سپهرغرب، گروه کشاورزی: 590 هزار و 450 هکتار از اراضی استان کردستان در سال زراعی جاری زیر کشت گندم رفته و با تولید بیش از یک‌میلیون و 100 هزار تن، این استان سهم قابل‌توجهی در تولید این محصول استراتژیک در کشور دارد.

گندم یکی از محصولات استراتژیک در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران است. تولید این محصول استراتژیک از قدیم‌الایام در بین کردستانی‌ها از ارزش و احترام خاصی برخوردار بوده است. تا جایی که سخت‌کوشان کردستانی، گندم را برکت مزرعه می‌دانند و براساس آنچه سینه‌به‌سینه نقل شده، در قدیم رسم بوده که کشاورزان هرسال قسمتی از گندم تولیدی خود را برای سال آینده درون چاله‌های مخصوصی نگهداری می‌کردند.

      جایگاه گندم در بین مردم از دیروز تا امروز

امروزه گندم به‌عنوان یک محصول مهم و بیشتر از سایر محصولات کشاورزی در کشور مورد توجه و به‌ویژه استان کردستان است و هر سال بخش زیادی از اراضی قابل‌کشت این استان به کشت آن اختصاص پیدا می‌کند.

کردستان با داشتن بیش از یک‌میلیون و 100 هزار هکتار زمین قابل‌کشت مرغوب و مستعد، یکی از قطب‌های تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه گندم در غرب کشور به‌شمار می‌رود.

کردستان در زمینه مساحت و زمین‌های زراعی قابل‌کشت جزء استان‌های میانی کشور است، اگرچه بیشترین سطح زیرکشت در این استان را اراضی دیم به خود اختصاص داده و سهم کمی از اراضی آبی را دارد، اما به واسطه آب‌‌وهوا و بارش‌های مناسب با مراحل مختلف کشت و داشت گندم از لحاظ تولید و خرید تضمینی این محصول در سطح کشور جایگاه دوم کشور را داریم.

گندم به دو دسته کلی گندم بهاره و پاییزه تقسیم‌بندی می‌شود. این دو نوع علاوه‌بر آن که دانه‌هایشان از نظر رنگ، بافت، شکل و... با هم فرق دارد.

شرایط رشدونمو آن‌ها نیز باهم تفاوت می‌کند. این دو نوع گندم، در دو زمان مختلف در سال کشت می‌شود و دانه گندم دارای شیاری است که در طول دانه قرار می‌گیرد. عمق این شیار در گندم‌های پاییزه زیاد و در گندمهای بهاره کم است و دو طرف این شیار در گندم‌های بهاره گرد و در گندم‌های پاییزه گوشه‌دار است.

گندم بهاره در اوایل بهار کشت می‌شود و پس از جوانه‌زدن، گیاه جوان در بهار و اوایل تابستان رشد کرده و محصول آن را تا اواخر تابستان برداشت می‌کنند. گندم بهاره را معمولاً در ناحیه‌هایی کشت می‌کنند که گندم پاییزه نمی‌تواند در برابر سرمای سخت زمستانی آن مناطق مقاومت کند.

براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته و آنچه مسئولان می‌گویند؛ در سال زراعی جاری حدود 14 میلیون تن گندم تولید و 10.5 میلیون تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان در سطح کشور خریداری می‌شود.

      سهم کردستان از تولید خوشه‌های طلایی در کشور

فرید سپری رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان در این‌باره می‌گوید: برداشت گندم یک رویداد بزرگ اقتصادی در پهنه کشور است و سالانه 36 هزار میلیارد تومان گردش اقتصادی در برداشت گندم داریم و اگر جو و کلزا را به آن اضافه کنیم، تقریباً به 50 هزار میلیارد تومان می‌رسد.

اگرچه خوزستان، گلستان و فارس سه رقیب قَدَر استان کردستان در تولید و خرید گندم تضمینی هستند، اما به برکت تلاش شبانه‌روزی فعالان این عرصه، استان طی سال‌های گذشته توانسته جایگاه برتری خود را در سطح کشور حفظ کند.

یک‌میلیون و 100 هزار تن گندم در کردستان تولید می‌شود که بالغ‌بر یک‌میلیون تن مازاد بر نیاز کشاورزان در استان برای امسال پیش‌بینی شده است.

برداشت گندم در مناطق معتدل سرد کردستان مانند کامیاران، سروآباد، مریوان، سنندج و بانه شروع می‌شود و خرید این خوشه‌های طلایی به‌وسیله 90 مرکز خرید با ظرفیت 720 هزار تن فضای سیلویی و 180 هزار تن فضای انباری انجام می‌گیرد.

      590 هزار هکتار از اراضی کردستان زیر کشت گندم

جمال صالحی نماینده شرکت دولتی بازرگانی در کردستان نیز می‌گوید: 590 هزار و 450 هکتار از اراضی استان در سال زراعی جاری زیر کشت گندم رفته است که 12 درصد از این میزان در مرحله ظهور سنبل، 82 درصد در مرحله تکمیل آن و 6 درصد نیز آماده برداشت طی چند روز آینده است.

وی اضافه کرد: 940 هزار تن ظرفیت مسقف انبار گندم در این استان وجود دارد که با توجه به اعلام آمادگی چندین سیلوی بخش خصوصی تازه احداث، می‌توان این ظرفیت را تا 100 هزار تن افزایش داد.

