سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: مستند به بی‌اطلاعی کلیه متولیان حفاظت از کوه الوند نسبت به تخریب و تعریض جاده پاکوب و امتداد آن توسط بخش خصوصی سرمایه‌گذار در این منطقه، به نظر می‌رسد بازنده اصلی قمار مسئولان با بخش خصوصی فعال در این منطقه به‌عنوان سرمایه‌گذار، شهروندان همدانی باشند.

کوه الوند مکانی رؤیایی و یکی از زیباترین و بکرترین مناطق تفریحی، توریستی و گردشگری همدان بوده که وجود چشمه‌های متعدد، آبشارها و قله‌ زیبای آن همه را مجذوب خود می‌کند؛ منطقه‌ای که به تقدیر موهبت الهی برای پذیرایی از مسافران پایتخت تاریخ تمدن در منطقه جنوبی شهر قد برافراشته است تا کاری کند کارستان.

اما متأسفانه چند صباحی است که یک طرح و دست‌های پشت پرده آن خواهان گرفتن این مکان رؤیایی و زیبا از مردم الوندنشین هستند.

البته در رونق صنعت گردشگری لزوم ورود سرمایه‌گذار انکارناپذیر است، اما نه سرمایه‌گذاری که بخواهد میراث یک منطقه و دیار را به بهانه توسعه در سکوت مدیران به یغما ببرد.

به‌گونه‌ای که آذرماه سال گذشته طرحی با عنوان «سلامت» در شورای اسلامی شهر به دستور برخی از آقایان مطرح شد که هدفش ایجاد راه دسترسی در دو فاز بود؛ اما نه بر پایه اصول، بلکه بر مبنای کوتاه کردن دست مردم الوندنشین از این منطقه!

با توجه به شواهد برخی از مردم الوندنشین این سرمایه‌گذاری را نمونه‌ای از به تاراج بردن منطقه می‌دانند و گفته‌اند که با ایجاد جاده و راه دسترسی آسفالته در دل کوه الوند، به غیر از بین رفتن مناطق بکر این تفرجگاه، دیگر نمی‌توان در قالب طبیعت‌گردی به این منطقه که بخشی از میراث کهن دیار مذکور است، دست پیدا کرد.

حال آنکه طبق نظرات کارشناسی این طرح در وهله نخست مرگ طبیعت‌گردی در شهر همدان و از سویی دیگر منجر به مرگ تدریجی و از بین بردن زیبایی‌های الوند و قله‌ سر به فلک کشیده‌اش خواهد شد.

هرچند مردم همدان و نیز دوست‌داران طبیعت طی ماه‌های اخیر مراتب اعتراض خود را به مسئولان رسانده‌اند و حتی مسئولان از موضوع مطرح‌شده تنها به‌عنوان ایده یاد کرده و برخی آن را اجرای میراث گذشتگان قلمداد کردند، اما گویی در غفلت و یا وجود دست‌های پشت پرده در پی بروز بیماری منحوس کرونا، اجرای این طرح برای بخش خصوصی سهل بوده است، به‌طوری که طبق مشاهدات و مستندات که با حضور در منطقه برای ما مسجل شد، درست بعد گذشتن از درب غار آکواریوم مجموعه تله‌کابین، جاده پاکوب خاکی موجود با برش کوه توسط لودرها در سطح وسیعی تعریض و درواقع به بزرگراهی منتهی به سوئیت‌های اقامتی این مجموعه تبدیل شده و جالب‌تر اینکه پهنای جاده در نقاطی به 12 متر نیز رسیده است.

تأسف‌بارتر اینکه بخش خصوصی با شگرد خاصی درست در منتهی‌الیه حاشیه جاده تعریض‌شده نهال‌های چندساله کاشته و در پای آن آبیاری قطره‌ای را نیز فعال کرده که این امر در بدو امر افراد ناآشنا به اکوسیستم منطقه را دچار اشتباه می‌کند، زیرا به زعم افراد عادی یقیناً کاشت درخت‌کاری بسیار پسندیده است، این درحالی بوده که کوه الوند دارای ساختار مرتعی و سنگلاخی است که با تخریب بخش اعظمی از آن، یقیناً این اکوسیستم ناب دچار نقص و حتی نابودی خواهد شد؛ بر این اساس بر آن شدیم تا بدانیم مجوز شکاف کوه، تعریض جاده و خاک‌برداری در این مسیر با کدامین مجوز صورت پذیرفته است. بنابراین در این راستا گفت‌وگویی را با اسفندیار خزایی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان، داریوش حسینی مدیرکل راه و شهرسازی، حمید بادامی‌نجات نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر همدان و نیز مهدی صفی‌خانی معاون فنی اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید:

مدیرکل راه و شهرسازی با اظهار بی‌اطلاعی از بروز چنین اتفاقی در کوه الوند، گفت: بنده در جریان این اتفاق نیستم.

