یک کارشناس ارشد گردشگری با بیان اینکه همانطور که برای هر سفر نقشه راه نیاز است، برای صنعت غذایی نیز به فهرست غذایی شناسنامه‌دار در هر شهر نیاز داریم، تأکید کرد: وقتی گردشگران در خصوص خواص غذاها اطلاعات داشته و غذا از کیفیت و استاندارد لازم برخوردار باشد، معرفی بهتری از آن شهر در صنعت گردشگری خواهیم داشت.

مردم جهان امروزه با اهداف مختلفی سفر می‌کنند اما در هر سفر یکی از آن موضوعاتی که همه افراد از آن بهره می‌برند و در خصوص آن صحبت می‌کنند، تعریف کردن در خصوص مزه‌هاست. همه افراد در طول سفر از غذاهای مقصدی که انتخاب کرده‌اند بهره‌مند می‌شوند، این امر باعث شده تا در سراسر جهان هرساله برای معرفی غذاهای هر منطقه جشنواره‌های مختلفی برگزار شود.

 

همه گردشگران پس از بازگشت از سفر حتماً در خاطرات خود به نوع غذاها و مزه‌های غالب هر منطقه می‌پردازند و در صورتی که مقصد گردشگری آن‌ها غذای مطلوبی ارائه کرده باشد، این گردشگران مبلغانی برای آن شهر خواهند شد. البته امروزه با افزایش زیرساخت‌ها و برنامه‌هایی همچون اینستاگرام گزارش رفاهیت و ویژگی‌های سفر توسط افراد مختلف بیان و به اشتراک گذاشته می‌شود.

 

از آنجا که غذا، نقش مهمی در ساخت مکان‌ها و مقصدهای گردشگری دارد می‌تواند به‌عنوان نمادهای شایسته فرهنگ و تمدن مقاصد معرفی شود.

 

گردشگری غذا تنها شامل خوردن غذا نیست؛ این طیف از گردشگری، سوغات، انواع نوشیدنی‌ها، شیرینی، دسر و موارد دیگر را نیز دربر می‌گیرد. از فروشنده‌های دوره‌گرد تا رستوران‌های لوکس و هرآنچه که به غذا مرتبط باشد، در زمره گردشگری خوراک قرار می‌گیرند.

 

موضوع دیگر اینکه گردشگری غذا محدود به بررسی تخصصی غذاها توسط افراد خبره در آشپزی نیست؛ بیشتر مردم به طعم و کیفیت غذاها و نوشیدنی‌ها توجه می‌کنند و برای آن‌ها جذابیت غذا، تازگی، منحصربه‌فرد بودن، طعم و عطر، ارگانیک و طبیعی بودن آن اهمیت زیادی دارد؛ به عبارتی می‌توان گفت تمام چیزهایی که فرهنگ آشپزی یک منطقه را شکل می‌دهد و باعث جذب گردشگر می‌شود، همان گردشگری غذا است.

 

مردم هر منطقه از جهان غذاهای منحصر به‌فرد خود را دارند. ایران نیز با گستردگی جغرافیایی و اقلیم‌های متفاوتی که داراست گستره وسیعی از طعم و مزه‌ها و سفره متنوعی از غذاهای بومی و محلی را در خود جای داده است.

 

با توجه به آنچه بیان شد خبرنگار سپهرغرب با استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد گردشگری در این خصوص گفت‌وگو کرده‌ که در ادامه می‌خوانید:

 

مرتضی خاکسار عنوان کرد: در صنعت توریسم اساس تمایز گردشگری دنیا از یکدیگر، داشتن تفاوت‌های فرهنگی است که به موضوعات مختلفی همچون زبان، لباس، آداب و رسوم و غذا معطوف می‌شود.

 

وی با اشاره به اینکه ازجمله مواردی که در این نوع تفاوت‌ها قرار می‌گیرد تفاوت‌های اقلیمی، طرز تهیه غذا و قوت روزانه در بین مردم ‌است، اظهار کرد: از ابتدای تاریخ تمدن بشری بر روی کره زمین، فرهنگ غذا و طبخ آن شکل گرفته و به‌مرور زمان و با پیشرفت علم و توانایی‌ها در تجزیه و تحلیل داده‌ها، برای بهبود فرهنگ خوراک و غذا در اقیلم‌های مختلف تلاش شده که با هم متفاوت‌‌اند.

 

وی در ادامه توضیح داد: مثلاً ما می‎بینیم که به علت شرایط آب و هوا در هندوستان مردم بیشتر غذاهای تند مصرف می‌کنند، به این دلیل که اگر آن‌ها از چنین غذاهایی در روزمره استفاده نکنند، از نظر سیستم حرکتی دچار مشکل خواهند شد. البته در شهرهای ساحلی ما نیز به‌وفور از فلفل و غذاهای تند استفاده می‌شود.

