سپهرغرب، گروه گردشگری - شهره کرمی : کردستان یکی از آن استان‌هایی است که در جای‌جای آن و حتی در دورترین روستاهایش، به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، دارای مکان‌های دیدنی و منحصربه‌فرد است و هرساله تعداد زیادی گردشگر را از داخل و خارج از کشور به خود جذب می‌کند.

هوای مطبوع و طبیعت سرسبز این خطه در فصل بهار و تابستان و جنگل‌هایی که در پاییز به رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز درمی‌آیند، همچون تابلوی نقاشی است که هرچقدر به آن نگاه کنید، از دیدنش سیر نخواهید شد.

وجود آثار باستانی بسیار زیادی که به‌خوبی نگهداری شده‌اند، در کنار تنوع غذایی و آداب و رسوم در این منطقه، دیگر موضوعی است که باعث جذب گردشگران در شهرها و روستاهای آن می‌شود؛ وجود تنوع غذایی و سلیقه خاص مردمانش برای تهیه آن‌ها، از دیگر مواردی است که بین همگان زبانزد است.

میهمان‌نوازی و برگزاری مراسم‌های متنوع در کردستان و وجود انواع محصولات همچون توت فرنگی، انار و سایر محصولات کشاورزی در کنار صنایع دستی این خطه همچون قالی، گلیم، گیوه و نساجی سنتی (تولید پارچه)، ازجمله مواردی هستند که باعث شده گردشگران در این استان حضور یابند.

دیگر موضوعی که باعث شده این منطقه بتواند در گردشگری خارجی نیز موفق شود، هم‌مرز بودن آن با کشور عراق است که باعث شده این استان بتواند گردشگران خارجی را نیز جذب کرده و به آن‌‌ها ارائه خدمات کند.

از آنجا که در استان کردستان شاهد رونق گردشگری هستیم و امروزه در جهان از آن به‌عنوان صنعت یاد می‌شود؛ بر آن شدیم تا درخصوص برنامه‌های اجراشده و پیش روی این استان در حوزه گردشگری با مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

منصور مهرزاد با بیان اینکه از هزاران اثر تاریخی موجود در کردستان یک‌هزار و 52 مورد آن ثبت ملی شده است، گفت: یکی از آثار ما به‌عنوان منظر فرهنگی اورامان به ثبت جهانی رسیده و غار باستانی کرفتو در شهرستان دیواندره نیز در شرف ثبت جهانی است.

وی با عنوان اینکه بناها و تپه‌های تاریخی بسیار زیادی در استان کردستان وجود دارد که معمولاً در کلاس‌های معماری آن‌ها را ازجمله شهرهای دارای بناهای باارزش که هنوز توالی خود را از دوران صفویه تا اواخر پهلوی حفظ کرده‌اند برمی‌شمارند، اظهار کرد: از این جاذبه‌های تاریخی در راستای توسعه گردشگری استفاده شده است؛ مثلاً عمارت‌ خسروآباد جزء نفایس ملی ما است و به‌عنوان کاخ‌موزه مشاهیر نیز از آن استفاده می‌شود.

وی با اشاره به موزه‌‎ باستان‌شناسی خانه کرد که در آن موزه مردم‌شناسی و صنایع دستی نیز به‌طور دائم دایر است، گفت: نمایشگاه صنایع دستی ما در خانه کرد به‌صورت دائمی برپا است و گردشگران از آن بازدید می‌کنند.

مهرزاد افزود: ما در سنندج چند محور تاریخی مانند خیابان امام و خیابان شهدا را داریم که در سرتاسر این خیابان‌ها مغازه‌ها و کارگاه‌های صنایع دستی دایر هستند و تنها ساعتی در شب تعطیل می‌شوند.

* کردستان جزء استان‌های برتر کشور در جذب گردشگر داخلی و خارجی

وی با اشاره به اینکه در چندسال اخیر جذب گردشگر در استان ما بیشتر شده است، عنوان کرد: حدود دو هفته قبل مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی اعلام کردند که استان‌های کردستان و اصفهان در هشت‌ماه اخیر دو استان برتر در جذب گردشگر در ایران بوده‌اند که نشان می‌دهد خوشبختانه استان ما به‌لحاظ جذب و ماندگاری گردشگر داخلی و خارجی، موفق عمل کرده است.

وی در ادامه تصریح کرد: با توجه به اینکه ما 227 کیلومتر مرز مشترک با عراق داریم، گردشگران زیادی از اقلیم کردستان عراق وارد این خطه می‌شوند که عده قابل توجهی از آن‌ها در کردستان اقامت می‌کنند و سپس وارد استان‌های دیگر می‌شوند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان افزود: گردشگران معمولاً به دنبال حضور در مناطق بکر هستند و استان ما نیز دارای چنین مناطقی است و به تعبیر مقام معظم رهبری استان ما فرهنگی بوده؛ علاوه‌بر جاذبه‌های طبیعی بکر مثل جنگل‌ها، کوه‌ها و مراتع بسیار زیاد، در کردستان شاهد فرهنگ والایی نیز هستیم.

