
هنر انقلاب اسلامى در هویتبخشی به ملت ایران، ازجمله دستاوردها و نتایج گرانسنگ آن است. به تعبیر رهبری معظم «ما بهعنوان جزء نودونهم در امواج حرکات جهانى، غرق و گم بودیم. انقلاب ما را زنده کرد و به ما شخصیت داد. انقلاب به ما آموخت که یک ملت میتواند در اساسیترین مسائل جهانى، سخن و موضع داشته باشد و آن را با روشنى و بدون توجه به اینکه قدرتمندان و قلدرهاى عالم چه میخواهند، ابراز کند و پاى آن بایستد.»
دشمنان همیشه کوشیدهاند که هویت ما را و انقلابی که به ما هویت داد را زیر سؤال ببرند و مورد تحقیر و توهین قرار دهند. دشمن با ابزار رسانه و کجروایتهایی که از طریق ماهواره و شبکههای مجازی به خورد مردم میدهد، ضعفهای خود را میپوشاند و مشکلات ما را برجسته میکند؛ طوری که مردم پیروزیهای نمایان در عرصههای گوناگون کشور را احساس نمیکنند، اینجاست که ما به ابزار هنر، رسانه و جهاد تبیین نیاز مبرم داریم تا در برابر جنگ افکاری که جای جنگ ابزار نشسته و توپخانهای که تبدیل به رسانه شده و فاصله 15 سانتیمتری بین دو گوش انسان یعنی فکر و اندیشه که جای تسخیر سرزمینها را گرفته و بهطور روشن در این جنگ نرم شناختی، تمامقد ایستادگی و مقاومت کنیم.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در کشورمان برای فرستادن پیام آن (که برگرفته از فرهنگ اسلام ناب محمدی صلیاللهعلیهوآله و احکام نورانی قرآن کریم است) به جهان تشنه حقیقت و عدالت، زایش هنری داشتیم که بهواسطه تأثیر اندیشههای اسلام، این هنر چشمانداز جدید تحت عنوان «هنر متعهد» که امام خمینی (ره) منادی آن بود، پیدا کرد.
هنر متعهد، هنری است که کفه حیوانی انسان را ضعیفتر و وجهه رحمانی و خلیفهالهی انسان را سنگینتر میکند؛ هنری که انسان را آزاد کند و از قیود و بندهای مختلف رهایی میبخشد. مجموعه این تعاریف و ویژگیها، میتواند یک هنر و هنرمند را متعهد کند.
هنر پدیدهای است که بهشدت تعریفگریز بوده و نمیتوان آن را در قالب عبارات محصور کرد؛ اگرچه تعاریف مختلفی درباره این اصطلاح ارائه شده، اما در یک نگاه کلی، میتوان هنر را عبارت از خلق زیبایی دانست.
به گفته رهبر معظم انقلاب «هنر چیز برجستهای است و محتاج تعریف نیست. هنر مثل زیبایی است؛ احتیاج نیست کسی از آن تعریف و تمجید بکند، اگر تعریف هم بکنند یا نکنند، بههرحال زیبایی یعنی زیبایی، یعنی نقطه مقابل زشتی. هنر بههرحال برجستگی است، زیبایی است، آفرینندگی است، از مقوله ابتکار و خلق است».
در میان تعاریف هنر، جامعترین آن عبارت است از شناخت و معرفت امور با کشف و بصیرت و عملی منبعث از آگاهی که نتیجه و ثمره آن زیبایی و جمال است؛ این تعریف منطبق با قیام سالار شهیدان اباعبداللهالحسین علیهالسلام است که نقشی از معرفت و هنر ناب بر صحیفه دوران زد که تا ابد محوشدنی نیست و این عمل هنرمندانه الهامبخش جمیع آزادمردان و آزادگان در همه عصرها و نسلها خواهد بود. انقلاب اسلامی ما رشحهای از رشحات انقلاب اسلامی حضرت محمد مصطفی صلیاللهعلیهوآله و دفاع مقدس ما نمی از دریای عاشورا است.
رهبر معظم انقلاب درباره اهمیت و نقش هنر میفرماید «ابزارهای هنری بیشک رساترین، بلیغترین و کاریترین ابزار ابلاغ و تبلیغ پیام هستند... بارها گفتهام که هر پیامی، هر دعوتی، هر انقلابی، هر تمدنی و هر فرهنگی تا در قالب هنر ریخته نشود، شانس نفوذ و گسترش ندارد و ماندگار نخواهد بود و فرقی هم بین پیامهای حق و باطل نیست.»
ماهیت هنر انقلاب اسلامی نه آینهای بیروح از انقلاب اسلامی و نه تصویری رنگین اما بیحرکت از شعارهای انقلاب است، بلکه تجلیگاه روح حماسی و معرفت توحیدی حرکتآفرین اسلامی است که انقلاب اسلامی در ایران و جهان عرضه کرد. با انقلاب اسلامی، جهان در تفکر اسلامی جلوه کرده و مشکات انوار الهی و حاصل فیض مقدس نقاش ازلی بوده است. باید پذیرفت که انقلاب ایران تفاوتهایی با دیگر انقلابها دارد و آن بستر وقوع و استمرار انقلاب اسلامی بوده که در دامن ارزشها و باورهای اسلامی شکل و نمو یافته است. درواقع هنر انقلابی، هنری است که پس از تجربه انقلاب اسلامی با رویکرد و چهرهای جدید از تجاوز و دفاع روبهرو شده که جوهره اصلی آن را ایثار و شهادت شکل میدهند و تمثیلها و نمادهای هنری نیز نما و چهره آن بهشمار میروند.
درحقیقت هنر انقلاب اسلامی که عمدتاً در چهار طیف 1- انقلاب اسلامی، 2- دفاع مقدس، 3- استکبارستیزی و 4- مسئله مقاومت طبقهبندی میشود، واکنشی قوی و عاطفی از سوی جامعه هنرمندان به نهضت انقلاب اسلامی است.
هنر بهعنوان یک شیوه بیان، بهترین و مؤثرترین شیوه انتقال اندیشهها و مفاهیم رفیع انقلابی و اسلامی است که باید بهدرستی در میان هنرمندان تبیین شود تا از آن بتوان در جهت اصلاح معضلات اجتماعی در همه بخشها بهره گرفت.
هنر انقلاب، هنر آزادمنشی، عدالت، مقاومت و مبارزه با ظلم و ستم است؛ در این هنر، هنرمند با استفاده از فنها و ابزارهای لازم در اختیار، به مبارزه با کجسلیقگیها و ناهنچاریها رفته و با همین زبان زیبا و هنرمندانه به برجستهسازی خوبیها میپردازد.
هنر متعهد هنری است که در راستای تحلیل و تبیین عمیق و دقیق مسائل روز قدم برداشته و ابزاری مهم و حیاتی در «جهاد تبیین» است.
شناسه خبر 91827