 

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه یکی از زیرشاخه‌های جهانگردی، صنعت غذاست، خاطرنشان کرد: امروزه با تفکیک و جداسازی روستاها، شهرها و کشورها، تنوع اقلیمی و غذایی هر منطقه به ابعاد کوچک‌تر تفکیک شده است.

 

خاکسار با عنوان اینکه این تفکیک غذایی بین روستاهای مختلف در یک استان یا کشور باعث شده تا طبقه‌بندی و طیف رنگی جذابی از انواع غذاها را شاهد باشیم، گفت: شرایط اقلیمی تنها موضوعی است که روی غذای مردم از آماده‌سازی تا طبخ اثرگذار بوده به طوری که امروزه تنوع غذایی زیادی را در جهان مشاهده می‌کنیم.

 

وی با تأکید بر اینکه ایران طیف گسترده‌ای از تنوع غذایی، اقلیمی، آب و هوایی، تمدن، لباس، آداب و رسوم را داراست، گفت: این عوامل به شکل یک شناسنامه رنگین درآمده که به نام زیرشاخه‌ای از گردشگری غذا در ایران مطرح شده و یک آلبوم جالب را در گردشگری ایران به خود اختصاص داده است.

 

*وقتی یک مزه جهانی شد

 

این کارشناس ارشد گردشگری ادامه داد: آقای عباس برزگر در بوانات استان فارس به‌طور اتفاقی به چند توریست «دمی گوجه» می‌دهد. بعد از دو ماه 10 توریست دیگر به آنجا سفر کرده و خواستار همان غذا می‌شوند. اینگونه ایشان موفق به جذب توریست شده به طوری که در رقابت‌های گردشگری دنیا با آن همه تنوع، نمونه موفق بوم‌گردی را به خود اختصاص می‌دهد، در واقع مزه غذا اصلی‌ترین راز موفقیت او بوده است.

 

خاکسار با اشاره به اینکه طعم این غذا آنقدر برای گردشگران آلمانی جذاب بوده که توانست در دفتر زرین زندگی آقای برزگر صفحات شاخصی را به‌وجود آورد و او را جهانی کند، عنوان کرد: اگر به شکلی قانونی‎تر و استانداردتر با این موضوع برخورد شود و بتوانیم شناسنامه غذایی برای هر غذا داشته باشیم و فهرست‌های غذایی به‌صورت استاندارد در روستاها، بخش‌ها و شهرها به‌وجود آوریم، موفق‌تر خواهیم بود.

 

وی با تأکید بر اینکه کدبندی غذایی از دیگر موارد مورد نیاز این حوزه است، اظهار کرد: اگر ترکیبات، مقدار انرژی و خواص غذاها را عنوان کنیم،‌ صنعت توریسم غذا می‌تواند کمک‌کننده باشد.

 

* وجود فهرست غذایی شناسنامه‌دار، نقشه راه صنعت غذایی

 

وی با بیان اینکه همانطور که برای هر سفر نقشه راه نیاز است، برای صنعت غذایی نیز به فهرست غذایی شناسنامه‌دار در هر شهر نیاز داریم، تأکید کرد: وقتی افراد در خصوص خواص غذاها اطلاعات داشته و غذا از کیفیت و استاندارد لازم برخوردار باشد، معرفی بهتری از آن شهر در صنعت گردشگری خواهیم داشت.

 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه وجود اطلاعات کافی در خصوص غذاها می‌تواند در الگوی صنعت گردشگری ما در توریسم غذا مثمر ثمر باشد، افزود: شناسنامه و نقشه راه برای معرفی صنعت غذا از ملزومات است. وقتی فهرست غذایی شناسنامه‌دار به همراه خواص آن‌ها را به گردشگر ارائه کنیم باعث بهتر پسند می‌شود و شاهد پیشرفت خواهیم بود.

 

خاکسار با عنوان اینکه توسط کارشناسان مربوطه باید از استاندارد‌های غذایی، شناسنامه تدوین شود، اذعان کرد: برای معرفی بیشتر می‌بایست این موارد تقویم ادارات شهرهای مختلف شده و در جشنواره‌های غذای استانی و بین‌المللی نیز مطرح گردد تا به‌مرور زمان بتوانیم استاندارد خوب غذاهای حلال را برای کشورهای مسلمان در منطقه داشته باشیم.

