استان کرمانشاه در سال 96 تجربه تلخ زلزله 7 ریشتری و خسارت‌های وارده را پشت سر گذاشته اما به نظر می‌رسد این حادثه به عنوان یک هشدار تلقی نشده و آنچنان که باید جدی گرفته نشده که اگر این طور بود بازسازی این واحدها به یک اولویت ملی و اجرایی تبدیل می‌شد.
براساس قانون اداره کل راه و شهرسازی متولیان اصلی بازسازی واحدهای بافت فرسوده و ناکارآمد هستند اما وضعیت موجود در این مناطق نشان می‌دهد اراده جدی برای این مسئله وجود ندارد و این در حالی است که کشور ما به ویژه استان کرمانشاه یک استان حادثه‌خیز محسوب می‌شود.
از طرف دیگر بسیاری از این واحدهای مسکونی در بافت تاریخی واقع شده‌اند و به نظر می‌رسد با محدودیت‌های اعمال شده از سوی میراث فرهنگی انگیزه‌ چندانی برای بازسازی توسط مالکان باقی نمانده است.فرسوده و غیراستاندارد بودن این واحدهای مسکونی یک موضوع و موضوع دیگر کوچه‌ها و معابر موجود در این محلات است که در صورت بروز کوچکترین بحران، امدادرسانی را با مشکل مواجه می‌کند.
1226 هکتار بافت ناکارامد و فرسوده در شهر کرمانشاه وجود دارد
بیژن مرادی معاون شهرسازی و معماری شهرداری کرمانشاه اظهار کرد: ساختمان‌هایی که در گذشته بنا شده‌اند اصول فنی و ایمنی و اصول و ضوابط مهندسی در آن‌ها رعایت نشده و نمی‌توانند در مقابل زلزله مقاومت داشته باشند.
وی عنوان کرد: این ساختمان‌ها به عنوان سازه‌های فرسوده و ناکارآمد تلقی می‌شوند و باید برای آن‌ها تدبیری اندیشیده شود و نوسازی شوند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری کرمانشاه با اشاره به اینکه بافت فرسوده و ناکارآمد در شهر کرمانشاه قدمت تاریخی دارد گفت: 1226 هکتار بافت ناکارامد و فرسوده در شهر کرمانشاه وجود دارد که از این میزان 342 هکتار بافت تاریخی است و این مناطق نقشه مصوب شورای عالی شهرسازی را دارد و باید مقاوم‌سازی و نوسازی آن‌ها انجام شود.
مرادی افزود: قانون مقاوم‌سازی بافت‌های فرسوده مصوبه مجلس شورای اسلامی بود و جهت اجرا ابلاغ شد و وزارت راه و شهرسازی متولی امر است و باید با کمک مشوق‌های شهرداری سالانه درصدی از این بافت‌ها احیا شود.
وی بیان کرد: در دو سال گذشته پروانه‌های صادر شده در بافت‌های فرسوده کرمانشاه افزایش چشمگیری داشته و این نشان می‌دهد که مردم و مالکین این املاک در حال نوسازی هستند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری کرمانشاه با اشاره به اینکه قانون شهرداری‌ها مصوب سال 1346 است و بعد از آن برخی وظایف به ارگان‌های دیگر واگذار شد گفت: نمی‌توان نقش نظام مهندسی و مهندسان فعال در این حوزه را نادیده گرفت؛ در گذشته زلزله پنج ریشتری خسارات زیادی به دنبال داشت اما اکنون زلزله 6 ریشتری خسارت کمی به دنبال دارد و این نشان دهنده خدمات نظام مهندسی در زمینه ساخت و ساز است.
مرادی افزود: از زمانی که سازمان نظام مهندسی تأسیس شد شاهد تحقق موضوع مقاوم‌سازی در ساختمان‌ها هستیم؛ هرچند کاستی‌هایی وجود دارد که باید با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های مختلف رفع شود.
وی با اشاره به اینکه براساس قانون در ساخت و ساز ارکانی تعریف شده که همه منجر به ایمنی خواهد شد عنوان کرد: مجری ساختمان سازنده ساختمان است و چنانچه مالک خواسته غیرقانونی داشته باشد نباید همکاری را ادامه دهد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری کرمانشاه با بیان اینکه چنانچه در ساختمانی آیین‌نامه رعایت نشود حکم آن به طور قطع قلع خواهد بود گفت: براساس قانون شهرداری مکلف است برای ساختمان‌هایی که خلاف نقشه مصوب یا داری نقص باشند بنابر گزارش نظام مهندسی از صدور پایان‌کار تا رفع نقص خودداری کند.
داریوش فرمانی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه اظهار کرد: میراث فرهنگی در زمینه ساخت و ساز در واحدهایی که در مناطق تاریخی قرار دارند محدودیتی ایجاد نکرده و این محدودیت تنها برای واحدهای ثبت شده است.
وی با اشاره به اینکه محدودیت اعمال شده مربوط به نظام ارتفاعی است عنوان کرد: ساختمان‌هایی که ثبت ملی هستند مرمت شده و مورد استفاده قرار گرفته‌اند و برای مابقی ساختمان‌ها نیز ممنوعیتی برای ساخت وجود ندارد اما باید تعداد طبقات محدود باشد.
ساخت و سازها به افراد متخصص واگذار شود
نورالدین زارعی رئیس سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه نیز با اشاره به چالش‌های حوزه ساختمان در استان کرمانشاه اظهار کرد: یکی از این چالش‌ها احداث ساختمان‌های بدون مجوز است که نظام مهندسی نظارتی روی آن‌ها ندارد.
وی یکی دیگر از چالش‌ها را عدم رعایت آیین نامه‌های ساختمان از جمله آیین نامه 2800 و مبحث 19 مقررات ملی در زمینه ناترازی انرژی دانست و عنوان کرد: عدم مطابقت ساخت و سازها با نقشه‌هایی که از نظام مهندسی خروج پیدا می‌کنند از دیگر چالش‌های ساخت و ساز در استان است.
رئیس سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه گفت: وقتی مالکی تقاضای نقشه می‌کند گروه‌های مختلف متخصص در طراحی و اجرای آن نقش دارند اما آنچه که در عمل اجرا می‌شود متفاوت از نقشه است و مهندسان ما هیچ توان و قدرت اجرایی غیر از ارائه گزارش ندارند و نمی‌توانند کار را متوقف کنند.
زارعی با بیان اینکه نظام مهندسی دست یاری را به سمت دستگاه‌های زیربط دراز می‌کند زیرا در این زمینه تنهاست افزود: چنانچه با همکاری سایر نهادها رعایت آیین‌نامه به بیش از 50 درصد برسد به طور قطع تلفات انسانی به حداقل خواهد رسید و وظیفه همه ما دست‌اندرکاران ساخت و ساز این است با اجرای ساختمان ایمن و مستحکم از جان و مال مردم محافظت کنیم.
به نظر می‌رسد دستگاه‌های متولی باید هماهنگی و اراده جدی‌تری برای ساماندهی بافت فرسوده کرمانشاه داشته باشند و از طرف دیگر ساخت و ساز‌های جدید نیز با نظارت بیشتر اجرا شود به طوری که بسیاری از ساختمان‌ها با تخلفات گسترده و استفاده از مصالح غیراستاندارد ساخته شده و بالا می‌رود و شهرداری در انتهای کار با در نظر گرفتن جریمه‌ای پایان کار را صادر می‌کند.