مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان با اشاره به روند نزولی آتش‌سوزی در عرصه‌های تحت مدیریت محیط زیست این استان، گفت: آتش‌سوزی در این مناطق امسال 75 درصد کاهش داشته است.
شهرام احمدی‌فارسانی روز چهارشنبه اظهار کرد: 20 فقره آتش‌سوزی به وسعت 761 هکتار در مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست پارسال رخ داد که این آمار امسال به هفت فقره و ازنظر وسعت آتش‌سوزی به یک‌چهارم، کاهش یافت.
وی روند نزولی آتش‌سوزی را نتیجه برگزاری تمرین (مانور) مهار آتش، آموزش محیط‌بانان، دامداران و کشاورزان، گردشگران و طبیعت گردان، هم‌افزایی بین جوامع محلی ساکن در حاشیه مناطق حفاظت‌شده، شناسایی مناطق داغ و مستعد حریق پیش از آغاز فصل گرم سال و پیش‌بینی تدابیر لازم ازجمله مجهز کردن دهیاران حاشیه این مناطق به تجهیزات اولیه مهار آتش، ایجاد آتش‌بُر و تعامل و همکاری مطلوب نهادهای مسئول به‌ویژه منابع طبیعی و مدیریت بحران، دانست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان اظهار کرد: بیشترین میزان بروز حریق در سال‌های گذشته تاکنون به‌ترتیب در مناطق حفاظت‌شده خانگرمز تویسرکان، ملوسان نهاوند، لشگردر و گل‌پرآباد ملایر بوده است.
احمدی‌فارسانی ادامه داد: انسان عامل بروز درصد زیادی از آتش‌سوزی‌ها در طبیعت و مناطق حفاظت‌شده بوده و در مواردی این آتش‌سوزی‌ها به‌صورت عمدی بوده‌اند؛ به‌ویژه در آتش‌سوزی اخیر منطقه خانگرمز تویسرکان که اقدامات و تعامل لازم با نهادهای امنیتی و انتظامی برای شناسایی عاملان این حریق و تشکیل پرونده قضائی، صورت گرفته است.
وی یادآوری کرد: سال گذشته نیز سهل‌انگاری یک نفر موجب بروز حریق در یکی از مناطق تحت مدیریت محیط زیست و تشکیل پرونده قضائی برای فرد خاطی شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان درباره وضعیت تجهیزات اطفای حریق محیط زیست بیان کرد: تجهیزات هر منطقه بستگی به توپوگرافی و نوع پوشش آن دارد و پوشش مناطق استان همدان مرتعی است و نسبت به جنگل، انتقال تجهیزات مهار آتش به مناطق راحت‌تر است.
احمدی‌فارسانی اضافه کرد: تجهیزاتی نظیر فلکسی بک، موتور، آتش‌کوب، بیل، لباس ضد حریق و لُجستیک برای زمانی که چند شبانه‌روز نیاز به حضور در مناطق برای مهار آتش است، تهیه شده؛ با این وجود محیط زیست همدان نیازمند خودروی حمل آب است تا بتواند در محل‌هایی که امکان تردد خودرو وجود دارد، برای مهار آتش مستقر شود.
وی گفت: ارزش‌گذاری اقتصادی مناطق تحت مدیریت محیط زیست همدان به‌عنوان یک طرح پژوهشی با همکاری دانشگاه تهران در دست اجرا است که هنوز به مرحله نهایی نرسیده که درصورت تصویب، نقشه راه خوبی برای بررسی و تعیین میزان خسارت به اکوسیستم است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان تأکید کرد: درصورت داشتن برآورد اقتصادی از ارزش مناطق، می‌توان به‌راحتی میزان خسارت وارده را بررسی کرد و چنانچه صنعتی در مکانی بخواهد دایر شود، میزان منافع اقتصادی این صنعت را با هزینه و خسارتی که به طبیعت وارد می‌شود، می‌سنجیم.
