شرکت دانش‌بنیان فن‌پایا در سال 1390 با نام گروه پژوهشی فناوری‌های کنترل آلودگی هوا به‌عنوان یک گروه پژوهشی خودگردان (استادمحور) در دانشگاه تهران راه‌اندازی شد. پس از سه سال فعالیت به‌دلیل برخی محدودیت‌ها، فعالیت خود را از سال 1394 در قالب یک شرکت خصوصی در پارک علم و فناوری این دانشگاه آغاز کرد.

این شرکت با توجه به سوابق قبلی و ظرفیت اولیه توانست در مدت کوتاهی محصولات دانش‌بنیان خود را در حوزه پایش (اندازه‌گیری) آلاینده‌های محیط‌زیست به‌ویژه در بخش هوا به تولید انبوه رساند، به طوری که در حال حاضر 11 محصول دانش‌بنیان تجاری شده را تولید می‌کند.

زمینه کاری اصلی فن پایا، تولید تجهیزات نمونه‌برداری و اندازه‌گیری آلاینده‌های محیط زیست است و از دیگر فعالیت‌های مرکز انجام امور پژوهشی و مهندسی در نگهداری و راهبری تصفیه‌خانه‌ها و کنترل انتشار آلاینده‌های هوا و تولید بیوگاز از پسماندها است.

از محصولات این شرکت می‌توان به غبارسنج پرتابل خروجی دودکش صنایع، گازسنج پرتابل دودکش، غبارسنج پرتابل محیطی، گازسنج پرتابل محیطی، تیرگی سنج اگزوز خودرو، گازسنج خروجی اگزوز خودرو، صوت‌سنج محیطی، دستگاه اندازه‌گیری ذرات معلق هوای آزاد، دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های شهری، دستگاه تصفیه هوا، دستگاه اندازه‌گیری pH و تعداد دیگری دستگاه‌های اندازه‌گیری بهداشت حرفه‌ای اشاره کرد.

دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط (SAPA) از جدیدترین محصولات این شرکت به‌شمار می‌رود. از این محصول برای اندازه‌گیری آلاینده‌های هوای شهری از جمله ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرومتر (PM10) و کمتر از 2.5 میکرومتر (PM2.5) و همچنین گازهای آلاینده ازن، کربن مونواکسید، نیتروژن دی اکسید و گوگرد استفاده می‌شود.

بر اساس اعلام معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، سپهر حیدر عربی مدیرعامل شرکت فن پایا در توضیح عملکرد این دستگاه گفت: پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط (SAPA)، دارای قابلیت ارسال اطلاعات اندازه‌گیری شده از محل نصب خود (به وسیله سیستم GPRS) به فضای اینترنت بوده که به‌وسیله یک مرورگر وب می‌توان به داده‌های اندازه‌گیری شده به‌صورت گرافیکی و کاملاً مرتب دسترسی پیداکرد. این محصول، کاملاً خورشیدی و بدون نیاز به برق شهر کار می‌کند، روی این دستگاه پنل‌های خورشیدی قرار دارد و می‌تواند بعضی از پارامترهای محیطی مثل دما و رطوبت را اندازه‌گیری کند و کمترین نیاز به مراقبت، نگهداری و تعمیر را دارا است.

وی، دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط (SAPA) را ازجمله محصولات دانش‌بنیان نوع 1 مجموعه خود برشمرد و تصریح کرد: این محصول از استاندارد CE از TUV آلمان برخوردار است و پروانه بهره‌برداری تولید را از وزارت صمت و استاندارد محصول را از سازمان ملی استاندارد کسب کرده‌است.

مدیرعامل شرکت فن پایا یادآور شد: این محصول در مکان‌های عمومی، اماکن صنعتی، سایت‌های ترافیکی و هواشناسی و همچنین در شرایط متنوع محیطی کاربرد دارد.

حیدرعربی از دیگر ویژگی‌های دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط (SAPA) را قابلیت نمایش AQI روی نمایشگر دستگاه، قابلیت تشخیص ذرات با قطر حداقل 0.3 میکرون، اتصال به اینترنت، ارسال و ذخیره‌سازی اطلاعات، قابلیت ذخیره، مدیریت و نمایش داده‌های چندین دستگاه کنترل کیفیت هوا وو قابلیت استفاده در موقعیت‌های مکانی مختلف بیان کرد.

وی با بیان اینکه نمونه مشابه خارجی این دستگاه در کشور موجود است، گفت: مزیت این محصول عملکرد کاملاً خورشیدی آن است، این در حالی است که نمونه مشابه خارجی آن با برق شهر کار می‌کند اما محصول ما بی‌نیاز از برق است و از آنجا که کاملاً بومی‌سازی شده و منطبق با شرایط آب و هوای داخلی است، هرگونه ارتقا در آن در داخل شرکت انجام می‌شود.

این فناور یادآور شد: این دستگاه برای نخستین‌بار در ایران تولید شده‌ است و با دستگاه‌های اروپایی و چینی رقابت می‌کند.

حیدرعربی در مورد هزینه تمام‌شده ساخت این دستگاه اظهار کرد: هزینه ساخت دستگاه حدود 400 تا 700 میلیون تومان بوده و تقریباً یک دهم نمونه‌های خارجی هزینه بردار است. از این رو، 6 تا 10میلیون دلار در سال صرفه‌جویی ارزی به‌دنبال دارد.

وی در خصوص میزان صادرات این شرکت هم تصریح کرد: رایزنی‌هایی را با کشورهای ترکیه و عراق انجام داده‌ و صادرات به این کشورها را در دستور کار داریم.