بانک اطلاعاتی و ذخیره‌گاه پژوهشی ایلام با هدف حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض و تنوع گیاهی راه‌اندازی شد تا به حفظ و بقای گیاهان و درختان ارزشمند این استان زاگرس‌نشین کمک کند.
حفاظت از ذخایر ژنتیکی گونه‌های درختی و گیاهی به‌ویژه گونه‌های در معرض خطر انقراض از اصول کلیدی در راستای تداوم زیست گیاهان و درختان است.
در این راستا، بانک اطلاعاتی گونه‌های درختی و گیاهی با همت مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام راه‌اندازی شده که در گام نخست نزدیک 80 درصد گونه‌های موجود در طبیعت استان در این پایگاه کاشت شده‌اند.
رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام در خصوص این بانک اطلاعاتی و ذخیره‌گاه پژوهشی توضیح داد که با توجه به شرایط متغییر اقلیمی و فعالیت‌های روزافزون انسانی، گونه‌های گیاهی، درختی، درختچه‌ای و بوته‌ای بیشتر از گذشته در معرض انقراض قرار گرفته‌اند.
علی نجفی‌فر اظهار کرد: برخورداری ایلام از تنوع بالای گونه‌های چوبی و گیاهی و زیست‌بوم غنی، اهمیت حفاظت از ذخایر ژنتیکی استان را دوچندان کرده است، بنابراین حفظ این گونه‌ها نقش مهمی در بقا و اصلاح گونه‌های سازگار با رویشگاه‌های استان دارد.
وی افزود: با هدف حفظ ذخایر ژنتیکی گونه‌های چوبی (درخت، درختچه‌ و بوته‌) و گیاهی (گیاهان دارویی و خوراکی) بانک اطلاعاتی و پایگاه تحقیقاتی در محوطه سازمان جهادکشاورزی به گستره دو هکتار ایجاد شده که در این پایگاه ژنتیکی 80 درصد گونه‌های موجود در طبیعت استان گردآوری و کاشت شده‌اند.
وی ادامه داد: در این بانک اطلاعاتی و پژوهشی در مرحله نخست گونه‌های چوبی و گیاهی از جمله گونه‌های در خطر معرض انقراض مانند انجیر و بادام کوهی کاشت شده است که با نگهداری می‌توان به حفظ و بقای آن‌ها برای آینده امیدوار بود.
رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام اضافه کرد: برای مراحل بعدی این پایگاه اطلاعاتی و تحقیقاتی ارقام و واریته‌های مختلف از همه مناطق جغرافیایی و اقلیمی استان جمع‌آوری و در این مرکز کاشت می‌شوند تا زمینه برای انجام تحقیقات تکمیلی در مورد این گونه‌ها فراهم شود.
نجفی‌فر یادآور شد: اکنون در مرحله نخست گونه‌هایی همچون ارغوان، گل محمدی، زالزالک، خرزهره، بلوط ایرانی، زالزالک قرمز، نسترن و همچنین بخشی از گونه‌های دارویی بوته‌ای و گیاهی بومی استان نیز در این پایگاه گردآوری شده‌اند و بیشتر نمونه‌های گردآوری شده مربوط به‌ نواحی رویشی سردسیر و کوهستانی استان است که تنوع بیشتری دارد.
وی با بیان این که برخی گونه‌ها مانند مَهلب یا شَن نیز در باغ وجود دارند، گفت: این مجموعه نخستین بانک اختصاصی استان برای حفاظت از تنوع ژنتیکی گیاهی و درختی است که با توجه به گستردگی تنوع گیاهی در ناحیه رویشی زاگرس در شمال استان، در مراحل بعدی همه گونه‌های چوبی و گیاهان دارویی ایلام به تدریج در این پایگاه کاشت خواهد شد.
رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام تأکید کرد: بسیاری از این گونه‌ها به‌ویژه بلوط‌های زاگرسی در معرض تهدید یا حتی نابودی قرار دارند و ذخایر ژنتیکی آن‌ها در حال کاهش است و این ذخایر از منظر اقتصادی و اکولوژیک دارای ارزش بسیار بالایی هستند.
نجفی‌فر اضافه کرد: یکی از اهداف مهم مرکز، توسعه فعالیت‌های ترویجی است تا همه مردم علاقه‌مند به طبیعت، مدارس، دانشجویان و دانشگاه‌هیان بتوانند از این مجموعه برای آموزش‌های گیاه‌شناسی و آشنایی بیشتر با اهمیت پوشش درختی و گیاهی استان استفاده کنند.
وی یادآور شد: برای مرحله نخست این پایگاه 1.5 تا دو میلیارد تومان هزینه شده است و برای توسعه کامل آن حدود 6 میلیارد تومان دیگر نیاز است.
یک میلیون و 700 هزار هکتار از گستره دو میلیون هکتاری استان ایلام را عرصه‌های طبیعی تشکیل داده است.