همدان، پنجشنبه گذشته میزبان یکی از پرشورترین مسابقات کاراته بانوان در کشور بود. سالن مسابقات پر از هیاهو، انرژی و شور نوجوانان و جوانانی بود که با انگیزه‌ای مثال‌زدنی برای نشان دادن توانمندی‌های خود در رشته‌های کاتا و کمیته گرد هم آمده بودند. از سالن تمرین تا سکوی مسابقه، همه‌چیز با نظم و دقتی مثال‌زدنی برگزار می‌شد و حضور بانوان مربی، داور و ورزشکار از سراسر ایران، تصویری روشن از ظرفیت و علاقه دختران ایرانی به ورزش نشان می‌داد.
اما در کنار هیجان مسابقه، داستان‌های متفاوتی از تلاش، پشتکار، امید و چالش‌های بانوان و خانواده‌هایشان وجود داشت؛ از سختی مسیر رفت و آمد و امکانات محدود باشگاه‌ها گرفته تا نیاز به حمایت اقتصادی و دیده شدن در جامعه. هر کدام از این روایت‌ها پنجره‌ای است به دنیای ورزش بانوان ایران، دنیایی که انگیزه و استعداد در آن موج می‌زند و در عین حال، چشم‌اندازی روشن از ظرفیت‌ها و نقاط ضعف موجود ارائه می‌دهد.
در این گزارش میدانی، با نگاهی فراتر از نتیجه مسابقه، به صدای ورزشکاران، مربیان، داورها و خانواده‌ها گوش دادیم تا تصویری جامع و ملموس از ورزش بانوان و تأثیر برگزاری این رقابت‌ها در ایران ارائه کنیم.
مشروح گفت‌وگوها را در ادامه بخوانید:
* حضور دختران در سالن‌های ورزشی مساوی داشتن جامعه سالم است
در سالن مسابقات، نایب‌رئیس سازمان جهانی پرشین کیوکوشین در ایران، ضمن اشاره به تجربه‌ای چندین‌ساله درباره سطح مسابقات و میزبانی استان همدان، درباره کیفیت رقابت‌ها می‌گوید: این دوره مسابقات با هماهنگی فدراسیون کاراته و هیئت استان همدان و به میزبانی خانم سلیمانی، با حضور اکثریت استان‌ها در دو بخش کاتا و کمیته و کات‌های تیمی برگزار می‌شود. سطح مسابقات خوب است و امیدواریم که تا پایان رقابت‌ها، شرکت‌کنندگان ما را همراهی کنند.
شیرین خلیلیان، درباره نیازهای بانوان ورزشکار تأکید دارد: انتظار ما از فدراسیون و هیئت‌ها این است که در زمینه برگزاری مسابقات و آموزش‌های مکرر، بانوان را همراهی کنند تا سطح کیفی و کمی آن‌ها بالاتر رود و بتوانیم در مسابقات بین‌المللی شاهد دستاوردهای بهتری باشیم.
او نقش برگزاری مسابقات در جذب نوجوانان و جوانان را بسیار مهم می‌داند: ورزش به‌ویژه برای نسل جوان و نوجوان نقش مهمی در تخلیه انرژی دارد. هرچه بتوانیم دختران و بانوان را به سالن‌های ورزشی بیاوریم، جامعه سالم‌تری داشته و در آینده مادران بهتری برای تربیت نسل بعد خواهیم داشت.
در نهایت، نایب‌رئیس سازمان جهانی پرشین کیوکوشین در ایران به چالش‌ها و مشکلات بانوان ورزشکار اشاره می‌کند: یکی از مشکلات اصلی، گرانی و هزینه‌های بالای برگزاری مسابقات و اعزام تیم‌هاست. بسیاری از خانواده‌ها حتی با داشتن ورزشکاران با سطح فنی بالا، به‌دلیل مشکلات اقتصادی نمی‌توانند به اندازه کافی در مسابقات حضور پیدا کنند. اگر بتوانیم هزینه‌ها را کاهش دهیم، درصد بیشتری از بانوان ایران زمین جذب ورزش خواهند شد.