داریوش حسینی با تأکید بر اینکه یقیناً این مهم با مجوز اداره ما انجام نشده و این اداره کل در اجرای آن نقشی نداشته است، تصریح کرد: سریعاً یگان حفاظت برای بررسی بیشتر به محل اعزام خواهد شد و درصورت تخریب کوه، با خاطیان برخورد خواهیم کرد.

در ادامه معاون فنی اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان نیز با بیان اینکه به محض رسیدن گزارش‌ها و خبرها در محل حاضر شده و درحال بررسی هستیم، گفت: باید دید در واقعیت امر چه اتفاقی افتاده است.

مهدی صفی‌خانی با تصریح بر اینکه مدیریت و حفاظت از این منطقه برعهده اداره کل منابع طبیعی است، اذعان کرد: از آنجایی که این منطقه جزء مناطق حفاظت‌شده محیط‌زیست محسوب نمی‌شود، ارتباط چندانی به محیط‌زیست ندارد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا این میزان تخریب به‌لحاظ الزامات محیط‌زیست از آنجایی که طرح‌های گردشگری ملزوم به داشتن پیوست محیط‌زیستی هستند مورد تأیید شما است؟ اذعان کرد: یقیناً تخریب کوه مورد تأیید ما نیست، اما طبق بررسی‌ها و گفت‌وگویی که با مدیران بخش خصوصی در محل داشتیم، هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر آسفالت کردن مسیر نبود.

صفی‌خانی با تأکید بر اینکه به نظر بنده و طبق گفت‌وگویی که با مسئولان مجموعه داشتیم قصدی برای آسفالت کردن مسیر وجود ندارد، اظهار کرد: یقیناً جاده جدیدی احداث نشده، بلکه جاده قدیمی جیپ‌رو بهسازی شده است.

وی در واکنش به این سؤال که بهسازی جاده جیپ‌رو با میزان تعریض چندمتری در این جاده چه سنخیتی دارد؟ گفت: ما مسئول تعیین میزان تعریض در این جاده نیستیم، بنابراین پاسخ به این سؤالات برعهده اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری است که در مقام نظارت مکاتباتی را با این نهاد خواهیم داشت، اما نکته این است که یقیناً ما با تعریض مسیر موافق نیستیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان نیز با بیان اینکه به محض دریافت گزارش مبنی بر بروز این اتفاق در کوه الوند اکیپ‌های کارشناسی به محل اعزام شده‌اند، گفت: درواقع کارشناسان درحال تطبیق جاده فعلی با جاده قبلی هستند تا مشخص شود که آیا شکافتن راه اتفاق افتاده و یا تنها اصلاح مسیر قبلی است.

اسفندیار خزایی با تأکید بر اینکه بخشی از مسیر در داخل حریم قرار دارد و مدیریت آن برعهده اداره کل راه و شهرسازی است، عنوان کرد: به محض اطلاع از چگونگی اتفاق برابر مقررات اقدام قانونی در دستور کار قرار خواهد گرفت.

وی با بیان اینکه درحال حاضر عملیات اجرایی متوقف شده است، گفت: خوشبختانه تصاویر لندست موجود است که براساس آن می‌توان به‌طور دقیق فعالیت انجام‌شده در این مسیر را مورد بررسی قرار داد.

خزایی با اشاره به اینکه درصورت تأیید راه‌شکافی مورد تأیید کارشناسان فنی ما با خاطیان برخورد قانونی خواهیم کرد، تأکید کرد: از آنجایی که شکافتن راه نیازمند دریافت مصوبه از کارگروه امور زیربنایی است، درصورت مسجل شدن این تخلف از آنجایی که این مصوبه دریافت نشده، با ارجاع پرونده به مراجع قضائی برابر ماده 690 قانون مجازات اسلامی علاوه‌بر دریافت خسارت، برای خاطیان مجازات کیفری نیز درنظر گرفته خواهد شد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا درصورت تأیید تخلف امکان اجبار متخلف به بازگردان شرایط محیطی ایجادشده به وضعیت جاده قبلی وجود دارد و یا اینکه این امر جزء مجازات درنظر گرفته‌شده در قانون است؟ اذعان کرد: این امر بسته به شرایط می‌بایست مورد بررسی قرار گیرد، به‌عنوان مثال طی سنوات گذشته در این منطقه تداخل فاضلاب با آب چشمه توسط بخش خصوصی انجام شده بود که بنا به پیگیری‌هایی که داشتیم، از محاکم قضائی خواهان بازگردان شرایط قبلی چشمه بالادست از سوی مجموعه خاطی شدیم، بنابراین باید دید در این مورد نیز امکان مذکور وجود دارد یا خیر.

نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر همدان نیز با بیان اینکه طرح توسط کمیسیون سرمایه‌گذاری در شورا مطرح شد، عنوان کرد: گرچه این منطقه در حریم شهر قرار گرفته و ما به‌عنوان شورا می‌توانیم در این مسئله ورود کرده و بررسی لازم را انجام دهیم، اما اجرای آن نیاز به مجوز مدیریت شهری ندارد، چراکه مدیریت این فضا برعهده منابع طبیعی به‌عنوان اراضی ملی است.

حمید بادامی‌نجات با بیان اینکه بنده از آنجایی که از محل بازدیدی نداشتم اظهار نظری نمی‌کنم، افزود: آن منطقه هیچ ارتباطی به شهرداری ندارد، زیرا نه مالکیت تپه با شهرداری است و نه ساخت‌وسازی در این منطقه اتفاق افتاده که شهرداری به‌عنوان متولی ساخت‌وساز در این مسئله ورود کند.

وی با اشاره به اینکه مجوز احداث و یا جلوگیری از احداث جاده جزء اختیارات شهرداری و مدیریت شهری در حریم شهر نیست، تأکید کرد: متأسفانه شهرداری به‌لحاظ اجرایی ابزاری برای ورود به این مسئله ندارد.

مع‌الوصف؛ آن‌گونه که پیداست، گویا این‌روزها مسئولان شعار نمی‌دانستیم در فضای مدیریت شهرستان همدان را راحت‌ترین راه برای خلاصی از بار مسئولیت قلمداد می‌کنند و به این واژه تمسک می‌جویند و با وجود ادعای مدیران متولی در عرصه استقرار گشت‌های حفاظت از سوی دستگاه‌های متعدد، در این مقوله بازهم این مردم و رسانه هستند که تخریب به این وسعت را به گوش مدیران می‌رسانند! بنابراین این نوع پاسخگویی و بی‌اعتنایی یقیناً تأمل‌برانگیز بوده و راه را برای گمانه‌زنی بسیار باز می‌کند، زیرا عدم اطلاع از حضور و تردد لودرهای غول‌پیکر و درعین‌حال حمل مصالح همچون نخاله برای بیس‌ریز و درعین‌حال به‌کار گذاشتن شبکه آبیاری قطره‌ای در پای صدها نهال کاشته‌شده به‌نوعی شوخی مسئولان با رسانه‌ها و دغدغه‌مندان محیط‌زیستی است.

از طرفی طی چند جلسه اخیر استاندار همدان بارها و بارها بر رعایت پیوست‌های محیط‌زیستی در حفظ بافت کوه الوند در راستای طرح‌های توسعه تأکید کرده است؛ بر این اساس چگونه ممکن بوده دستگاهی همچون محیط‌زیست با کمترین دغدغه‌مندی در این مسئله اظهار نظر کند و با این استدلال که این منطقه جزء چهار منطقه حفاظت‌شده نیست، خود را مبرا از پاسخ‌گویی به بحث بداند و یا اینکه سازمان حفاظت از محیط‌زیست استان بعد از بروز این اتفاق، نسبت به ارزیابی و بررسی مسئله بپردازد؟ این درحالی است که گنجنامه همدان پیشانی الوند بوده و حساسیت می‌بایست نسبت به حفظ آن بیشتر باشد.

جالب‌تر اینکه نایب‌رئیس شورای شهر نیز مدیریت شهری و شهرداری را مبرا از ورود به مسئله می‌داند و این درحالی است که طرح نخستین این پروژه توسط کمیسیون سرمایه‌گذاری در شورا مطرح شد، بنابراین طبق آنچه خواندید، می‌توان گفت یقیناً دست‌های پشت پرده‌ای هست که مانع از اطلاع ‌و یا دیدن مدیران متولی شده است! بنابراین این مسئله به ذهن خطور می‌کند که مدیران استانی با بخش خصوصی بر سر کوه الوند قمار می‌کنند و بازنده این قمار یقیناً شهروندان همدانی هستند.