احمد شانیان روز دوشنبه با بیان اینکه کشف دو معدن لیتیوم در دشت قهاوند به‌عنوان نخستین معدن مورد تأیید کمیسیون گواهی کشف وزارت صنعت، معدن و تجارت در کل کشور است، اظهار کرد: براساس صورت‌جلسه این کمیسیون در اسفندماه 1401 و مطالعات فنی و اقتصادی انجام‌شده ذخیره قطعی معدن کشف‌شده هشت‌ونیم میلیون تُن کانسنگ لیتیوم با عیار میانگین 81.23 گرم بر تُن و عیار حدود 70 گرم بر تُن تأیید شده است.
وی با اشاره به اینکه با استقرار دولت سیزدهم و تأکیدات استاندار همدان شاهد آغاز اقدامات اساسی در بخش معدن هستیم، گفت: ظرف یک‌ونیم سال اخیر کشف معدن با قوت و قدرت و توان بیشتری انجام شده است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان همدان افزود: گواهی کشف معدن لیتیوم در دشت قهاوند در اسفندماه 1401 صورت‌جلسه شد و بعد از انجام کارهای مطالعاتی طی سال جاری و سال آینده پروانه بهره‌برداری معدن قهاوند صادر خواهد شد. میزان برداشت لیتیوم از معدن کشف‌شده بعد از صدور پروانه بهره‌برداری مشخص خواهد شد.
شانیان کانسنگ لیتیوم را از سبک‌ترین و گران‌ترین فلزات کمیاب در جهان برشمرد و ادامه داد: لیتیوم یکی از کانسنگ‌های فوق راهبردی در دنیا است و با توجه به چگالی پایینی که دارد، در باتری‌های گوشی همراه، صنعت هواپیمایی، صنایع و فناوری‌های نوین در کشور استفاده می‌شود و به‌عنوان یکی از نیازهای فناوری روز به‌شمار می‌رود.
وی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین برنامه‌های راهبردی وزارت صمت که همواره مورد تأکید استاندار همدان نیز بوده، جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی و تمرکز بر ایجاد زنجیره ارزش است که درتلاش هستیم این چرخه کامل تولید و فرآوری مواد معدنی اجرایی شود.
این مقام مسئول گفت: با توجه به کشف نخستین ذخیره لیتیوم در کشور و استان همدان جهت استحصال این ماده معدنی نیازمند استفاده از دانش‌های خارج از کشور هستیم و بعضی از کشورها و نیز شرکت‌های خصوصی با قدرت کشور درخواست همکاری دادند.
شانیان با اشاره به نقش معدن لیتیوم در توسعه استان، افزود: کشف این معدن یک مزیت رقابتی برای خود استان است و علاوه‌بر اشتغال‌زایی مستقیم، اثر غیر مستقیم نیز در سایر صنایع ما دارد که با ایجاد یک برند در کشور، زمینه سرمایه‌گذاری در استان با همکاری شرکت‌های خصوصی با جذابیت بیشتری فراهم می‌شود.
وی با اشاره به اینکه استاندار همدان رشد صنایع فناور و دانش‌بنیان را یکی از سیاست‌های اصلی استان اعلام کرده است، ابراز کرد: کشف این معدن می‌تواند بستر مناسبی برای ایجاد صنایع هایتک با دانش و فناوری بالا ایجاد کند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان همدان مساحت معدن لیتیوم طبق اطلاعات مندرج در پروانه اکتشاف را افزون‌بر 11 کیلومتر مربع اعلام کرد و افزود: با کشف و بهره‌برداری این معدن ایران دیگر نیازی به واردات لیتیوم نخواهد داشت و ارزش‌افزوده و فرصت‌های بیشتری برای کسب درآمد از صادرات این فلز گرانبها برای کشورمان به‌ویژه استان همدان به دنبال خواهد داشت.
شانیان گفت: براساس نقشه کلی ذخایر کشف‌شده لیتیوم در جهان و همچنین تفکیکی که در این زمینه و در کشورهای مختلف انجام شده است، ایران پس از بولیوی با ظرفیت 21 میلیون تُن، آرژانتین با ظرفیت 19.3 میلیون تُن و شیلی با ظرفیت 7.9 میلیون تُن، چهارمین کشور دارای این فلز کمیاب و اساسی در جهان است.