* نوجوانی از اصفهان؛ استقلال و انگیزه از ورزش رزمی
در میان هیاهوی مسابقات، دختری نوجوان با آرامش و اعتمادبه‌نفس قدم به میدان می‌گذارد. این دختر 14 ساله از اصفهان، با مربی‌اش خانم کاظمی همراه است. او از کودکی به ورزش علاقه‌مند بوده اما انتخاب رشته رزمی را تصمیمی آگاهانه می‌داند و می‌گوید: رزمی را انتخاب کردم چون هم علاقه داشتم و هم می‌خواستم مستقل باشم و بتوانم از خودم دفاع کنم.
وقتی از او درباره مشکلات پیش روی دختران ورزشکار می‌پرسم، کمی مکث می‌کند و می‌گوید: بزرگ‌ترین مسئله شاید محدودیت‌هایی مثل حجاب باشد که البته بخشی از قوانین است اما گاهی می‌تواند سختی‌هایی ایجاد کند. غیر از این، احساس می‌کنم مشکلات جدی دیگری وجود ندارد، فقط شاید از نظر امکانات باید شرایط بهتری فراهم شود.
او معتقد است جایگاه دختران ورزشکار هنوز کاملاً با پسران برابر نیست، هرچند تغییراتی دیده می‌شود؛ به‌نظرم تا حدی رعایت می‌شود، اما هنوز فاصله وجود دارد.
با این حال، از حمایت خانواده‌اش با شور و شوقی خاص سخن می‌گوید: خانواده‌ام همیشه پشتم بودند. هر هزینه‌ای لازم بوده پرداخت کردند، حتی امروز هم پدرم ما را با ماشین شخصی به محل مسابقات آورد. مربی‌ام هم تمام توانش را برای ما می‌گذارد و پا به پای ما تمرین می‌کند.
به سراغ وضعیت باشگاهش در اصفهان می‌روم. او می‌گوید که امکانات قابل‌قبولی دارند اما هنوز کمبودهایی حس می‌شود؛ باشگاهمان بزرگ است، فضای باز دارد و از نظر گرمایشی و سرمایشی و امکانات اولیه خوب است. ولی مثلاً کیسه بوکس نداریم. اگر تجهیز شود، خیلی بهتر می‌شود.
از تأثیر این مسابقات بر آینده دختران ورزشکار که می‌پرسم، با امیدواری پاسخ می‌دهد: این مسابقات باعث می‌شود بیشتر دیده شویم. نشان گرفتن می‌تواند برای آینده‌مان در تحصیل و حتی حضور در رقابت‌های بین‌المللی مؤثر باشد. شاید همین شروعی باشد برای رفتن به سطوح بالاتر.
این دختر کاراته‌کار در پایان تأکید می‌کند که مسیرش را مشخص کرده است: قطعاً این رشته را ادامه می‌دهم، تا جایی که توانم باشد و خانواده حمایتم کنند. می‌خواهم آینده‌ام را در همین راه بسازم.
* عشق به کمیته و امید به آینده
در گوشه‌ای دیگر از سالن مسابقات، نوجوانی از همدان، با شور و شوق درباره رشته خود، کمیته، صحبت می‌کند. او از انگیزه‌اش برای ورود به این رشته می‌گوید: وقتی شروع کردم، از خوبی‌های این رشته نمی‌دانستم اما وقتی وارد شدم و کمربند سفید گرفتم، دیدم دوستانم چقدر به این رشته عشق می‌ورزند و چقدر انگیزه و امید به زندگی می‌دهد. تصمیم گرفتم ادامه بدهم و الآن خیلی خوشحالم.
او از شرایط باشگاه‌ها و امکانات ابراز نگرانی می‌کند: خیلی از باشگاه‌ها نظافت کافی ندارند، تاتامی‌ها کثیف است و وسایل بدنسازی لازم هم فراهم نیست. این مسائل روی سلامتی و تمرکز ما تأثیر می‌گذارد.
