است.

وی در ادامه با بیان اینکه بخش اعظمی از پیوندک‌ها وارداتی از کشور ترکیه است افزود: با توجه به اینکه این پیوندها با تاخیر وارد کشور شد و در شهرستانی همچون تویسرکان تنها تا ابتدای خرداد امکان پیوند وجود دارد اما متاسفانه این پیوندها بعد از گذشت این مدت وارد شهرستان شده و پیوندها زده شد و متاسفانه نتیجه‌ای جز نابودی تعدادی از باغات در پی نداشت.

صلح میرزائی با انتقاد از متولیان امر گفت: آیا کارشناسان از عدم پاسخگویی پیوند در خارج از فصل پیوند یعنی تا پایان اردیبهشت را نمی‌دانستند چرا باید اجازه پیوند در خرداد ماه داده می‌شد.

رئیس جهاد کشاورزی تویسرکان نیز در واکنش به مباحث مطرح شده گفت: با پیگیری‌های انجام شده حدود 100 هزار سرشاخه کاری در شهرستان انجام شده است.

مسعود اکبری افزود: بخشی از پیوندک‌ها از منابع داخلی و بخش عمده نیز از کشور ترکیه وارد شد.

وی در ادامه با بیان اینکه تاکنون رضایتمندی نسبی مخصوصا از پیوندهای حاصل از منابع داخلی ایجاد شده اذعان کرد: گیرایی این پیوندها 70 درصد تخمین زده شده است.

اکبری ادامه داد: اما در خصوص پیوندهای وارداتی با توجه به تاخیری که بر اثر تحریم‌ها برای واردات حادث شده گیرایی 50 درصدی را شاهد بودیم.

وی با تاکید بر اینکه پیوندزنی و سرشاخه‌کاری کار بسیار دشوار و نیازمند تخصص است گفت: بدین منظور ما از پیوندزن‌های آموزش دیده توسط جهاد کشاورزی برای رسیدن به نتیجه مطلوب استفاده کردیم.

اکبری با بیان اینکه در راستای استقلال برای تامین پیوندک و جلوگیری از واردات پیوندک نهالستان مختص پرورش پیوندک در روستای مرادآباد برای اولین بار در کشور احداث شده است اذعان کرد: خوشبختانه توانستیم با تولید دو میلیون چشمه پیوندک و نیز تولید 150 هزار نهال پیوندی گواهی شده نیاز کشور مرتفع نماید.

وی درخصوص تاخیر در ورود پیوندک و نیز چرایی انجام پیوند وارداتی که در غیر زمان مناسب گفت: این تاخیر ناشی از تحریمها بود اما اینکه چرا این پیوندها انجام شده باید بگویم نتیجه 50 درصدی بهتر از عدم انجام کار است.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان تویسرکان ادامه داد: علاوه بر این باغدارنی که پیوندک آن‌ها جواب نداده سال آینده در اولویت اجرای طرح قرار دارند.

وی درواکنش به ادعای اجرای غیراصولی سرشاخه‌کاری نیز گفت: مجری طرح یکی از اساتید زبده درعرصه سرشاخه‌کاری است لذا اینکه آموزش‌های یکسانی به باغداران داده نشده بیانگر آن است که برای هر باغی بنا به شرایط نسخه مجزا باید پیچید.

مع‌الوصف گرچه دغدغه جهاد کشاورزی استان و نیز شهرستان در راستای اجرای طرح سرشاخه‌کاری برای جلوگیری از سرمازدگی باغات تویسرکان که به واقع در سال‌هایی همچون سال 94 سرمایه این شهرستان را به یکباره به یغما برد کاری ستودنی است و باید این دغدغه‌مندی را تقدیر کرد اما دقت در نحوه اجرا برای رسیدن به نتیجه مطلوب را نیز نباید از خاطر دور داشت چراکه نمی‌توان با سرمایه زندگی و دسترنج پنجاه ساله یک باغدار با این استدلال که به علت تاخیر در واردات پیوندک سرشاخه‌کاری دیر انجام شد و پاسخ مطلوب را نداد بازی کرد بنابراین این سوال مطرح است که نمی‌شد با برنامه‌ریزی درست این پیوندک‌ها به موقع به دست باغدار تویسرکانی می‌رسید زیرا مسئله تحریم مسئله تازه‌ای نیست که مسئولان ما را غافلگیر کند و یا اینکه وقتی مشخص است که دریک تایم مشخص امکان پیوند درخت گردو به پایان می‌رسد چرا جهاد کشاورزی شهرستان به استناد اینکه 50 درصد امکان پاسخگویی به پیوند وجود دارد با سرمایه و معیشت باغدار تویسرکانی دوئل کرد.