سپهرغرب، گروه خبر - سمیرا گمار: باید دید ویژگی‌های هر خانه بوم‌گردی متناسب با محیطی که در آن واقع شده، تا چه حد حفظ و تقویت می‌شود تا صنعت بوم‌گردی در عین اینکه گسترده، بکر و متنوع است، دارای انحصار و برند نیز باشد.

بنا به اظهار کارشناسان، صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از پُردرآمدترین صنایع جهان بوده و به‌دلیل گردش مالی چشمگیر در آن، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران کلان و خُرد را به‌ویژه در دهه اخیر به سوی خود جذب کرده است؛ به عبارت دیگر در زمان حاضر از هر 11 شغل، یک شغل مربوط به بخش گردشگری است. این مهم تاحدی در اقتصاد اثرگذار شده که بعد از صنایع نفت و خودروسازی، از آن به‌عنوان اقتصاد سوم جهان یاد می‌شود؛ در این میان بازگشت به فرهنگ‌ها، آداب و سنت‌های قدیمی و بازدید از نقاط محلی و بومی نیز به‌عنوان جاذبه‌ای قوی مورد استقبال و مطالبه گردشگران است که نمونه بارز آن در تأسیس و راه‌اندازی خانه‌های بوم‌گردی در مناطق بکر روستایی مشاهده می‌شود. خانه‌های بوم‌گردی یکی از شاخه‌های خاطره‌انگیز صنعت گردشگری است که سهم و تأثیر بسزایی در انتقال فرهنگ، سنن، میراث ناملموس، اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی روستاها دارند و مهم‌ترین تمایز مراکز اقامتی بوم‌گردی داشتن سبک سنتی است که گردشگران زیادی را به سمت خود جذب می‌کند و مالکان این مراکز اصرار به داشتن این سبک زندگی دارند.

آنچه در ادامه می‌آید نگاهی به اقامتگاه بوم‌گردی خان قالان در روستای سراب استان همدان است که در چهار کیلومتری غار علیصدر واقع شده، می‌گویند این اقامتگاه قلعه اربابی با بیش از دو قرن قدمت بوده که مرمت و بازسازی شده است؛ در ادامه گفت‌وگوی خبرنگار روزنامه سپهرغرب را با علی سورانی برچلوئی، مدیر این اقامتگاه می‌خوانید:

      هدف ما درگیر کردن کل روستا با صنعت گردشگری است

علی سورانی برچلوئی با بیان اینکه اقامتگاه واقع در روستای سراب شهریورماه امسال افتتاح شده است، عنوان کرد: این اقامتگاه در فضایی به متراژ یک‌هزار مترمربع ساخته شده و در 17 اتاق به گردشگران خدمات ارائه می‌دهد، ضمن اینکه ساختمان این اقامتگاه در گذشته یک قلعه قدیمی بوده که معماری آن به‌صورت سنتی مرمت و بازسازی شد تا به‌عنوان اقامتگاه کاربری داشته باشد.

وی در ادامه افزود: خانه بوم‌گردی خان قالان دارای آب‌نما، رستوران، آشپزخانه محلی برای پخت نان، فروشگاه صنایع دستی و محلی برای نگهداری حیوانات بوده و این مؤلفه‌ها به جذابیت آن افزوده است.

مدیر اقامتگاه بوم‌گردی خان قالان با تأکید بر اینکه در طول یک ماه اخیر پذیرای حدود 45 نفر میهمان بوده‌ایم، گفت: خوشبختانه به‌دلیل قرار گرفتن این روستا در مسیر غار علیصدر و البته داشتن یک غار کوچک در داخل روستا، زیرساخت‌های دسترسی به روستا فراهم بوده و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

سورانی برچلوئی با اشاره به اینکه در روستا دو خانه بوم‌گردی وجود دارد، تصریح کرد: باغ وحش نزدیک غار و محوطه زیبای داخل روستا نیز فضایی فراهم کرده که گردشگران می‌توانند به بازدید از این مکان‌ها بپردازند.

وی با اشاره به اینکه ما در ابتدای راه هستیم و برنامه‌های بسیاری برای این اقامتگاه داریم، اظهار کرد: درحال حاضر این اقامتگاه برای چهار نفر ایجاد اشتغال کرده اما مقصود ما این است که کل روستا را درگیر کار کرده و تمام خدماتی که به گردشگران و مسافران ارائه می‌دهیم، از تولیدات مردم این روستا باشد.