او تأکید می‌کند که برگزاری مسابقات اهمیت زیادی دارد: مسابقات باعث می‌شوند بچه‌ها امید بگیرند و رشته خود را ادامه دهند؛ البته در برخی مسابقات قبلی، متأسفانه داوری منصفانه نبود و بچه‌ها از استان‌های دیگر احساس بی‌عدالتی کردند، اما تجربه کلی مسابقه برای ما خیلی انگیزه‌بخش بود.
وی از حمایت خانواده و جامعه می‌گوید: خانواده‌ام همیشه حمایتم کردند و اجازه دادند در مسابقات شرکت کنم اما حمایت‌ها هنوز کامل نیست؛ در برخی موارد هزینه‌ها بالاست و برای ما که مشکلات مالی داریم، شرایط شرکت کردن در مسابقات آسان نیست.
او در پایان می‌گوید که علاقه و انگیزه‌اش باعث شده با همه مشکلات ادامه دهد: باشگاه و مربی‌ام عالی هستند و هر روز به ما امید می‌دهند که ادامه بدهیم. این رشته واقعاً به من انگیزه می‌دهد و باعث می‌شود برای آینده‌ام تلاش کنم.
* استعداد بانوان نیاز به حمایت دارد
در کنار هیاهوی سالن مسابقات، نماینده استان هرمزگان، با تجربه‌ای 11 ساله حضور در مسابقات، درباره سطح این رقابت‌ها و وضعیت بانوان ورزشکار صحبت می‌کند. او سطح مسابقات را مثبت ارزیابی می‌کند: تا الآن که مسابقات برگزار می‌شود، سطح مسابقات خیلی خوب است. خانم سلیمانی زحمت زیادی کشیده‌اند و نظم مسابقه قابل تحسین است.
او نقش ورزش در تربیت نوجوانان و رشد استعدادهای آنان را پررنگ می‌داند: نوجوانان استعدادهای فراوانی دارند، اما بسیاری از خانواده‌ها به‌دلیل محدودیت‌های اقتصادی نمی‌توانند حمایت لازم را ارائه دهند. گاهی یک حامی مالی می‌تواند مسیر رشد این بچه‌ها را هموار کند.
این دختر کاراته‌کار به مشکلات مالی ورزشکاران اشاره می‌کند که مانع حضور آنان در مسابقات بین‌المللی می‌شود: با استعدادی که این بچه‌ها دارند، باید در مسابقات اوراسیا و جهانی شرکت کنند، اما مسئله این است که شرکت در این رقابت‌ها با این توضیح که تمام هزینه‌ها به عهده خود بچه‌هاست، بسیاری از ورزشکاران را مجبور می‌کند فقط در یک استایل یا رده شرکت کنند یا حتی از حضور باز بمانند. اگر بودجه کافی فراهم شود، آینده درخشانی در انتظار این بچه‌هاست، سطح آمادگی این دختران نوجوان در سطح بین‌المللی است.
او درباره استقبال نوجوانان از ورزش بانوان می‌گوید: رده‌های سنی 13 تا 17 بسیار پرجمعیت‌ هستند و این نشان می‌دهد که علاقه و ظرفیت بانوان در کاراته زیاد است. حتی تعداد شرکت‌کنندگان بانوان در مسابقات بیشتر از آقایان است.
وی در پایان اهمیت ورزش بانوان برای جامعه را این‌گونه توضیح می‌دهد: کاراته بانوان نه‌تنها به رشد فردی و استعدادهای دختران کمک می‌کند، بلکه به سلامت جامعه و تربیت مادران آینده نیز یاری می‌رساند. با حمایت درست، کاراته بانوان می‌تواند بسیار اثرگذارتر از آقایان باشد.