احمدی‌فارسانی اظهار کرد: یکی از اولویت‌های مهم محیط زیست احیای مناطق آسیب‌دیده ناشی از آتش‌سوزی، تخریب، فرسایش یا چرای غیر مجاز است.
وی افزود: خسارت‌های ناشی از آتش‌سوزی‌های سال جاری با بارش‌های پاییزه و بهاره و همچنین کپه‌کاری و کاشت گونه‌های بومی منطقه را می‌توان تا دو سال آینده جبران کرد.
معاون محیط‌ زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان همدان نیز از شناسایی 48 هزار و 800 هکتار کانون گردوغبار در سطح این استان خبر داد.
سیدعادل عربی اظهار کرد: کشور در شرایط خشک‌سالی بوده و بارش‌ها و نزولات آسمانی به‌شدت کاهش داشته؛ این کاهش بارندگی موجب کاهش پوشش گیاهان، سُست شدن خاک و مستعد شدن آن برای فرسایش بادی خاک و خیزش گردوغبار شده است.
وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان دبیرخانه ستاد ملی مدیریت و هماهنگی پدیده گردوغبار، برنامه عمل 10 ساله استان‌های تحت تأثیر موضوع پدیده گردوغبار را تهیه و در همین رابطه کانون‌های مولد داخلی گردوغبار را در استان شناسایی کرده است.
عربی با بیان اینکه همدان در بحث پدیده گردوغبار نسبت به سایر استان‌ها در وضعیت خوبی قرار دارد، ابراز کرد: همدان به‌عنوان عضو ستاد ملی مدیریت و هماهنگی پدیده گردوغبار در رابطه با این پدیده رتبه 20 از 21 را داشته و در بحث خیزش گردوغبار، رتبه یکی به آخر را دارد که شرایط خوبی است.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان گفت: در استان همدان حدود 48 هزار و 800 هکتار کانون گردوغبار شناسایی شده که این مولدهای گردوغبار عمدتاً در دشت‌های فامنین، کبودراهنگ و همدان هستند.
وی با اشاره به اینکه در این ستاد ملی مدیریت و هماهنگی پدیده گردوغبار برنامه عمل هر دستگاه و نیز اعضا آن مشخص شده، افزود: دستگاه‌های عضو این ستاد براساس برنامه 10 ساله تا سال 1410 تکلیف دارند جزء به جزء وظایف مشخص‌شده خود را در این رابطه انجام دهند و اگر هریک از دستگاه‌ها در وظایف خود کوتاهی کنند، شاید 10 سال دیگر موضوع کانون‌های مولد گردوغبار را در سطح کشور و استان نتوانیم کنترل کنیم و کنترل آن از دست خارج و وضعیت بدتر شود.
عربی بیان کرد: باید در قالب ستاد فوق و انجام درست وظایف، هریک از دستگاه‌ها براساس وظیفه ذاتی خود، به سمت تثبیت این کانون‌های گردوغبار بروند و هریک از دستگاه‌های مرتبط، وظایف ذاتی خود را به‌صورت مشخص در این کانون‌ها پوشش دهند و کوتاهی نکنند.
وی با بیان اینکه کشوری هستیم که بخواهیم یا نخواهیم با پدیده خشک‌سالی مواجه‌ و عجین شده‌ایم، گفت: باید خود را با پدیده خشک‌سالی سازگار کنیم، اما سازگاری به این معنا نیست که این شرایط را قبول کنیم؛ بلکه باید با توجه به اقلیم، منابع و محدودیت‌ها و نقاط ضعف و قوت، کنترل و مدیریت لازم را در این پدیده خشک‌سالی داشته باشیم.
