توت‌فرنگی یا همان توت‌های شیرین سرخ رنگ، اصلی‌ترین محصول کشاورزی کردستان است که در روستاهای شهرستان سنندج بیشترین میزان این محصول تولید می‌شود؛ روز جمعه پس از دو سال وقفه به‌دلیل شیوع ویروس کرونا، سومین دوره جشنواره توت‌فرنگی در روستای شیان سنندج برگزار شد.

با گذر از دل جاده‌های پر پیج و غم و کوهستانی، دشت‌های سرسبز و چشمه ساران «سو» و درختان گردوی سایه افکنده بر جاده روستای «توریور» در منطقه ژاوه‌رود سنندج به روستای «شیان» در 45 کیلومتری شهر سنندج رسیدیم.

محل برگزاری جشنواره توت فرنگی پر ازدحام بود و زن و مرد با لباس محلی در محل مراسم دیده می‌شدند. اجرای موسیقی کُردی و سیاچمانه هورامی محیطی شاد و فرح بخش را پدید آورده بود.

سبدهای توت فرنگی در مقابل سکوی برگزاری مراسم دیده می‌شدند و میهمانان با میوه توت فرنگی و شربت آن پذیرایی می‌شدند.

در ادامه، مراسم افتتاحیه جشنواره شروع شد و مسئولان استانی و شهرستانی هر کدام به بیان سخنانی پیرامون محصول توت فرنگی استان پرداختند.

  توت فرنگی کردستان با عنوان توت کُردی در کشور شناخته شود

استاندار کردستان در این مراسم با اشاره به ویژگی‌های منحصر به‌فرد توت فرنگی این استان گفت: در حال حاضر توت فرنگی کردستان در کشور به یک برند تبدیل شده است که باید طوری برنامه‌ریزی شود تا به‌عنوان توت کُردی این محصول را در کشور بشناسند.

اسماعیل زارعی‌کوشا افزود: از سرمایه‌گذاران درخواست داریم در بحث ایجاد صنایع تبدیلی برای محصول توت فرنگی در استان همت کنند تا بهره‌وری و ارزش افزوده بیشتری از ناحیه این محصول عاید کشاورزان شود.

وی ادامه داد: در روستاهای کردستان زن و مرد در کنار یکدیگر به کار کشاورزی مشغول هستند و حتی کار و تلاش بیشتر برعهده بانوان است که جای قدردانی دارد.

استاندار کردستان به ضرورت ساماندهی جاده روستای شیان نیز اشاره کرد و از فرماندار سنندج درخواست کرد که کار بهسازی و عمران این روستا و ساماندهی جایگاه برگزاری جشنواره توت فرنگی را پیگیری و تا سال آینده به نتیجه برساند.

زارعی‌کوشا یادآور شد: تلاش و همت مسئولان استان باید بر روی حل مسائل و مشکلات مردم باشد و با توجه به ظرفیت‌های بخش سیروان این منطقه مورد توجه ویژه قرار گیرد.

  62 درصد توت فرنگی کشور در کردستان تولید می‌شود

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان نیز در ادامه مراسم با اشاره به اینکه سالانه 118 هزار تُن توت فرنگی در کشور تولید می‌شود، گفت: کردستان با تولید 65 هزار تُن توت فرنگی در سال، 62 درصد تولید توت فرنگی و جایگاه نخست کشوری را در اختیار دارد.

پیمان اسکندری افزود: حدود 37 هزار تُن از تولید توت فرنگی استان مربوط به شهرستان سنندج بوده و این شهرستان قطب تولید توت فرنگی در استان است.

وی کشت گلخانه‌ای را نیز یکی از سیاست‌های اصلی جهاد کشاورزی برشمرد و افزود: در حال حاضر 37 هکتار زیر کشت گلخانه‌ای توت فرنگی است که تا سال 1402 هدف‌گذاری کرده‌ایم این رقم را به 150 تا 160 هکتار افزایش دهیم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان با اشاره به اینکه از رقم جدید و بومی توت فرنگی کردستان امسال رونمایی می‌شود، افزود: میز توت فرنگی سازمان توسعه تجارت کشور نیز به استان کردستان داده شده و از این پس تمامی سیاست‌های توسعه تجارت و صادرات و واردات این محصول در این استان برنامه‌ریزی می‌شود.

  کشت توت فرنگی در سه هزار و 500 هکتار از اراضی کردستان

فرماندار سنندج هم در این مراسم اظهار کرد: سه هزار و 500 هکتار از اراضی سطح استان به کشت توت فرنگی اختصاص دارد که از میزان دو هزار و 200 هکتار آن در شهرستان سنندج واقع شده است.

حسن عسکری افزود: کردستان قطب تولید توت فرنگی در کشور است و در میان شهرهای استان نیز شهر سنندج رتبه اول را در اختیار دارد.

وی ادامه داد: بیش از 90 درصد توت فرنگی کردستان به‌صورت تازه‌خوری به مصرف می‌رسد و نبود صنایع تبدیلی و فرآوری موجب شده که ارزش افزوده و سود آن عاید کشاورزان استان نشود.

فرماندار سنندج با اشاره به اینکه بخش سیروان ظرفیت بسیار خوبی در افزایش برداشت و توسعه محصول توت فرنگی دارد؛ کاشت رقم‌های مناسب، استفاده از روش‌های تخصصی و کودهای شیمیایی متناسب با محیط زیست را در راستای افزایش بهره‌وری محصول توت فرنگی، امری مؤثر دانست.

