در سالیان اخیر یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کشور در خصوص کاهش تأثیرات تحریم‌ها و افزایش درآمد و اشتغال؛ رونق صادرات غیرنفتی بوده است بنابراین در این راستا سعی شده استان‌های مرزی چون کردستان بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گیرند.

کردستان با داشتن 230 کیلومتر مرز مشترک با عراق و مرزهای رسمی باشماق مریوان و سیران بند بانه و تعدادی بازارچه موقت مرزی، استعداد و ظرفیت فراوانی برای رونق صادرات و ورود کالاهایی که در داخل کشور تولید نمی‌شوند را دارا است.

متأسفانه سالیان گذشته این ظرفیت‌ها به نحو احسن شناسایی و استفاده نشده در نتیجه زمینه اشتغال مردم منطقه با فراهم شدن عرصه‌های صنعتی و گسترش صنایع کوچک و تولیدات صادرات‌محور، آن‌طور که باید و شاید ایجاد نشده است در نتیجه جمعیت زیادی از شهرهای مرزی استان انتخاب مناسب‌تری از کولبری نداشتند.

حال برای جبران این کم‌کاری‌ها در چند سال اخیر اجرای منطقه ویژه اقتصادی بانه و منطقه آزاد بانه و مریوان در دستور کار قرار گرفته است تا بدین گونه بتدریج مشکلات این نواحی و پدیده کولبری در شهرهای مرزی استان کاهش و در نهایت حذف شود.

هرچند مصوبه ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بانه مربوط به اوایل دهه 1380 است و ابلاغ آن توسط هیئت دولت، هفت تا هشت سال طول کشید و پنج سال هم زمان برد تا اجرای آن کلید بخورد شاید اگر تا این حد اجرای آن به طول نمی انجامید با توجه به اهداف این طرح اقتصادی مهم؛ امروز با این حجم از کولبری مواجه نبودیم.

در این گزارش به دنبال پرداختن به مسائل گذشته و چرایی تأخیر در اجرای پروژه‌های پیشرانی همچون منطقه ویژه اقتصادی بانه نیستیم آنچه هدف ما است اطلاع‌رسانی در خصوص آخرین وضعیت این منطقه و میزان استقبال سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی از آن است تا مردم بیشتر در جریان اقدامات انجام شده در این راستا قرار گیرند مردمانی که مدت‌ها است چشم‌انتظار اشتغال فرزندان این دیار در واحدهای تولیدی مستقر در این منطقه هستند.

  اعلام آمادگی 11 سرمایه‌گذار خارجی ماحصل همایش منطقه ویژه بانه

خرداد ماه سال جاری به‌منظور جذب سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی، همایش معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری منطقه ویژه اقتصادی بانه در این شهرستان و با حضور مسئولان کشوری و استانی برگزار شد در این مراسم استاندار سلیمانیه و جمعی از سرمایه‌گذاران اقلیم کردستان عراق هم حضور داشتند.

حدود 6 ماه از برگزاری این همایش می‌گذرد و ماحصل این رویداد هم به گفته مسئولان اعلام آمادگی 11 نفر از سرمایه‌گذاران اقلیم کردستان عراق است هرچند این تعداد نسبت به افراد دعوت شده به همایش کم است ولی با توجه به شرایط کشور از لحاظ تحریم آن را مطلوب می‌دانند.

سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری کردستان اظهار کرد: وجود شهرک صنعتی، منطقه ویژه و مرز سیرانبند در بانه موجب شده تعداد افرادی که در گذشته کولبری می‌کردند امروز بیشتر وارد کار تولید و تجارت مرزی از این مبادی شوند.

سید کمال حسینی با اشاره به اینکه منطقه ویژه اقتصادی بانه در دو فاز تعریف شده است، گفت: برای ایجاد زیرساخت‌های فاز نخست این منطقه بیش از 260 میلیارد ریال هزینه شده است.