* ما نیازمند صدای بلندتری برای بانوان هستیم
در جمع شرکت‌کنندگان و مربیان، مربی و داور کیوکوشین از تهران، درباره وضعیت مسابقات و ورزش بانوان صحبت می‌کند. او ابتدا به نظم و کیفیت رقابت‌ها اشاره کرده و می‌گوید: مسابقات با جمعیت زیاد به دقت و وسواس برگزار و داوری‌ها در سطح بسیار بالایی انجام می‌شود. آمادگی داوران و مربیان برای این مسابقات قابل تحسین است.
در ادامه، او به وضعیت آموزش و پرورش استعدادهای نوجوانان و جوانان اشاره کرده و می‌گوید: متأسفانه استعدادها به‌طور کامل پرورش نمی‌یابند. تعداد بسیاری از کودکان و نوجوانان به ورزش دسترسی ندارند و بسیاری از خانواده‌ها به‌دلیل مسائل مالی، اقتصادی یا نگرانی‌های دیگر، فرزندان خود را تشویق نمی‌کنند. حتی کودکانی که علاقه دارند، به‌دلیل سختی اولیه ورزش و کمبود امکانات، از ادامه فعالیت منصرف می‌شوند.
این دختر کاراته‌کار به نیازهای بانوان ورزشکار اشاره می‌کند: بانوان ما نیاز به صدای بلندتری دارند، زیرا بسیاری از آن‌ها محدود می‌شوند و توجه کافی به آن‌ها نمی‌شود. تعداد باشگاه‌ها کم است و مربیان متخصص باید پرورش داده شوند. همچنین حمایت مالی برای بانوان ضروری است، زیرا هزینه‌های ورزش و تغذیه بالاست و مراقبت کافی برای آنان وجود ندارد.
او نقش مسابقات را در انگیزه‌بخشی و پیشرفت بانوان نوجوان پررنگ دانسته و عنوان می‌کند: شرکت در مسابقات باعث می‌شود که بانوان موفق دیگر را ببینند، تلاش خود را محک بزنند و هدف‌گذاری کنند. بسیاری از نوجوانان حتی پس‌اندازهای هفتگی خود را برای حضور در مسابقات خرج می‌کنند و این تجربه به استقلال و اعتمادبه‌نفس آن‌ها کمک می‌کند.
در پایان، وی به مشکلات اصلی ورزش بانوان اشاره می‌کند: مهم‌ترین چالش‌ها، کمبود امکانات و حمایت‌های فدراسیون است. برخی استان‌ها مانند تهران، به‌دلیل نبود حمایت فدراسیون، کمتر میزبانی می‌کنند. اگر حمایت مناسب فراهم شود و خانواده‌ها اهمیت بیشتری به دختران بدهند، ورزش بانوان پیشرفت قابل توجهی خواهد داشت.
* زیرساخت و نظم؛ کلید جذب و پیشرفت
دیگر داور حاضر در مسابقات از تهران، درباره زیرساخت‌ها، نظم برگزاری و نقش داوری در ارتقای ورزش بانوان صحبت می‌کند. او ابتدا به وضعیت امکانات و زیرساخت‌ها اشاره می‌کند: تمام زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای برگزاری مسابقات بانوان فراهم شده و با نظم و دقت عالی اجرا می‌شود. داورانی که از استان‌های مختلف آمده‌اند، همگی با تجربه و آماده هستند و میزبانی همدان نیز همانند سال‌های گذشته عالی و منظم است.
او درباره تأثیر حضور زنان در داوری و مسابقات بر جایگاه ورزش بانوان توضیح می‌دهد: وقتی هزار شرکت‌کننده، مربی و نماینده از سراسر کشور همگی زن هستند، این حضور تأثیر قابل توجهی بر جامعه و ارتقای جایگاه ورزش زنان دارد. چنین مسابقاتی باعث می‌شود که دختران و بانوان بیشتری به ورزش جذب شوند و برای حضور در رقابت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای انگیزه پیدا کنند.
این کاراته‌کار در پایان درباره داوران حاضر در مسابقه می‌گوید: داوران دارای درجه‌های بالا و سابقه قابل توجهی هستند و تاکنون عملکردشان بسیار راضی‌کننده بوده است.
