گردشگری یکی از بزرگترین صنایع با ایجاد میلیاردها دلار درآمد و هزاران شغل است که در بیش از 150 کشور، یکی از پنج منبع اولیه درآمد صادراتی و در 60 کشور، نخستین منبع صادرات است. این بخش به‌عنوان یک فعالیت اقتصادی، به یک اولویت و منبع درآمد برای پیشرفت بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است. از سوی دیگر، صنعت گردشگری، صنعتی است که همواره در مواجهه با بحران‌هایی همچون حوادث طبیعی، رویدادهای سیاسی، اقتصادی و پاندمی‌ها، آسیب‌پذیری بالایی را نشان داده و درآمدهای حاصل از این صنعت می‌تواند به طور فزاینده‌ای تحت‌الشعاع حوادثی از این قبیل قرار گیرد.

به گفته متخصصان، ازجمله این بحران‌ها در عصر کنونی که صنایع بسیار از جمله صنعت گردشگری را با چالش‌های عدیده‌ای مواجه کرد، پاندمی کووید 19 بود که هنوز هم ترس از گسترش گونه‌های جدید آن دست از سر جهان برنداشته است. شیوع بیماری فوق به‌عنوان پدیده‌ای نوین در عرصه جهانی، کلیه بخش‌های اقتصادی دنیا را تحت تأثیر قرار داد و سازمان جهانی گردشگری، صنعت گردشگری را متأثرترین بخش از این پاندمی اعلام کرده است. در این خصوص به‌نظر می‌رسد مدیریت بحرانی این چنین، جهت کاهش زیان‌های اقتصادی و اجتماعی ایجاد شده در حوزه گردشگری، نیازمند ارائه هرچه بیشتر راهکارهایی خلاقانه و هوشمند است. بدون تردید، روی آوردن به فناوری‌های نوین و تلاش برای دیجیتالی کردن بخش‌های عمده فعالیت‌های گردشگری می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل بسترساز برای احیای مجدد این صنعت، مورد توجه قرار گیرد.

در همین زمینه، یکی از محققان کشورمان از دانشگاه شهید چمران اهواز، مطالعه‌ای را انجام داده است که در آن، توانایی‌های فناوری AR یا «واقعیت افزوده» به‌عنوان ابزاری نوین برای بازاریابی در صنعت گردشگری ارزیابی شده است.

در این تحقیق، جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه آنلاین از افراد متخصص و غیرمتخصص انجام شده و اطلاعات به دست آمده سپس به کمک نرم‌افزارهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند.

نتایج به‌دست آمده از مطالعه فوق که در فصلنامه «مطالعات اجتماعی گردشگری» وابسته به پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی منتشر شده‌اند، نشان‌دهنده نگرش مثبت پاسخ‌دهندگان و تمایل بالای آن‌ها برای استفاده و نیز توصیه این فناوری به دیگران است.

به گفته محقق دانشگاه شهید چمران اهواز که اجرای این پژوهش را بر عهده داشته است، پاسخ‌دهندگان، نگرش مثبتی نسبت به اپلیکیشن‌های مبتنی بر واقعیت افزوده یا AR دارند. آن‌ها مایل به استفاده از فناوری فوق برای سفرهای آینده خود بوده و آمادگی دارند تا استفاده از آن‌ها را به دیگران نیز توصیه کنند.

نیلوفر هادیانفر، گفت: این امر می‌تواند فرصتی برای مدیران بازاریابی مقصد باشد تا از این ابزار استفاده کرده و آگاهی از برند مقصد خود را در خلال رکود ناشی از مسائلی نظیر پاندمی کووید 19 حفظ کنند. این فناوری جدید می‌تواند با ایجاد ارزش افزوده برای گردشگران، به مقاصد گردشگری کمک کند.

بر اساس این تحقیق، واقعیت افزوده، فناوری جدیدی است که دنیای واقعی را با استفاده از اشیای مجازی که به صورت دیجیتالی تولید شده‌اند، تکمیل می‌کند، به گونه‌ای که به نظر می‌رسد در یک فضای حقیقی همزیستی می‌کنند.

به بیان هادیانفر، در این فناوری، اشیاء مجازی از نشانگرهای گرافیکی خاص تولید می‌شوند که از طریق یک مبدل نوری متصل به یک برنامه دیجیتال، به تصاویر متحرک سه‌بعدی تبدیل می‌شوند. اشیای مجازی، اطلاعاتی را نشان می‌دهند که معمولاً به طور مستقیم توسط حواس افراد قابل شناسایی نیستند. واقعیت افزوده از این جهت مفید است که می‌تواند درک و تعامل کاربر از دنیای واقعی را ارتقاء دهد.

نهایتاً در این تحقیق بر مبنای نتایج به‌دست آمده، اشاره شده: مدیران بازاریابی باید با اجتناب از رویکرد منفعلانه، ضمن روی آوردن به این فناوری‌های نوین و کاربرپسند، حضوری پررنگ در این رقابت داشته و از وقفه ایجاد شده در کسب و کار خود به‌دلیل هرگونه بحرانی نظیر کووید 19، برای شناساندن جاذبه‌ها و ظرفیت‌های گردشگری، ایجاد تصویری متمایز و منحصر به‌فرد از برندهای مقاصد خود و ارائه پیشنهادها رقابتی و متناسب با نیازها و دغدغه‌های کنونی گردشگران بهره گیرند و زمینه ترغیب هرچه بیشتر گردشگران بالقوه را برای بازدید از مقاصد گردشگری خود فراهم کنند.