نماینده شرکت دولتی بازرگانی در کردستان با بیان اینکه در سال جاری 90 مرکز خرید گندم آماده خرید تضمینی است، افزود: 68 مرکز تعاون روستایی، 9 کارخانه آرد و 13 سیلوی بخش خصوصی و دولتی گندم آماده خرید گندم در سطح استان هستند.

نماینده شرکت دولتی بازرگانی در کردستان اضافه کرد: انتظار داریم سازمان برنامه‌ریزی، استان کردستان را در پرداخت وجه گندم با توجه به سال زراعی که در پیش داریم و پیش‌بینی‌هایی که در زمینه افزایش قیمت نهادهای دامی و غیره صورت گرفته، به‌طور ویژه مساعدت و یاری کنند.

      ضرورت ثبت دقیق اطلاعات در مراکز خرید

نماینده شرکت دولتی بازرگانی در کردستان گفت: ثبت دقیق اطلاعات در مراکز خرید توسط کاربران، نقش مهمی در پرداخت به‌موقع واریز وجه گندم به حساب کشاورزان دارد.

صالحی افزود: آماده‌سازی مراکز خرید، ضدعفونی مراکز خرید، تجهیز آزمایشگاهی و ثبت اطلاعات به‌موقع کاربران و غیره باید به‌صورت ویژه مدنظر قرار گیرد.

وی تصریح کرد: براساس تمهیدات اتخاذ شده تحت هیچ شرایطی، مادامی که ماشین در مراکز خرید گندم متوقف باشد، تعطیلی مرکز خرید را در استان نخواهیم داشت.

نماینده شرکت دولتی بازرگانی در کردستان از امکان تمدید ساعت کار تعیین‌شده برای فعالیت مراکز خرید گندم توسط فرمانداران خبر داد و اظهار کرد: مبنا و ملاک تحویل گندم از کشاورزان تحویل گندم سال زراعی است و تحت هیچ شرایطی گندم دیمی، کهنه و گندم‌هایی که چرخه مصرف انسانی نباشد، خریداری نمی‌شود.

نماینده شرکت دولتی بازرگانی در کردستان خاطرنشان کرد: ثبت‌نام در سامانه پهنه‌بندی جامع ملاک خرید گندم از کشاورزان است و آموزش‌های لازم به تمام کاربران مراکز خرید داده شده است.

صالحی تقویت پهنه باند اینترنت را در سطح استان ضروری خواند و گفت: امسال با توجه به تمهیداتی که اندیشیده شده است، هزینه حمل‌ونقل برابر و مشکلی در این حوزه نداریم.

      سهم 12 درصدی گندم از تولید ناخالص کردستان

خالد جعفری معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار کردستان هم در این‌باره می‌گوید: محصول گندم سال گذشته با 2 هزار و 70 میلیارد تومان گردش مالی 12 درصد ارزش تولید ناخالص استان را به خود اختصاص داد.

کردستان بنا به گفته این مقام مسئول، براساس آمارهای ارائه شده وضعیت خوبی در زمینه تولید گندم در سطح کشور دارد و تمهیدات لازم برای پرداخت هزینه خرید تضمینی گندم در استان کردستان فراهم شده است و به‌خاطر تدابیر صورت گرفته، ثبات مناسبی در خرید تضمینی و پرداخت هزینه به کشاورزان وجود دارد.

جعفری اضافه کرد: براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته امکان قاچاق گندم وجود دارد؛ تمهیدات لازم برای جلوگیری از این مشکلات باید اندیشده شود و با برنامه ریزی منسجم در سطح استان حرکت کنیم.

      خرید 50 تا 60 درصد گندم تضمینی استان در مراکز تعاون روستایی

اسکندری مدیر سازمان تعاون روستایی کردستان هم می‌گوید: 68 مرکز از 90 مرکز پیش‌بینی شده برای خرید گندم تضمینی استان مربوط به تعاون روستایی است.

تقریباً به‌صورت میانگین هرساله 50 تا 60 درصد از گندم تضمینی کشاورزان به‌وسیله مراکز تعاون روستایی خریداری می‌شود.

وی اذعان کرد: لوازم بهداشتی مورد نیاز در راستای مقابله با شیوع کرونا تهیه و در اختیار مراکز خرید گندم قرار گرفته است.

اسکندری اضافه کرد: امسال هم همچون سال‌های گذشته خرید تضمینی گندم در قالب سامانه فناوری اطلاعات کشاورزان و تولیدکنندگان سازمان جهاد کشاورزی انجام و ملاک خرید ثبت‌نام کشاورزان در سامانه پهنه‌بندی محصولات کشاورزی است.

توسعه کشاورزی نقش مهمی در رشد اقتصاد دارد در این راستا باید به حفظ تولید محصولات استراتژیک مانند گندم توجه شود.

رونق چرخ‌های اقتصادی با دستان پینه‌بسته و صورت آفتاب‌سوخته کشاورزانی رقم می‌خورد که هرساله در فصل پاییز، دانه‌های گندم را به دل خاک می‌سپارند و با شروع گرمای تابستان آن را درو می‌کنند.

محصولی که برکتش چرخ‌های اقتصادی را می‌چرخاند و وابستگی به بیرون از مرزها، برای تأمین این قوت غالب مردم کم و کمتر شود.