*داوری و میزبانی؛ نقش کلیدی در دیده شدن بانوان
داور و مربی حاضر در سالن از استان یزد، درباره سطح مسابقات، امکانات و نقش داوری بانوان صحبت می‌کند: مسابقات بسیار عالی برگزار شده و میزبانی همدان با تلاش خانم سلیمانی قابل تقدیر است. داوران نیز بسیار تلاش کرده‌اند و تا کنون عملکردشان منصفانه و حرفه‌ای بوده است.
او درباره اهمیت زیرساخت‌ها و امکانات در دیده شدن ورزش بانوان توضیح می‌دهد: فراهم بودن زیرساخت‌ها و امکانات کمک می‌کند تا بانوان در مسابقات حضور پیدا کنند، دیده شوند و پیشرفت داشته باشند. این حضور انگیزه‌ای برای بانوان است تا بیشتر تلاش کرده و در سطح بالاتر شرکت کنند.
وی نقش داوری بانوان را پررنگ می‌داند: داوری زنان تأثیر بسیاری بر جایگاه و دیده شدن بانوان دارد. حضور داوران با تجربه و حرفه‌ای، عدالت در نمره‌دهی و نظم مسابقات، انگیزه شرکت‌کنندگان را بالا می‌برد.
او در نهایت به نیازهای ورزش بانوان اشاره می‌کند: بانوان نیازمند برقراری عدالت در مسابقات و حمایت اقتصادی هستند. حامیان مالی نقش مهمی در ارتقای ورزش بانوان دارند، اما تعدادشان هنوز کم است.
* روایت مادر یکی از شرکت‌کنندگان از شهرستان خمین
در میان تماشاگران و خانواده‌ها، مادر یکی از شرکت‌کنندگان درباره تجربه حضورشان در مسابقات صحبت می‌کند. او ابتدا به کیفیت سالن و نظم برگزاری اشاره می‌کند: کیفیت سالن خیلی خوب است، فضا کافی و خنک و نظم برگزاری مسابقات عالی بود. اگر اینجا را مقایسه کنیم با مسابقاتی که بچه‌ها در شهرهای دیگر داشتند، شیراز و همدان نظم و کیفیت خوبی نسبت به سایر استان‌ها در اجرای مسابقات داشتند.
او درباره حضور بانوان و امنیت سالن توضیح می‌دهد: حضور بانوان در سالن مشکلی ندارد و هیچ محدودیتی مشاهده نکردیم. خانواده‌ها به‌راحتی می‌توانند در سالن حضور داشته باشند.
مادر این ورزشکار با اشاره به اینکه دخترش چهار سال است این رشته را آغاز کرده و علاقه زیادی به آن دارد، درباره تأثیر این رشته بر او توضیح می‌دهد: او یاد می‌گیرد که با محافظت از خود، اعتمادبه‌نفسش بالا برود و مهارت‌های دفاعی را بیاموزد.
او ادامه می‌دهد حمایت خانواده نیز نقش مهمی دارد: من، پدر و برادرش از دخترم حمایت کامل داریم و این باعث می‌شود دخترم با انگیزه و علاقه ورزش را ادامه دهد. تنها مسئله‌ای که وجود دارد، سن پایین اوست که گاهی نگران هستم، اما به‌طور کلی محدودیتی ندارد.
* روایت پدر یکی از شرکت‌کنندگان از تفرش؛ مشکلات خانواده‌ها
پدر یکی از شرکت‌کنندگان از تفرش درباره تجربه حضور خانواده‌ها و امکانات رفاهی صحبت می‌کند: ما صبح ساعت سه حرکت کردیم تا به همدان برسیم. متأسفانه امکانات برای استراحت و پذیرایی خانواده‌ها تقریباً فراهم نبود. یعنی فضای اختصاصی برای خانواده‌ها وجود ندارد و همان‌طور که می‌بینید خانواده شرکت‌کننده‌ها از راه‌های دور و نزدیک، در محوطه دانشگاه با وسایل و زیرانداز خودشان مستقر شده‌اند. هیچ فضایی برای استراحت یا تهیه غذا در نظر گرفته نشده و نظافت فضای بیرونی نیز مناسب نیست.