وی در ادامه ابراز کرد: مثال برای فرهنگ والایی که به آن اشاره کردم این است که در چندماه اخیر 10 اطلاعیه صادر شد تا گردشگران وارد چهار شهرستان مریوان، بانه، صالح‌آباد و کامیاران نشوند، چراکه ظرفیت اسکان در این مناطق تکمیل شده بود و حتی ظرفیت‌های جانبی مانند مدارس و ورزشگاه‌ها نیز پُر شده بودند؛ با این وجود به‌خاطر اینکه مسافرانی که میهمان بودند آزرده‌خاطر نشوند، روستاییان ما به آن‌ها اسکان و پذیرایی رایگان داده بودند که این مهم خود باعث جذب گردشگر می‌شود.

مهرزاد به منظر فرهنگی اورامان که یکی از مناطق بکر کردستان است پرداخت و گفت: این منظر در منطقه وسیعی شامل 100 روستا است و بخشی از آن در استان کردستان و بخشی در استان کرمانشاه قرار دارد و هم‌اکنون ثبت ملی شده است.

وی افزود: به‌خاطر مردم خوب و میهمان‌نواز این منطقه، گردشگران اغلب با خاطرات خوبی بازمی‌گردند که این مهم خود مُبلغ بسیار خوبی برای توسعه گردشگری منطقه است؛ به‌گونه‌ای که همه افرادی که در این منطقه حضور داشته‌اند، دوست دارند بار دیگر به این منطقه بکر بازگردند و یا دیگران را نیز با خود به این منطقه بیاورند.

این مقام مسئول ادامه داد: در چند ماه اخیر روابط عمومی میراث فرهنگی کردستان عنوان مقام برتر در حرفه خود و تولید محتوا را در کشور کسب کرده است. درحال حاضر نیز معاون گردشگری ما جزء نفرات برتر کشور در زمینه خدمت در گردشگری و اجرای برنامه‌های خوب در زمینه توسعه گردشگری استان در کشور معرفی شده است.

* توجه ویژه دولت سیزدهم به استان کردستان در همه ابعاد

وی با بیان اینکه خوشبختانه در دولت سیزدهم توجه ویژه‌ای به استان کردستان و اعتبارات ما سه برابر شده است، اظهار کرد: زیرساخت‌های ما بسیار ضعیف است، چراکه در گذشته یک استان امنیتی و سپر جنگ بوده‌ایم و در طول هشت سال دوران دفاع مقدس همه ادارات درگیر جنگ بودند.

این مقام مسئول افزود: اکثر جاده‌های ما نظامی بودند؛ اما خوشبختانه در دو سال گذشته از ظرفیت اربعین نیز استفاده شد و اکنون زیرساخت‌های شهرستان مریوان درحال تقویت است. حدود 800 میلیارد تومان اعتبار وارد استان ما شده و در توسعه زیرساخت‌های گردشگری استفاده می‌شود.

مهرزاد با بیان اینکه میراث فرهنگی یک جاذبه برای توسعه گردشگری است، گفت: صنایع دستی خاطرات گردشگری است که ما درحال توسعه آن در هر روستا هستیم؛ در همه روستاها ردی از صنایع دستی موجود است و صنایع دستی از ابتدا با مردم بوده و ما به دنبال این هستیم تا بتوانیم به توسعه و صادرات در این حوزه دست بیابیم.

وی با اشاره به مرمت ابنیه این استان، تصریح کرد: ما هم‌اکنون چند بنا را مرمت کرده‌ایم و آموزش و ترویج صنایع دستی در چند روستا با پرداخت تسهیلات، درحال برگزاری است تا گردشگری در این منطقه توسعه یابد.

مهرزاد اذعان کرد: آثار تاریخی استان ما بسیار زیاد هستند، اما امکانات در آن‌ها کم است؛ با این وجود همکاران ما با آنچه در توان دارند، پای کار هستند. به دلیل اینکه برخی از همکاران بازنشسته شده‌اند و مطابق قانون نمی‌توانیم نیروی جدید جذب کنیم، درحال حاضر هر همکار ما به‌جای چهار نفر کار و از آثار محافظت می‌کند.

وی از تعیین عرصه و حریم آثار تاریخی کردستان خبر داد و افزود: با استفاده از ظرفیت اداره کل این موضوع پیگیری می‌شود، درحالی که معمولاً این موضوع در استان‌های دیگر از طریق مشاورین انجام می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان گفت: آنچه که بسیار مهم بوده، توسعه زیرساخت‌ها است که ما با همکاری راه و شهرسازی و حمل‌ونقل پایانه‌ها درحال توسعه راه‌های استان هستیم.

وی با عنوان اینکه در دور دوم سفر ریاست جمهور به استان کردستان نیز مبلغ 560 میلیارد تومان به توسعه زیرساخت‌های گردشگری منطقه نمونه گردشگری صلوات‌آباد سنندج اختصاص یافت، اظهار کرد: البته سرمایه‌گذار بخش خصوصی نیز پای کار این سایت عظیم که در دنیا نظیر ندارد، آمده و تا 50 میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده است.