  شرایط سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بانه مهیا است

وی با اعلام اینکه برای آماده‌سازی فاز دوم هم نیاز به بیش از 300 میلیارد ریال اعتبار است، اضافه کرد: شرکت شهرک‌های صنعتی استان متولی ایجاد زیرساخت‌های منطقه ویژه بوده و تاکنون بهترین شرایط را برای سرمایه‌گذاران واقعی در آن مهیا کرده است.

وی افزود: یکی از اهداف دولت در اقتصاد استان توسعه سرمایه‌گذاری خارجی است و در این راستا امسال همایش معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری منطقه ویژه اقتصادی بانه برگزار شد.

سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری کردستان با اشاره به اینکه حدود 50 سرمایه‌گذار از اقلیم کردستان عراق به این همایش دعوت شدند و حضور پیدا کردند، ادامه داد: این سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری و انجام کار تولیدی در استان علاقه‌مند بودند و اعلام آمادگی کردند.

حسینی یادآور شد: تاکنون از این تعداد 11 نفر به‌طور جدی پای کار آمدند و طرح ارائه کردند که این طرح‌ها در کمیسیون‌های مختلف استان مصوب شده و زمین مورد نیاز هم در منطقه ویژه برای آن‌ها در نظر گرفته شده است.

وی با اشاره به اینکه کار مقدماتی ثبت شرکت این تعداد سرمایه‌گذار هم‌اکنون در حال انجام است، اضافه کرد: بیشتر طرح‌های سرمایه‌گذاری، مربوط به حوزه‌های تولید لوازم خانگی، تولید کارتن، مواد غذایی و تولید گاز نیتروژن است.

سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری کردستان با بیان اینکه کارهای مربوط به سرمایه‌گذاری این طرح‌ها با همکاری مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان در حال انجام است تا گرفتار بروکراسی اداری نشوند، افزود: بعد از برگزاری این همایش، کار رها نشد به‌طور ویژه تماس با سرمایه‌گذاران را در دستور کار قرار دادیم و همین اقدامات و رایزنی‌ها موجب حضور این 11 نفر هم شده است.

حسینی اظهار کرد: معتقدم با توجه به تحریم‌ها، در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی حضور این 11 نفر را می‌توانیم موفقیت بزرگی بدانیم و اگر کشورمان با این مشکل مواجه نبود بی‌شک تعداد بیشتری سرمایه‌گذار را می‌توانستیم جذب کنیم.

به گفته وی، در امر سرمایه‌گذاری خارجی مشکلی از طرف ایران وجود ندارد و آمادگی لازم در این رابطه هم وجود دارد.

  زیرساخت‌های مورد نیاز فاز یک منطقه ویژه اقتصادی بانه تکمیل شده است

یکی از مشکلات اصلی استان در حوزه سرمایه‌گذاری اعم از داخلی و خارجی کمبود زمین و بالابودن قیمت آن است و دولت با مهیا کردن شرایطی هم چون ایجاد منطقه ویژه اقتصادی و شهرک‌ها و نواحی صنعتی، اراضی را با قیمت مناسب در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.

منطقه ویژه اقتصادی بانه که زیرساخت‌های آن فراهم شده شرایط مطلوبی برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده و به گفته مسئولان ذی‌ربط در کمتر منطقه و شهرکی تا این سطح زیرساخت فراهم شده است.

بسیاری از موانع سرمایه‌گذاری مثل استعلام و تغییر کاربری، دریافت خدمات آب، برق و گاز و موافقت دستگاه‌های تخصصی مثل محیط زیست در منطقه ویژه وجود ندارد و این کار، سرمایه‌گذاری و تولید را تسهیل می‌کند.

منطقه ویژه اقتصادی بانه 6.5 کیلومتر با مرز سیرانبند فاصله دارد و در نزدیکی شهر بوئین قرار گرفته است مزیت‌های فوق به شکل حساب‌شده‌ای در مکان‌یابی این منطقه مدنظر قرار گرفته است.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی کردستان نیز با اشاره به اینکه از سال 96 منطقه ویژه اقتصادی بانه به‌عنوان یکی از پروژه‌های پیشران ملی و استانی مطرح شد، گفت: این منطقه در دو فاز به مساحت 35 و 50 هکتار تعریف و زون‌بندی شد.