  ضرورت توسعه گردشگری روستایی در کردستان

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی کردستان نیز در این مراسم گفت: کردستان دارای ظرفیت‌های بسیاری در زمینه گردشگری روستایی است و باید بیشتر بر روی این بخش تمرکز شد.

یعقوب گویلیان با اشاره به اینکه صدور مجوزهای گردشگری روستایی باید در استان افزایش یابد، افزود: کردستان این ظرفیت را دارد که جشنواره سایر محصولات کشاورزی همچون انار، گردو و انجیر را نیز برگزار کند و تأثیر مثبت آن را بر روی اقتصاد محلی شاهد باشد.

وی یادآور شد: اولین جشنواره عکس توت ‌فرنگی نیز در دو هفته آینده در استان کردستان برگزار می‌شود.

  مسیر توسعه کردستان از بخش گردشگری و کشاورزی می‌گذرد

نماینده مردم شهر سنندج در مجلس شورای اسلامی نیز طی سخنانی کوتاه گفت: مسیر توسعه کردستان از دو بخش گردشگری و کشاورزی می‌گذرد و با سرمایه‌گذاری بر روی این دو بخش می‌توان توسعه کردستان را رقم زد.

محسن فتحی با اشاره به اینکه سال گذشته منطقه هورامان در یونسکو به ثبت جهانی رسید، افزود: تا زمانی که مردم پای کار باشند می‌توان از این منطقه خلق ثروت کرد و از اثرات مثبت آن بهره برد.

دهیار روستای شیان نیز در این مراسم ازجمله اقدامات خوبی که در روستا صورت گرفته را گازرسانی و اجرای دیوارکشی طرح هادی نام برد و در ادامه چندین درخواست را از مسئولان حاضر در این مراسم داشت که اختصاص اعتبار برای ساماندهی مکان برگزاری جشنواره در سال‌های آتی، اتصال به شبکه اینترنت، تکمیل طرح هادی، ساماندهی شبکه فاضلاب و جاده روستا ازجمله این خواسته‌ها بود.

آزاد سعداللهی گفت: شیان دارای 250 خانوار و بالغ بر 820 نفر جمعیت است که عمده مردم آن به کار کشاورزی مشغول هستند.

وی ادامه داد: در روستای شیان دو مدرسه ابتدایی و راهنمایی وجود دارد، اما میزان تحصیلات جوانان آن بسیار خوب بوده و از اهالی این روستا 12 نفر دارای مدرک دکترا و 215 نفر کارشناسی ارشد هستند.

وی، روستای شیان را ازجمله روستاهای ثبت شده در منظر جهانی هورامان نام برد و گفت: این روستا یکی از مناطق هدف گردشگری است و هرچند کارهای خوبی تاکنون در بحث عمرانی و خدماتی در آن صورت گرفته اما نیازمند ارتقای سطح اینترنت، تکمیل آسفالت جاده روستا و دفع بهداشتی شبکه فاضلاب است.

دهیار روستای شیان در مورد سطح زیر کشت توت فرنگی در روستای شیان عنوان کرد: افزون بر 100 هکتار از اراضی روستا به کشت توت فرنگی اختصاص یافته است و وضعیت توپوگرافی و آب تمیز منطقه، باعث شده که توت فرنگی این روستا از کیفیت بسیار بالایی برخوردار باشد.

سعداللهی ادامه داد: توت فرنگی شیان علاوه بر مصرف خود استان، به کارخانه شهرهای ارومیه، تهران و اصفهان نیز ارسال می‌شود.

وی به راه‌اندازی یک کارخانه فرآوری توت فرنگی در روستای شیان در سال گذشته نیز اشاره کرد اما گفت‌: که این کارخانه دوامی نداشت و به دلیل مسائل بهداشتی تعطیل شد.

این مراسم بانشاط با اجرای هلپرکی سه‌ جار (نوعی رقص محلی) و صدای ساز و آواز موسیقی کُردی به اتمام رسید.

  شیرینی توت فرنگی کردستان به کام دلالان

در مسیر بازگشت، یکی از کشاورزان روستا مشغول فروش توت فرنگی بود که از وجود دلالان و واسطه‌گران در مسیر فروش این محصول اظهار گلایه داشت و گفت: سود این محصول بیشتر به جیب دلالان می‌رود و کشاورز از رنج زحمت خود بهره کافی را نمی‌برد.

او از مسئولان خواست که وضعیت نابسامان جاده دسترسی روستا را نیز ساماندهی کنند و کارخانه فرآوری توت فرنگی را که سال گذشته در این روستا راه‌اندازی شده بود، دوباره احیا کنند.

توسعه امکانات در روستاها یکی از بخش‌های مهم در زمینه تقویت بخش گردشگری است که در این راستا ارتقای شبکه اینترنت در روستای شیان و اختصاص جایگاه و مکانی مناسب برای برگزاری جشنواره توت فرنگی در سنوات آتی ازجمله مسایلی بود که امروز بسیار ضروری احساس می‌شد.

17 هزار بهره‌بردار در سطح استان کردستان به کاشت و برداشت محصول توت فرنگی مشغول هستند.

شهر سنندج رتبه نخست تولید توت فرنگی را در کردستان به خود اختصاص داده و پس از آن شهرستان‌های کامیاران، مریوان و سروآباد در جایگاه‌های بعدی تولید این محصول استراتژیک استان قرار دارند.

بیشترین ارقام کشت شده توت فرنگی در کردستان شامل پاروس، کویین الیزا، سلوا، کاماروسا است.

طول دوره برداشت توت فرنگی در کردستان حدود 45 روز بوده که از اواخر اردیبهشت ماه آغاز و تا اواسط تیرماه ادامه دارد.