او ادامه می‌دهد: حتی یک چای یا یک نان ساده هم برای خانواده‌ها فراهم نبود. ما مجبور شدیم از بیرون غذا تهیه کنیم، مسیرها را هم بلد نبودیم. در مجموع برای ما که بیرون منتظر فرزندانمان هستیم، شرایط بهداشتی و رفاهی خیلی ضعیف بود. این وضعیت باعث می‌شود حضور خانواده‌ها در مسابقات سخت و ناامیدکننده شود.
در پایان صحبت‌های این مرد تفرشی را سایر خانواده‌هایی که زیر درخت‌ها یا در کنجی از سایه و آفتاب زیرانداز پهن کرده بودند هم تصدیق کردند...
* ورزش بانوان؛ نیازمند حمایت و اهمیت اجتماعی
با وجود شور و هیجان فوق‌العاده مسابقات و استعدادهای درخشان بانوان، چالش‌هایی نیز خودنمایی می‌کنند که نمی‌توان نادیده گرفت. سالن مسابقات مملو از دختران و بانوان پرانرژی بود، اما بسیاری از خانواده‌ها و همراهان، حتی جای مناسبی برای نشستن نداشتند و با زیرانداز یا روی زمین دانشگاه به تماشای رقابت‌ها مشغول بودند. نبود پریز برق برای شارژ دستگاه‌ها نیز یکی از مشکلات مهم بود که تجربه حضور در مسابقه را برای خانواده‌ها و نوجوانان دشوار می‌کرد.
فضای برگزاری مسابقات هنوز برای بیان انتقاد و دیدگاه‌های نوجوانان محدود است؛ یکی از شرکت‌کنندگان با نگاه کودکانه خود، نقدی مطرح کرد که با تهدید به حذف مواجه شد، اتفاقی که نشان می‌دهد مدیریت و حمایت بهتری برای شنیدن صدای نوجوانان لازم است.
یکی دیگر از چالش‌های اصلی، حمایت اقتصادی از نوجوانان ورزشکار است. بسیاری از خانواده‌ها به‌دلیل هزینه‌های بالای مسابقات نمی‌توانند فرزندان خود را به‌طور کامل در رقابت‌ها همراهی کنند. برای جلوگیری از محرومیت نوجوانان مستعد، ضروری است که حداقل نیمی از هزینه‌ها توسط فدراسیون یا هیئت کاراته تأمین شود.
با وجود همه این مشکلات، یک واقعیت غیرقابل انکار باقی می‌ماند؛ ورزش، به‌ویژه ورزش بانوان، نقش بی‌بدیلی در شکل‌گیری یک جامعه سالم دارد. حضور دختران و بانوان در رشته‌های رزمی و سایر ورزش‌ها نه‌تنها اعتمادبه‌نفس و استقلال شخصی آن‌ها را تقویت می‌کند، بلکه تأثیر مستقیمی بر سلامت روان، تربیت نسل آینده و پرورش مادران توانمند و جامعه‌ای فعال و مسئولیت‌پذیر دارد.
مسابقاتی مانند این رویداد در همدان، فرصتی طلایی برای دیده شدن، انگیزه‌بخشی و رشد استعدادهای بانوان است و در صورتی که حمایت‌های لازم در زمینه زیرساخت، امکانات، آموزش و تأمین هزینه‌ها فراهم شود، این مسابقات می‌تواند به نقطه عطفی در مسیر ورزش بانوان ایران تبدیل شود.
امید می‌رود که با پوشش رسانه‌ای منسجم و درست، صدای دختران جوان و نوجوان ورزشکار و ورزش‌دوست بیشتر و بهتر شنیده شده و تلاش‌ها، انگیزه‌ها و نیازهای آنان به شکل واقعی و جامع به جامعه منتقل شود.

سمیرا گمار