فضاهای شهری، در حقیقت، فضای تعاملات اجتماعی، فرهنگی یک جامعه محسوب می‌شوند. برای آنکه، تعامل در چنین فضاهایی سازنده و هدفمند باشند، باید از المان‌های شاخص و اثرگذار استفاده کرد. استفاده از المان‌های مختلف شهری در سطح شهر، باعث به نمایش گذاشتن هویت شهر و جامعه خواهد شد. یکی از المان‌های شهری اثرگذار و فرهنگی، المان شهدا یا تابلو شهدا است که امروزه، باتدبیر مدیران فرهنگی شهرداری‌های مختلف، نصب تابلوی تمثال شهدا در سطح شهر بسیار رونق داشته است.

المان‌های شهری زیادی در سطح شهر نصب و پیاده‌سازی می‌شوند که یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین المان‌های شهری، تابلوی عکس شهدا است. در حقیقت، المان‌های این‌چنینی، نمایانگر اعتقادات دینی، فرهنگی، اجتماعی یک جامعه یا شهر خواهند بود. تصاویر شهدای کشور، جزء فرهنگ جامعه ما هستند و اگر به این نمادها توجه نشود، قطعاً المان شهدا به‌عنوان یکی از عناصر مهم و خاص، نمادی از شاخص شهری محسوب می‌شود. در بسیاری از شهرها و روستاها، تابلوی شهدا نماد یا نشانه آن شهر عنوان می‌شود که در واقع، ابزاری برای معرفی هویت کلی فضای شهر یا روستا و همچنین بیانگر اعتقادات فرهنگی و مذهبی مردم آن منطقه خواهد بود.

در همین راستا با مسئول کمیته جست‌و‌جوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح در استان همدان به گفت‌وگو نشسته که نتیجه را با هم می‌خوانیم:

بهرام دوست‌پرست با بیان اینکه بدون شک انقلاب اسلامی ما مدیون خون شهیدان بزرگی است که جان خود را برای دفاع از انقلاب و اسلام به خطر انداختند، مطرح کرد: امروزه زنده نگه داشتن نام شهدا یک ضرورت است، باید هرچه در توان داریم به کار گیریم تا فرهنگ ایثار و منش شهدا به نسل جوان منتقل شود.

وی گفت: شهدای گمنام یادآور ایثار و تعهد نسلی است که در مقطعی برای حفظ آب و خاک این سرزمین جان خود را نثار کردند به‌همین دلیل ساخت المان‌های این افراد در جامعه ضروری است.

وی با بیان اینکه هدف از دفن شهدای گمنام در دانشگاه‌ها، روستاها و پارک‌ها این است که به خودمان و به‌ویژه نسل جوان جامعه یادآوری کنیم عده‌ای در برهه‌ای از تاریخ این سرزمین برای عزت و شرف اسلام و انقلاب جان خود را نثار کردند، اذعان کرد: المان شهدای گمنام باید در شأن و جایگاه این شهدا احداث و با همکاری دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و رعایت تشریفات اداری این اقدام انجام شود.

مسئول کمیته جست‌و‌جوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح در استان همدان ادامه داد: طراحی المان‌های شهدای گمنام باید تخصصی باشد و تجربه موفق شهرهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد.

دوست‌پرست با بیان اینکه مزار شهیدان زیارتگاهی برای مردم هستند به همین دلیل باید این یادمان‌ها متناسب با شأن و جایگاه آنان احداث شود، تصریح کرد: بزرگداشت شهدا و تجلیل از مقام شامخ آن‌ها در حقیقت بزرگداشت ایمان، عشق، حماسه، شجاعت و کرامت انسانی و باعث تداوم انقلاب اسلامی است و به‌راستی که ملت ایران باید به وجود چنین مردانی در دامان خود ببالد و قدرشناس آنان و خانواده‌های صبورشان باشد.

وی عنوان کرد: آسایش، آرامش، عزت و سربلندی امروز ایران اسلامی در عرصه‌های ملی و بین‌المللی به برکت خون شهدا و جانفشانی ایثارگران است.

وی گفت: استان همدان در تاریخ گذشته خود و هشت سال دوران دفاع مقدس مملو از صحنه‌های رشادت و مبارزه با دشمنان و متجاوزان بوده و امروز باید در طراحی یادمان‌های شهدا، معماری المان‌ها با الهام از آن تاریخ و فرهنگ روایتگر آن دلاورمردی‌ها و مجاهدت‌ها به نسل‌های جوان و آینده باشد.

این مقام مسئول با بیان اینکه تعداد 76 شهید گمنام در 19 نقطه شهرستان همدان به خاک سپرده شده است، عنوان کرد: همچنین در شهرستان ملایر در 10 نقطه 22 شهید، نهاوند 6 نقطه 13 شهید، تویسرکان پنج نقطه 12 شهید، کبودراهنگ پنج نقطه 9 شهید، بهار چهار نقطه 9 شهید، رزن سه نقطه پنج شهید، اسدآباد دو نقطه چهار شهید، فامنین یک نقطه سه شهید به خاک سپرده شدند.

دوست‌پرست، با بیان اینکه در استان همدان 153 شهید گمنام در مراکز نظامی، بوستان‌ها و گلزار‌های شهدا به خاک سپرده شدند، عنوان‌کرد: در مراکز نظامی 9 نقطه 11 شهید، مراکز علمی 12 نقطه 22 شهید، بوستان‌ها و فضای باز 24 نقطه 68 شهید، گلزارهای شهدا 9 نقطه 52 شهید گمنام به خاک سپرده شدند.