وی افزود: امور دریاچه زریوار نیز با همکاری سرمایه‌گذارانی از اقلیم کردستان درحال پیگیری است. ما بیش از 80 بسته سرمایه‌گذاری تعریف کرده‌ایم که تقدیم سرمایه‌گذاران بخش خصوصی کنیم که ارزش‌افزوده زیادی دارد و هم‌اکنون مجوزهای آن گرفته شده و سرمایه‌گذاران می‌توانند به استان بکر ما وارد شوند و از ظرفیت بسیار خوب آن با توجه به مرز مشترکی که با اقلیم کرد دارد، استفاده کنند.

مهرزاد با اشاره به اینکه گردشگران مختلفی در زمینه مذهبی، طبیعی و توریست‌درمانی وارد استان ما می‌شوند، تصریح کرد: برای سرمایه‌گذاران تسهیلات خوبی درنظر گرفته شده است که این مهم با توجه به «درحال‌توسعه بودن» استان ما، زمینه خوبی را برای حضور بخش خصوصی ایجاد می‌کند.

وی در بخش دیگر سخنان خود افزود: از طرف دیگر فم‌تورهایی برای راهنمایان گردشگری اقلیم کردستان عراق از سال 1400 تا امسال برگزار شده است تا بتوانیم ظرفیت‌های خود را به آن‌ها معرفی و سرمایه‌گذارانی را وارد استان کنیم. به آن‌ها پیشنهاد کردیم تا به‌جای مراجعه به کشور ترکیه برای درمان، به سنندج و تهران بیایند؛ چراکه همه امکاناتی که در ترکیه هست، در اینجا نیز وجود دارد و به‌جای طی صدها کیلومتر راه، در ایران به درمان خود بپردازند.

* کردستان در رتبه دوم کشوری در برگزاری رویدادها

وی به ثبت جهانی شدن روستای پالگان اشاره کرد و گفت: ما در برگزاری رویدادها بعد از گیلان و در رتبه دوم کشور قرار داریم و جشنواره‌هایی مثل گلاب‌گیری، توت فرنگی، مراسم رقص کردی، گردشگری سلامت، گردشگری مذهبی و نیز جشنواره احمد برای تقریب مذاهب که فقط در استان ما نمود دارد را برگزار کرده‌ایم.

مهرزاد افزود: پنج جشنواره ما در آبان‌ماه امسال ثبت شده است که دو جشنواره مراسم کومسای و عروسی پیر شالیار ثبت جهانی شدند؛ پیر شالیار یک پیر قدیمی منتسب به آیین زرتشت بوده و از نوادگان امام جعفر صادق (ع) است. مراسم کومسای در اورامان و در اواسط اردیبهشت‌ماه و عروسی پیر شالیار در اواسط بهمن‌ماه برگزار می‌شوند که هرساله هزاران نفر در این مراسم‌ها شرکت می‌کنند.

وی تصریح کرد: سه جشنواره دیگر ما ثبت ملی شده‌اند که شامل جشنواره توت فرنگی در روستای شیان و دو مراسم نوروز کردی است.

مهرزاد توضیح داد: مراسم نوروز کردی ما اواخر اسفندماه در روستای پالگان برگزار می‌شود، این روستا بخشی از اورامانات بوده و دارای میکرواقلیمی است که به‌دلیل قرار گرفتن در دره، کمی گرم‌تر از سایر نقاط بوده و نوروز کمی زودتر در این منطقه اتفاق می‌افتد و هزاران نفر از مردم در آن حضور دارند.

وی در پایان افزود: دیگر جشنواره مراسم نوروز ملی است که در سنندج برگزار می‌شود و 20 هزار نفر از مردم و استاندارهای اقلیم عراق و مقاماتی از دولت جمهوری اسلامی نیز در آن حضور پیدا می‌کنند؛ این جشنواره در سنندج و در محلی به‌نام استادیوم 22 گلان برگزار می‌شود. شهر سنندج همچنین به عنوان شهر خلاق موسیقی ثبت جهانی شده و این ظرفیت برای برگزاری مراسم نوروز در آن فراهم شده است.

با توجه به آنچه بیان شد، برگزاری رویدادها با حضور گسترده مردم به استان کردستان کمک کرده است تا در زمینه گردشگری موفق عمل کند و بتواند از این صنعت بدون دود، بهره‌مند شود؛ به‌طوری که در برخی از مواقع شاهد تکمیل همه ظرفیت‌های اسکان خود باشد.

در چنین ظرفیت‌هایی ایجاد زیرساخت و بهبود رویدادهایی که برگزار می‌شوند، کمک خواهد کرد تا بتوان بیشتر در حوزه گردشگری موفق بود و بیش‌از‌پیش از این صنعت بهره‌مند شد و برای افراد محلی نیز اشتغال پایدار ایجاد کرد.