 

وی با اشاره به اینکه ما گردشگری مذهبی را در شهرهایی مثل مشهد، شیراز و قم شاهد هستیم، گفت: یکی از صنایع وابسته گردشگری که همواره در حال پیشرفت سریع بوده، غذاست، توجه به این مطلب باید مطابق تغییرات جهانی باشد و کارشناسان وزارتخانه، آموزش و دریافت بودجه در این راستا را فراموش نکنند.

 

وی با عنوان اینکه عامل غذا در ذهن گردشگر به یادگار می‌ماند گفت: همیشه در این خصوص نظافت، طعم و همه موارد استاندارد‌سازی برای همه متصور می‌شود؛ مثلاً اکبر جوجه در شمال ایران به‌دلیل استاندارد بودن و سرعت در تهیه آن، در سراسر جاده‌ها شعبه دارد و مورد توجه قرار گرفته است.

 

این کارشناس ارشد گردشگری با توضیح اینکه استانداردسازی در هر صنعتی باعث می‌شود تا از اشتباه دور شویم، افزود: حتی در پخت غذاهای بومی برای جشنواره‌ها نیز باید استانداردهای لازم در نظر گرفته شود تا باکیفیت مطلوب آن را ارائه کنیم.

 

خاکسار با تأکید بر اینکه الگوهای ما در گردشگری باید به استانداردها نزدیک شود تا در این صنعت موفق باشیم گفت: در مقابل توریست خارجی ما فرصت خطا نداریم، به‌عنوان مثال یک غذای نپخته، شور یا بی‌کیفیت در ذهن آن‌ها خواهد ماند و همین مانع از تبلیغ برای جذب دیگر گردشگران خواهد شد.

 

وی افزود: جشنواره‌های غذا در سطح بین‌المللی، محلی و استانی باید با در نظر گرفتن استانداردهای لازم برگزار شود تا بتوانیم در صنعت گردشگری حرفی برای گفتن داشته باشیم.

 

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه رعایت استانداردهای لازم به ما کمک خواهد کرد تا در موارد مختلف بتوانیم محصولات خود را به ثبت جهانی برسانیم، تصریح کرد: این موضوع باعث اعتماد بیشتر جامعه هدف خواهد شد، به طور مثال همه نمایندگی‌های کوبیده گلپایگان در سطح کشور از یک قانون برای تهیه غذای خود پیروی می‌کنند.

 

خاکسار در ادامه گفت: اگر غذاهای متنوع ما ثبت میراث غذایی شوند در جشنواره‌ها کیفیت بهتری را شاهد خواهیم بود. یکی از مهم‌ترین برنامه‌ریزی‌ها برای جذب گردشگر داخلی و خارجی وجود غذای استاندارد است.

 

وی با اشاره به اینکه هر منطقه غذاهای منحصر به‌فرد خود را دارد، اظهار کرد: مثلاً در کهگیلویه و بویراحمد بیشتر غذاها لبنی و در جنوب بیشتر غذاها تند هستند. اگر غذاهای روستاها و بخش‌های مختلف استان‌ها ثبت شوند چنین میراث‌های ارزشمندی هیچگاه از بین نمی‌روند.

 

وی در بخش پایانی سخنان خود افزود: اخیراً جشنواره‌های مختلفی برای این منظور برگزار شده تا بتوان صنعت غذا را گسترش داد، البته نتایج برگزاری این جشنواره‌ها بیانگر رشد در این حوزه بوده و به ارتقای آن کمک خواهد کرد.

 

با توجه به آنچه بیان شد مزه‌ها یکی از عوامل تأثیرگذار در صنعت گردشگری هستند و در جای‌جای دنیا هر کشور و منطقه سعی در معرفی طعم‌ها و مزه‌های منحصر به‌فرد خود برای مسافران دارد، البته که تنها شامل آنچه افراد در طول سفر مصرف می‌کنند نیست و سوغات‌ها را نیز شامل می‌شود. هرچه کیفیت آن‌ها مطلوب‌تر باشد، در این زمینه موفق‌تر خواهیم بود. توجه به کیفیت غذای رستوران‌ها و هتل‌ها بسیار حائز اهمیت است و باید افراد خبره در آن‌ها به‌کار گرفته شود تا گردشگران داخلی و خارجی با رضایت کامل از کیفیت آن یاد کنند.

 

زیرساخت‌های مختلفی همچون محل استقرار گردشگران و غذاهایی که به آن‌ها ارائه می‌شود در کنار برخورد مناسب با آن‌ها در جذب گردشگر، کمک بزرگی خواهد کرد که نیاز است در این خصوص متولیان امر برنامه‌ریزی‌های لازم را داشته باشند.