وی با بیان اینکه متولی شهدا و تصمیم‌گیری برای دفع آن‌ها بنیاد حفط آثار و فرمانده کل قواست، ابراز کرد: ستاد کل قوا بر اساس در خواست استان‌های مختلف قبل از خاکسپاری، شهدا را به فرماندار، شهردار و امامان جمعه می‌سپارند و آن‌ها موظف هستند که بر اساس تعهد خود از شهدای گمنام حفظ و نگهداری کنند.

   برخی مسئولان در استان به تعهد خود در خصوص شهدای گمنام عمل نمی‌کنند

مسئول کمیته جست‌و‌جوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح در استان همدان با بیان اینکه برخی از مسئولان در استان همدان به تعهد خود در خصوص شهدای گمنام عمل نمی‌کنند، گفت: در این راستا می‌توان به شهرستان دمق و میدان میشان اشاره کرد که مسئولان امر به تعهدات خود در خصوص شهدا عمل نکردند.

دوست‌پرست بیان کرد: سال‌هاست مسئولان شهدای گمنام میدان میشان، به تعهدات خود عمل ‌نکرده و گلزار شهدای گمنام در آن مکان بی سر و سامان رها شده است.

وی با تأکید بر اقداماتی برای حفظ و نگهداری المان‌های شهدای گمنام، عنوان کرد: نباید اجازه دهیم که یادمان‌های شهدا فرسوده شوند، لازم است به‌صورت مستمر به تعمیر و نگهداری آن‌ها بپردازیم.

   مسئولان امر، مقبره شهدای گمنام جورقان را به حال خود رها کرده‌اند

وی با بیان اینکه در شهرستان جورقان شاهد آسیب المان‌های شهدا هستیم، گفت: مسئولان امر مقبره شهدای گمنام شهرستان جورقان را به حال خود رها کرده‌اند، این در صورتی است که باید به‌صورت مستمر به حفظ و نگهداری المان‌های شهدا بپردازیم.

مسئول کمیته جست‌و‌جوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح در استان همدان عدم ساماندهی و به‌روزرسانی المان‌های شهدا را تهدیدی برای نگهداری یادمان آثار شهدا دانست و گفت: هیئت امناهای یادمان شهدا در سراسر استان متعهد هستند که طبق تعهد کتبی که امضا کرده‌اند از یادمان‌های شهدا حفظ و نگهداری کنند و اجازه ندهند که یادمان‌های تخریب وفرسوده شوند.

دوست‌پرست ضمن بیان آنکه به‌زودی دو شهید در محل دانشگاه تربیت معلم به خاک سپرده خواهند شد ابراز کرد: مقرر گردیده است که طی دو سه ماه آینده و با حضوری شدن دانشگاه‌ها این دو شهید در دانشگاه تربیت معلم به خاک سپرده شوند.

وی تأکید کرد: لازم است با برگزاری جشن‌ها، عزاداری‌ها و مراسم دعا و نیایش در کنار این شهیدان به یاد آن‌ها باشیم و نگذاریم که این مقبره‌ها تبدیل به مکان‌های متروکه و فرسوده شوند.

این مقام مسئول با بیان اینکه تعدادی از المان‌های شهدای گمنام در استان همدان هنوز تکمیل نشده است، عنوان کرد: در این راستا می‌توان به حوزه علمیه خواهران شهرستان ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان نهاوند، دانشگاه آزاد اسلامی تویسرکان اشاره کرد.

دوست‌پرست با بیان اینکه ماندگاری این یادمان‌ها و حفاظت و نگهداری از آن‌ها از سوی دستگاه‌های متولی باید با حساسیت بیشتری پیگیری شود افزود: به همین منظور طراح پیشنهادی المان، انتخاب سازه و مصالح ساختمانی آن‌ها پیش از اجرا در این کمیته مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

وی در خاتمه گفت: به برکت خون شهدای انقلاب اسلامی، امروز ایران اسلامی در عرصه‌های ملی و بین‌المللی بر قله‌های رفیع افتخار ایستاده است، نباید اجازه دهیم با اهمال‌کاری، شهدا به فراموشی سپرده شوند؛ لازم است برای ترویج فرهنگ شهدا، مردم، سازمان‌های مردم‌نهاد و مسئولان با همکاری یکدیگر تلاش کنند.

حال با توجه آنچه گفته شد جهت حفظ و ترویج فرهنگ دفاع مقدس، باید به تبلیغات شهری به واسطه نصب تابلوی شهدا، نقاشی‌های روی دیوار و... بیش از پیش اهمیت داده شود. خانواده‌های بزرگ و گرانقدر شهدا، با از دست دادن عزیزترین فرد و بزرگ‌ترین سرمایه خود، فداکاری زیادی کرده‌اند. از همین رو، وظیفه مدیران شهری و فرهنگی و همچنین مردم یک جامعه این است که در تقدیر از مقام شامخ شهدا و خانواده آن‌ها، بهترین ایده‌های فرهنگی و مذهبی را طراحی و پیاده‌سازی کنند.

با توجه به اینکه همه ما به شهدا مدیون هستیم پس نباید اجازه دهیم که شهدا، به‌خصوص شهدای گمنام که خانواده‌هایشان سال‌هاست در انتظار فرزندان خود هستند به فراموشی سپرده شوند و لازم مسئولان، سازمان‌های مردم‌نهاد و مردم برای حفظ و نگهداری المان‌های شهدا تلاش کنند.