استان کردستان دارای 18 محدوده مطالعاتی شامل 9 محدوده اصلی و 9 محدوده مشترک و متوسط بارندگی سالانه 455 میلی‌متر است.

این استان دارای 9 دشت است که 5دشت آن در نیمه شرقی، دو دشت در غرب و دو دشت دیگر در جنوب استان واقع شده است، دشت‌های قروه و دهگلان و چاردولی در شرق استان، جزو دشت‌های ممنوعه کردستان به‌شمار می‌آیند.

اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی شامل انسداد چاه‌های غیرمجاز، نصب کنتورهای هوشمند و حجمی، اجرای پروژه تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب از اقداماتی است که در راستای صیانت از منابع آب استان انجام گرفته است.

کشاورزی یکی از اصلی‌ترین محورهای توسعه در کردستان است و اقتصاد کشاورزی با توجه به ماهیتی که دارد وابسته به آب است.

بر اساس اصل 45 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آب‌های دریاها و آب‌های جاری در رودها و انهار طبیعی و دره‌ها و هر مسیر طبیعی‌دیگر اعم از سطحی و زیرزمینی و سیلا‌ب‌ها و فاضلاب‌ها و زه‌آب‌ها و دریاچه‌ها و مرداب‌ها و برکه‌های طبیعی و چشمه‌سارها و آب‌های معدنی و منابع آب‌های‌زیرزمینی از مشترکات بوده و در اختیار حکومت اسلامی است و طبق مصالح عامه از آن‌ها بهره‌برداری می‌شود. مسئولیت حفظ، اجازه و نظارت به‌بهره‌برداری از آن‌ها به دولت محول می‌شود.

استفاده از منابع آب‌های زیرزمینی از طریق حفر هر نوع چاه و قنات و توسعه چشمه در هر منطقه‌ از کشور با اجازه و موافقت وزارت نیرو باید انجام شود و وزارت مذکور با توجه به خصوصیات هیدروژئولوژی منطقه (‌شناسایی طبقات زمین و آب‌های‌زیرزمینی) و مقررات پیش‌بینی شده در این قانون نسبت به صدور پروانه حفر و بهره‌برداری اقدام می‌کند.

مشکلات پیرامون کمبود و نبود آب تنها مختص به استان کردستان نیست؛ اما یکی از مشکلات اصلی کشاورزی کردستان (به‌زعم کشاورزان) برخی سوءمدیریت و یک سری اقدامات غیرقابل قبول در شرکت آب منطقه‌ای کردستان است.

فخرالدین رضایی، دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی استان کردستان چند روز پیش در دیدار نمایندگان بخش کشاورزی با استاندار کردستان گفت: شرکت آب منطقه‌ای برای تمام کارمندان خود سهیمه چاه قایل می‌شود و حتی کارمندی که زمین کشاورزی نداشته باشد سهمیه چاه را با قیمت گزاف به کشاورزان می‌فروشد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان در جریان پیگیری این موضوع گفت: هر کارمندی که زمین داشته باشد و این زمین به صورت 6 دانگ به نامش سند خورده باشد در مناطقی که تخصیص داشته باشیم که الآن فقط این امکان را در شهر سنندج داریم نهایتاً یک لیتر در ثانیه آب اختصاص پیدا می‌کند.

آرش آریانژاد گفت: در طول یک سال و چند ماه مدیریت بنده در شرکت آب منطقه‌ای موردی که یک کارمند این شرکت اقدام به فروش امتیاز در سطح استان کرده باشد سراغ ندارم چرا که نظارت جدی در فرایند این کار وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیش از 14 هزار حلقه چاه آب مجاز دارای پروانه بهره‌برداری در استان وجود دارد و تعداد چاه‌های غیرمجاز نیز حدود هشت هزار حلقه است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان خاطرنشان کرد: سال گذشته 277 حلقه چاه غیرمجاز با حجم آب برگشتی 8.2 میلیون مترمکعب در استان مسدود شد.

آریانژاد عنوان کرد: 120 حلقه چاه غیرمجاز در حوزه سفیدرود با حجم برگشتی 4.45 میلیون متر مکعب و 126 حلقه چاه غیرمجاز با حجم برگشتی 3.04 میلیون مترمکعب در حوضه کرخه و مرزی غرب طی سال گذشته مسدود شده است.