مدیرگروه انجمن پرندهشناسی و پردهنگری طرلان تأکید کرد:
تأثیر منفی آلودگی نوری بر مسیریابی پرندگان مهاجر
سپهرغرب، گروه زیستبوم: مؤسس و مدیرگروه انجمن پرندهشناسی و پرندهنگری طرلان یکی از مهمترین تأثیرات آلودگیهای نوری بر پرندگان مهاجر را اختلال در مسیرهای مهاجرت آنها بیان کرد.
علیرضا هاشمی همزمان با روز جهانی پرندگان مهاجر (دومین شنبه ماه میمیلادی) که با شعار«به خاطر پرندهها شبها نور چراغها را کم کنید» برگزار میشود، درباره تعیین مسیر مهاجرت پرندگان اظهارکرد: پرندگان مسیر مهاجرت خود را بر اساس نورهایی مانند نور ستارگان تعیین میکنند اما آلودگی نوری بیش از حد این مسیریابی را دچار اختلال میکند.
وی ضمن اشاره به اهمیت طول شبانهروز و تأثیر آن بر سلامت این موجودات، یکی دیگر از تأثیرات منفی آلودگی نوری را عدم استراحت پرندگان در شب و کم یا زیاد شدن هورمونهای خاصی در بدن آنها ذکر کرد که سلامتی پرندگان را به خطر میاندازد.
مؤسس و مدیرگروه انجمن پرندهشناسی و پرندهنگری طرلان به انواع آلودگیهای نوری اشاره کرد و گفت: انعکاس نور بر شیشه و دیوارها این تأثیر را چندبرابر میکند چراکه ممکن است پرنده را دچار خطای دید کند علاوه بر آن امکان دارد شدت نور بر پرنده تأثیر منفی بگذارد.
هاشمی با اشاره به مثالی درباره فانوسهای دریایی در اقیانوسها توضیح داد: این فانوسها باعث میشوند سالیانه هزاران پرنده از بین بروند چون برخی پرندهها در شب به یک منبع نور مانند ستارهها، ماه و یا هر نور طبیعی دیگری که به طور غریزی به آن عادت کردهاند نگاه و به سمت آن حرکت میکنند. وقتی که منابع نور متفاوتی بهویژه نور مصنوعی و غیر طبیعی شکل میگیرد، امکان دارد پرندگان بهعنوان یک منبع نور اشتباه به سمت آن حرکت کنند یا به علت خاصیت خیرهکنندگی نور، پرندگان جهت را تشخیص ندهند و با عامل اصلی نور برخورد کنند. به همین علت سالانه بسیاری از پرندگان کشته میشوند بهویژه بر اثر برخورد با ساختمانهای شیشهای که منابع نوری مصنوعی و متعددی در کنار آنها وجود دارد.
وی درباره تاأیر آلودگی نوری بر بقای پرندگان گفت: به علت آلودگی نوری، احتمال دارد پرندگانی که در روز زندگی میکنند و فعال هستند، در شب نتوانند به قدر کافی استراحت کنند. در واقع این وضعیت کم کم باعث ضعیف شدن و از بین رفتن آنها میشود.
مؤسس و مدیرگروه انجمن پرندهشناسی و پرندهنگری طرلان در ادامه اذعان کرد: بررسی دقیق تاأیر آلودگی نوری بر جهتیابی پرندگان کار دشواری است که در ایران هنوز انجام نشده است.
هاشمی درباره استفاده از نور در برخی کشورها در جهت به دام انداختن پرندگان گفت: وقتی از نور استفاده نابهجا میشود به عنوان آلودگی نوری محسوب خواهد شد. پرنده به دو حالت یا به علت جذب شدن به منبع نوری تلف میشود یا قدرت تصمیمگیری و حرکت از آنها سلب میشود حتی ممکن است از مسیر خود منحرف شوند.
وی با اشاره به یکی از روشهای صید در ایران اظهارکرد: در این روش آسیبزا، با نورافکن به پرندهای که در آب شنا میکند، نور خیلی شدیدی تابانده میشود و بر اثر شدت نور، پرنده نمیتواند جایی را ببیند؛ گویی میخکوب و مسحور شده است. در این حالت صیادان میتوانند پرنده را صید کنند.
مؤسس و مدیرگروه انجمن پرندهشناسی و پرندهنگری طرلان درباره تأثیر آلودگی نوری بر تولید مثل پرندگان گفت: تولید مثل نیاز به آرامش، استراحت و یک محیط امن دارد این در حالی است که آلودگیهای نوری بهراحتی محیط دنج و آرام پرنده را از بین میبرد.
هاشمی با اشاره به پارکهای خلوت، تاریک و امن برای زندگی مخفی پرندگان و تولید مثل آنان توضیح داد: اگر این پارکها را با استفاده نابهجا از چراغها روشن کنیم، گویی پرنده پناهگاه خود را از دست میدهد و وقتی دائماً این اتفاق برای آنها رخ دهد، کمکم منقرض خواهند شد.
وی با اشاره به روش کاهش آلودگی نوری گفت: این روش جلوگیری از تاباندن نور به مکانهای غیرضروری است. امروزه در دنیا چراغها و نورپردازی مبلمان شهری به گونهای است که پراکنش نوری زیادی نداشته باشند و فقط نقطه هدف را روشن کنند نه اینکه همه فضا روشن شود. از این روش در مکانهای صنعتی هم میتوان بهره برد و نور را فقط به نقاط لازم و ضروری تاباند. این کار موجب جلوگیری از اتلاف انرژی و کاهش آلودگی نوری میشود.
وی در پایان به چراغهای استفاده شده در معابر در کشورهای پیشرفته اشاره کرد که گاهی در ایران نیز استفاده شده است و گفت: پوششی روی چراغهای استفاده شده در معابر وجود دارد که تا چراغ به سمت بالا نور ندهند و همه نور به سمت پایین تابانده شود. با این کار نهتنها از اتلاف انرژی جلوگیری میشود بلکه آلودگی نوری به حداقل میرسد.
شناسه خبر 55344