عربی گفت: پوشش حفاظتی، الگوی کشت، جنگل‌کاری و پیگیری حق‌آبه تالاب‌ها هریک به فراخور وظیفه دستگاه‌ها برای تثبیت وضعیت این کانون‌های مولد گردوغبار سطح استان، می‌توانند تأثیرگذار باشند و مانع خیزش این گردوغبارها با هر وزش باد شوند؛ ضمن اینکه اداره کل حفاظت محیط‌ زیست نیز در کنار سایر دستگاه‌ها با جدیت پیگیر وظایف مشخص ذاتی خود در این رابطه بوده و کوتاهی نخواهد کرد.
وی در ادامه با بیان اینکه امسال یک روز خطرناک، 180 روز سالم و پنج روز ناسالم برای گروه‌های حساس داشتیم، تصریح کرد: به‌صورت کلی در استان همدان موضوع کیفیت هوا و عامل آلودگی هوا به دو بخش تقسیم می‌شود که یکی از عوامل آن شامل گرد‌وغبار داخلی و خارجی بوده و عمدتاً این پدیده در نیمه نخست سال و یا در فصول گرم و معتدل سال اتفاق می‌افتد؛ ممکن است این پدیده را تا آخر آبان‌ماه و تا زمانی که بارندگی‌ها شروع شود، داشته‌ باشیم.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان در ادامه بیان کرد: عامل دوم آلودگی هوا در استان همدان ذرات برابر یا کمتر از 2.5 میکرون به‌شمار می‌روند که این ذرات در هوا مانند عامل اول، معلق هستند؛ اما منشأ این ذرات خودرو و آلودگی صنعت است.
عربی ادامه داد: در این رابطه بیشتر بحث ما خودرو است؛ چون ما در معاونت محیط زیست انسانی کیفیت هوای داخل شهرها را اندازه می‌گیریم و منابع ایجاد آلودگی خارج شهر به بخش دیگر سازمان محیط زیست مرتبط می‌شود.
وی افزود: آنچه که در موضوع آلودگی در فصل سرد اتفاق می‌اُفتد و پدیده اینورژن (وارونگی دما) هم آن را تشدید می‌کند؛ بحث آلودگی هوا با ذرات 2.5 میکرون و پایین‌تر بوده که در این رابطه همدان چون جزء استان‌های سردسیر است، این سرما باعث می‌شود پدیده وارونگی و پایداری هوا اتفاق بیفتد و این آلودگی‌ها تا یک مقطعی که بارندگی رخ دهد، حبس شوند.
* کاهش تعداد روزهای آلاینده همدان در فصل زمستان
عربی با بیان اینکه معمولاً در استان همدان طی فصل سرد سال با چنین پدیده‌ای (آلودگی هوا با ذرات 2.5 میکرون) مواجهیم و گردوغبار چندان مطرح نیست، ابراز کرد: خوشبختانه برابر آمار، مشاهدات و پایش‌های که انجام داده‌ایم، چندسالی می‌شود که تعداد روزهای آلاینده همدان در فصل زمستان کمتر شده است.
وی خاطرنشان کرد: علت کاهش تعداد روزهای آلاینده همدان در فصل زمستان طی چند سال اخیر می‌تواند به‌خاطر موضوع طرح زوج و فردی باشد که در شهر همدان اجرا شده؛ ضمن اینکه سال قبل الزام به معاینه فنی در استان نیز به این امر کمک بسیار شایانی کرد و دوربین‌های داخل شهر همدان به سامانه سیمفای مراکز معاینه فنی متصل شدند که کنترل خودروها از این طریق هوشمند و مکانیزه شد و دخالت پلیس در بحث کنترل آلودگی خودروها، کمتر شد.
عربی با بیان اینکه پلیس چون نیروی انسانی لازم را ندارد، شاید به‌طور 100 درصد نمی‌توانست کنترل خودروها در این موضوع را پوشش دهد، افزود: با کنترل هوشمند و مکانیزه آلودگی خودروها، درحال حاضر به محض تردد هر خودرو از بغل و زیر دوربین، (درصورت داشتن آلایندگی) جریمه می‌شود که این امر کمک بسیاری بود.