وی ادامه داد: اشتغال مستقیم معادن استان حدود دو هزار و 900 نفر در قالب 310 معدن دارای پروانه بهره‌برداری با ذخایر معدنی غنی و متنوع در سطح کشور است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه هم‌اینک از 310 معدن دارای پروانه بهره‌برداری 200 معدن فعال و 110 معدن غیر فعال است، ابراز کرد: استان همدان دارای مواد معدنی آندالوزیت، فلدسپات، سیلیس، دولومیت، سنگ تزئینی، آهن و سرب است.
شانیان اظهار کرد: ظرفیت اسمی سالانه پروانه‌های بهره‌برداری درحال حاضر حدود 21 میلیون تُن است که براساس آمار و ارقام موجود حدود 15 میلیون تُن استخراج واقعی سالانه برآورد می‌شود.
وی درباره آخرین وضعیت صنایع معدنی استان همدان گفت: 375 واحد صنایع معدنی پروانه‌دار با اشتغال هفت هزار و 500 نفر و ظرفیت سالانه 27 میلیون تُن در استان وجود دارد که 34 درصد از کل سرمایه استان را تشکیل می‌دهند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان همدان افزود: معادن به‌عنوان ارکان و زیرساخت‌های اقتصادی استان هستند که سالانه بیش از 15 میلیون تُن منابع معدنی از معادن استان برداشت می‌شود.
* بیش از 130 میلیارد تومان حقوق دولتی معادن همدان به خزانه واریز شد
شانیان اظهار کرد: در سال گذشته مبلغ بیش از 130 میلیارد تومان از محل حقوق دولتی معادن حاصل و به خزانه عمومی دولت واریز شد.
وی ادامه داد: موضوع دریافت حقوق دولتی معادن از تکالیف دولت به وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تأمین درآمدهای غیر نفتی پایدار و مولد جایگزین درآمدهای نفتی است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان همدان گفت: امور معادن و صنایع معدنی اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان همدان حقوق دولتی معادن را به‌صورت مستمر مورد پیگیری و پایش قرار داده و درآمد این بخش را وصول و به خزانه عمومی دولت واریز می‌کند.
شانیان اظهار کرد: سال‌های سال مزایده در بحث معادن انجام نشده بود که طی سال 1401 یک مرحله مزایده و اردیبهشت‌ماه 1402 یک مرحله مزایده دیگر انجام خواهد شد.
وی درخصوص پروژه‌هایی در دست اجرا در حوزه فرآوری سنگ‌های معدنی اذعان کرد: راه‌اندازی بزرگ‌ترین مرکز سنگ‌تراشی و فرآوری سنگ‌های قیمتی در استان را داریم که به‌ مشاغل خُرد در حوزه معادن بسیار کمک‌کننده است و واحد‌های فرآوری فروسیلیس، کنستانتره، گندله و شمش منیزیوم در استان به بهره‌برداری خواهند رسید.
لیتیوم یک فلز قلیایی نقره‌ای-سفید و نرم با عدد اتمی سه است. این عنصر در شرایط استاندارد دما و فشار سبک‌ترین فلز و کم‌چگالی‌ترین عنصر جامد است. به‌دلیل واکنش‌پذیری بالای لیتیوم، هرگز نمی‌توان آن را به‌صورت عنصر آزاد در طبیعت پیدا کرد و همواره در بخشی از یک ترکیب شیمیایی که بیشتر یونی است، پیدا می‌شود. از آنجایی که لیتیوم در آب حل می‌شود، به‌صورت یون در آب اقیانوس‌ها و به‌صورت نمک در آب‌ها و خاک رس هم دیده می‌شود. لیتیوم و ترکیب‌های آن کاربردهای فراوانی دارند؛ از آن جمله در شیشه و سرامیک پایدار در برابر گرما، آلیاژهای با مقاومت بالا نسبت به وزن که در فضاپیماها کاربرد دارد، باتری‌های لیتیوم خودروهای برقی و در مصارف پزشکی به‌عنوان دارو است.