شنیده بودم که نامزد کرده، نامزدش در یکی از کشورهای دیگر زندگی می‌کند، قرار ازدواج گذاشته‌اند و خلاصه جزئیاتی دیگر. زمانی که صحبت می‌کرد، در فکر فرو می‌رفت، یکی از دوستان از او پرسید که چقدر همدیگر را می‌شناسند، قدری تأمل کرد و جواب‌های منطقی نداد. دیگری به او گفت که آیا نزد مشاور پیش از ازدواج رفته‌اند. او هم جواب داد: « خیر، اصلا نامزدش ایران نیست که بخواهند با هم مشاوره بروند. منتها با چند نفر درباره او صحبت کرده است». دوست دیگری از او پرسید که مگر این افراد متخصص مشاوره هستند؟ دوباره مِن مِن کرد و گفت: «در زندگی‌شان موفق هستند»!
مورد دیگر چند ماه پیش شنیده بودم از آشنایان شخصی قصد ازدواج دارد، وقتی از او پرسیده بودند که به همراه طرف مقابل نزد مشاور پیش از ازدواج رفته یا خیر، پاسخ داده بود که رفتند اما مشاور به آنها گفته فعلا دست نگه دارند تا بیشتر آشنا شوند.» بعد از مدتی شنیدیم که این زوج خیلی زود با هم ازدواج کرده‌اند!
اینها نمونه‌ای از مواردی است که در ارتباط با نحوه ارتباط افراد با مشاور پیش از ازدواج بین عموم مشاهده می‌شود. خیلی از افراد شاید اصلا ندانند که مشاور پیش از ازدواج چقدر ضروری است، به چه کاری می‌آید، بنابراین زمانی هم که دچار مشکل می‌شوند تازه احساس می‌کنند، نیاز است که با یک مشاور صحبت کنند.
 ضرورت مشاوره پیش از ازدواج زوجین؛ شناخت خود و نیازهای خود
هر فردی پیش از ازدواج تصوراتی درباره زندگی مشترک و شریک زندگی‌اش دارد. این تصورات برگرفته از باورهای او است که منجر به شکل گیری انتظارات و خواسته‌هایی از ازدواج می‌شود. مشاور و روانشناس پیش از ازدواج به افراد کمک می‌کند، باورهای مهم و تأثیرگذار خود، هدف از ازدواج و ارتباط با شخص دیگر را درک کنند. مشاوره ازدواج براساس تحقیقات باعث می‌شود تا افراد بهترین تصمیم را برای آینده زندگی خود بگیرند.
«دکتر نسیم نوری» روانشناس خانواده در این باره می‌گوید: «اغلب جوانانی که قصد ازدواج دارند، زمانی که مسیر ازدواجشان جدی می‌شود دچار یک تردید در انتخاب فرد مناسب هستند. نمی‌دانند فقط دچار یک حس زودگذر شده‌اند و یا علاقه‌مندی ریشه‌دار عمیق دارند. شاید اصلا ندانند واقعا وقت ازدواجشان است یا هنوز زود است و یا اینکه انتخابی که کرده‌اند، درست است یا خیر.
هدف یک مشاور پیش از ازدواج خوب این است که در جلسات مشاوره و روانشناسی پیش از ازدواج فضایی ایجاد کند تا هر فرد خودش و نیازهایش را بهتر بشناسد یا با نگاه بازتری طرف مقابل خود را انتخاب و معیارها و انتظارات مناسب خود را از ازدواج تنظیم کند. انتظاراتی از ازدواج که از آنها آگاه است ولی آنها را به دلیل شرم نمی‌تواند بیان کند در جلسه مشاوره راحت تر به زبان بیاورد و به انتظاراتی که خارج از حیطه آگاهی‌اش وجود دارد دست یابد.»
 کمک به انتخاب بهترین همسر
یکی از اشتباهاتی که به گفته مشاوران در زمینه مشاوره پیش از ازدواج وجود دارد، این است که روانشناس به جای آنها تصمیم می‌گیرد یعنی با مراجعه زوجین به یک روانشناس، او تعیین می‌کند که آنها ازدواج بکنند یا نکنند، درحالیکه این تفکر اشتباهی است و مشاوری هم که چنین کاری انجام می‌دهد، کار غیرحرفه‌ای انجام داده است.
نوری در این باره می‌گوید: «مشاور و روانشناس قبل ازدواج به زوج‌های جوان کمک می‌کند تا ریشه‌های هشیار و ناهشیار علاقه‌مندی خود را بشناسند. هدف مشاوره پیش از ازدواج کمک به انتخاب بهترین همسر برای فرد است. بنابراین کمک به انتخاب نه خود انتخاب اینجا اهمیت دارد.
مشاوره پیش از ازدواج موفق به زوجین کمک می‌کند تا با تهدیدهایی چون ناسازگاری و طلاق در زندگی خود مواجه نشوند و یک زندگی شاد و راضی کننده را بتوانند تجربه کنند. بنابراین اینطور است که می‌شنویم خیلی از افراد ممکن است نزد مشاور هم بروند اما باز هم دچار مشکل در زندگی‌شان شوند که این ابعاد مختلفی دارد، ممکن است اصلا یک زوج توجهی به روانشناس و صحبت‌هایش نکرده باشند و یا اینکه فقط فرمالیته نزد یک روانشناس رفته باشند. نکته دیگر اینکه مراجعه صرف به مشاور پیش از ازدواج هم صدرصد یک زندگی را تضمین نمی‌کند تنها کمک می‌کند که انتخاب بهتر و با چشم بازی زوجین داشته باشند ولی قطعا نرفتنش ممکن است تبعات منفی زیادی داشته باشد».