      حضور کارشناسان میراث فرهنگی پس از صدور مجوز نیز ضرورت دارد

مدیر اقامتگاه بوم‌گردی خان قالان در ادامه با بیان اینکه حمایت‌های میراث فرهنگی برای تأسیس و اداره خانه بوم‌گردی خوب است، به ذکر دو نکته پرداخت و افزود: انتظار می‌رود اداره کل میراث فرهنگی بعد از دادن مجوز نیز از فعالان این عرصه در بخش بیمه و پرداخت اقساط حمایت کند، ضمن اینکه علاوه بر کارشناسی که برای ارزیابی استحکام بنا می‌آید، حضور کارشناسانی برای نظارت و راهنمایی بعد از تأسیس اقامتگاه نیز نیاز است.

سورانی برچلوئی با ابراز انتقاد از عدم همکاری اداره راه و شهرسازی در نصب تابلوی معرفی اقامتگاه در جاده‌های منتهی به این روستا، اذعان کرد: در این رابطه تا پیش از این مشکلی وجود نداشت، اما اکنون می‌گویند حواس راننده پرت می‌شود؛ بنابراین با ایجاد محدودیت در این بخش، دست کم باید اجازه نصب یک تابلو در ابتدای کوچه را بدهند.

وی در پایان تأکید کرد: قرار بر این بود که هزینه خدماتی نظیر آب، برق و گاز برای مکان‌های فرهنگی نیم‌بها باشد که گویا عملی نشده است.

در خاتمه باید گفت؛ به اذعان کارشناسان، همدان این کهن‌دیار لبریز از فرهنگ و تمدن از ظرفیت‌های بالقوه‌ای در بخش گردشگری برخوردار است که وجود طیف متنوع و منحصربه‌فرد از روستاها با تنوع قومی، فرهنگی، اقلیمی و آیینی افق وسیعی را در بخش بوم‌گردی این استان پدیدار کرده که با برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری می‌تواند بستر تحول جدی در روستاها را فراهم کرده و درآمد زیادی برای کشور به‌دست آورد. اساس بوم‌گردی این است که سنت‌ها، آداب و رسوم یک منطقه معرفی شده و فرهنگ و آداب، غذاهای بومی و محلی و صنایع دستی گذشتگان یک منطقه توسط اهالی روستا دوباره احیا شود؛ بسیاری از محصولات بومی روستاها از قابلیت برندسازی و معرفی به گردشگران برخوردار بوده و بوم‌گردی به‌عنوان یک صنعت پویا بستر مناسبی فراهم می‌کند تا در آن هر روستا به یک بنگاه اقتصادی تبدیل شود. در اینکه بسیاری از افراد اقامتگاه‌های بوم‌گردی را برای فرار از زندگی شهری، صنعتی، روزمرگی، استراحت و زندگی در دامان طبیعت انتخاب می‌کنند، تردیدی وجود ندارد، اما باید دید ویژگی‌های هر خانه بوم‌گردی متناسب با محیطی که در آن واقع شده تا چه حد حفظ و تقویت می‌شود تا صنعت بوم گردی در عین اینکه گسترده، بکر و متنوع است، دارای انحصار و برند نیز باشد؟ نکته قابل توجه دیگر نیز این است که اداره کل میراث فرهنگی باید تلاش خود را برای گرایش اهالی و بومیان یک روستا به این صنعت به‌کار گیرد تا شاهد توسعه و رشد صنعت گردشگری و در پی آن رونق اقتصادی به معنای واقعی کلمه باشیم.

سخن پایانی قابل اهمیت اینکه میراث فرهنگی باید رویکرد خود را در حمایت از فعالان این بخش پس از صدور مجوز و افتتاح نیز به‌جد در دستور کار قرار دهد تا نه این حرفه از مسیر اصلی خود منحرف شود و نه فعالان این عرصه عدم حمایت را مایه دلسردی و رکود کارشان بدانند، هرچند نوآوری و آشنایی با نیازهای روز در عین حفظ بافت سنتی در این بخش، حرف مهم را می‌زند؛ اما میراث فرهنگی نباید از حضور کارشناسان متخصص و خبره گردشگری برای راهنمایی و مشاوره به فعالان اقامتگاه‌های بوم‌گردی دریغ کند.