احمد خسروی اضافه کرد: در ابتدا کاربری منطقه ویژه اقتصادی بانه صنایع تبدیلی و بسته‌بندی بود که بعد از کامل شدن مطالعات مربوطه و با توجه به ظرفیت‌های موجود به منطقه صنعتی و تجاری تغییر کاربری داده شد.

وی اعلام کرد: مساحت عرصه 94 هکتاری این منطقه دیوارکشی و حصارکشی شده و زیرساخت‌ها در فاز یک شامل تأمین آب و فاضلاب، برق، گاز و شبکه فیبر نوری و خیابان‌کشی تکمیل شده است.

  معرفی 43 سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی کردستان یادآور شد: واگذاری اراضی در منطقه ویژه همچون شهرک‌های صنعتی نیست و این مهم باید با نظارت و هماهنگی با مدیریت استان صورت گیرد پس در این رابطه شورای راهبری منطقه ویژه در استان تشکیل شده است.

خسروی با بیان اینکه در یک سال اخیر بیش از 15 جلسه کارشناسی و 6 جلسه شورای راهبردی منطقه ویژه بانه در استان تشکیل شده است، گفت: حدود 120 طرح به کمیته کارشناسی معرفی شده و با حساسیت به گزینش و اولویت‌دهی به سرمایه‌گذار واقعی پرداخته شده است.

وی اعلام کرد: بعد از طی فرآیند مذکور، 43 سرمایه‌گذار به شرکت شهرک‌های صنعتی استان برای عقد قرارداد معرفی شدند که تاکنون قرارداد 18 نفر منعقد شده است.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی کردستان اضافه کرد: تعداد دیگری هم در مرحله امور اداری مربوط به عقد قراردادها هستند و برخی از سرمایه‌گذاران هم به دلیل تأمین نکردن سرمایه مورد نیاز در کار خود تأخیر دارند.

خسروی با اشاره به اینکه زمین مورد نیاز برای سرمایه‌گذاران خارجی در منطقه ویژه اقتصادی بانه ذخیره شده است، یادآور شد: به‌محض صدور مجوز فعالیت تولیدی برای تعداد سرمایه‌گذارانی که با طرح آن‌ها موافقت شده، زمین در اختیار آن‌ها قرار داده می‌شود.

هدف نهایی از ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بانه ساماندهی بحث تجارت و تولید در راستای رفع معضلات منطقه ازجمله بیکاری و کاهش و در نتیجه حذف پدیده کولبری است که امید می‌رود با حذف بروکراسی، آسان‌کاری و مهیا بودن شرایط در این منطقه چند سال آینده شاهد تحقق این اهداف باشیم.

به‌منظور جویا شدن از وضعیت منطقه ویژه اقتصادی بانه و تأثیرات آن و همچنین ماحصل همایش معرفی سرمایه‌گذاری‌های این منطقه با رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج که در برگزاری این همایش نقش داشتند و قرار بود با سرمایه‌گذاران خارجی هم ارتباط بیشتری برقرار کنند و آن‌ها را به سرمایه‌گذاری در این منطقه تشویق کنند، چندین مرتبه تماس گرفتیم و پیامک ارسال کردیم ولی متأسفانه حاضر به انجام مصاحبه در این رابطه نبودند و این‌گونه فقط در این گزارش نظرات مسئولان بخش دولتی لحاظ شده است.

شرکت شهرک‌های صنعتی کردستان در چهارم اردیبهشت سال 1370 به‌صورت شرکت سهامی خاص تأسیس شده و تاکنون به سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان در 12 شهرک، هفت ناحیه صنعتی و یک منطقه ویژه اقتصادی زمین واگذار کرده است.

این شرکت با دارا بودن یک مرکز خدمات فناوری و کسب و کار، 1382 قرارداد منعقده و بهره‌برداری از 711 واحد صنعتی و واحد کارگاهی زمینه اشتغال مستقیم 12 هزار نفر را در استان کردستان فراهم کرده است.