نکته دیگر این است که طبق گفته روانشناسان، مراجعه به یک مشاور قبل از ازدواج فضایی ایجاد می‌کند تا افراد عقاید، احساسات و تفکرات خود را بیان کنند. خیلی از زوجین هستند که نمی‌توانند در حالت معمولی حرف‌هایشان را به هم بزنند یا از اهداف و افکار هم بپرسند اما نزد یک شخص ثالث می‌توانند صحبت کنند.
نوری در این زمینه می‌گوید:‌ «مشاور و روانشناس قبل از ازدواج فضایی را ایجاد می‌کند تا شما عقاید، احساسات، تفکرات و باورهای پیدا و پنهان خود را بیان کنید. انسان‌­ها معمولا با افرادی که مثل خودشان فکر و احساس می­‌کنند، احساس راحت‌تری دارند. با آن‌ها بهتر ارتباط برقرار می‌­کنند، بحث و نزاع بین آنها کمتر است. وقت بیشتری برای گفت‌وگو با یکدیگر را تنظیم می‌کنند. بنابراین از با هم بودن لذت می‌­برند و در کنار یکدیگر آرامش دارند.»
 چه کسانی با چه اهدافی نزد مشاور ازدواج می‌روند؟
طبق گفته روانشناسان، هر زوج با سه سطح از انتظارات وارد جلسات مشاوره و روانشناسی پیش از ازدواج می‌شود: «1- انتظاراتی که فرد نسبت به آنها هوشیار است و به صورت کلامی بیان می‌کند. 2- انتظاراتی که فرد از آنها آگاه است ولی آنها را به این علت که از آنها شرم دارد بیان نمی‌کند 3- انتظاراتی که خارج از حیطه آگاهی فرد قرار دارند.
به هرحال همه می‌دانیم که انتخاب درست یک شریک زندگی ادامه مسیر ما را تضمین می‌کند و نقش مهمی در موفقیت زندگی زناشویی درآینده دارد. بسترسازی و پایه ریزی سنگ بنای خانواده به خصوص در ابتدای تشکیل آن با آگاهی علمی درست شدنی است.
نوری درباره ویژگی‌های مهم یک مشاور پیش و پس از ازدواج خوب می‌گوید: «یک مشاور ازدواج استاندارد با بررسی ویژگی‌های هر یک از زوجین، بهره گیری از یافته‌های علمی حوزه خانواده و استفاده از تجربیات و موفقیت‌های خویش در مسیر ارائه مشاوره پیش و پس از ازدواج توصیه‌ها و راهکارهای لازم را به طرفین ارائه می‌دهد.
همچنین تصویری واقعی و آگاهانه از زندگی پیش روی آنها را برای زوجین در جلسه مشاوره و روانشناسی ازدواج ترسیم می‌کند.این تصویر سازی باعث می‌شود شما بتوانید عواقب رفتار و نیز آینده تغییر رفتار خود را به خوبی درک کنید.
یک مشاور ازدواج خوب باید دارای هوش بالا، توانایی در برقراری ارتباط موثر با زوجین، شخصیت، کاریزما مثبت و مناسب و نیز آشنایی و تسلط به علوم دانشگاهی و روز علم روانشناسی داشته باشد.»
 چند نکته مهم دیگر درباره اهمیت مشاوره پیش از ازدواج
محمد متفقی روانشناس خانواده می‌گوید:‌ برخی از افراد تصور اشتباهی درباره ازدواج دارند یعنی تفکرات رویایی که بعد از ازدواج هیچ مشکلی نخواهند داشت در حالیکه اگر این افراد به مشاوره پیش از ازدواج بروند، قدری برداشت‌های اشتباهشان تصحیح می‌شود و به دنیای واقع نزدیک تر می‌شوند. نکته دوم اینکه مشاوره پیش از ازدواج کمک می‌کند که افراد هم خود واقعی خود را شناسایی کنند و هم آگاهی بهتری از طرف مقابل بدون سانسور و در نهایت مشاوره ازدواج باعث می‌شود که افراد برنامه و زمانبندی درستی برای اهداف و فعالیت‌هایشان ایجاد کنند. مثلا درباره بچه دار شدن، ادامه تحصیل، کار یا هر چیز دیگری آمادگی و برنامه بدست بیاورند.»
به همین منظور و با مسائلی که مطرح شود به همه زوج‌های جوان پیشنهاد می‌شود که با پرسش‌ها و دید باز و مثبت به سمت مراجعه به مشاور پیش از ازدواج بروند، زمانی که تازه با هم آشنا شده‌اند و تصمیم دارند رابطه‌شان را جدی و به مرحله عقد و ازدواج برسانند. در شماره‌های دیگر گزارش‌هایمان درباره بهترین و شرایط برای مراجعه به مشاور با کارشناسان صحبت خواهیم کرد.