در تمام دنیا دانش به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف اقتصادی، فرهنگی، صنعتی، اقتصادی و غیره به‌کارمی رود و این همان ثمره واقعی دانش یعنی استحصال ثروت از آن است که باید علاوه‌بر رشد فکری افراد، به رشد جوامع بشر در ابعاد مختلف ازجمله توسعه اقتصادی نیز کمک کند.

این اتفاق غالباً در کشورهای پیشرفته در شرکت‌های دانش‌بنیان شکل می‌گیرد و روند تبدیل ایده و علم به صنعت یا فناوری یا طرح‌های فرهنگی اجتماعی، در این شرکت‌ها صورت می‌پذیرد.

حال آنکه شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور ما عمر چندانی ندارند، اما زیرساخت‌های بسیاری در کشور وجود دارد که می‌تواند سرعت‌بخش این مسیر باشد که ازجمله این ظرفیت‌ها وجود نیروی انسانی خوش‌فکر و نخبه در بخش‌های مختلف جامعه است.

دراین‌بین صنعت مهم‌ترین بخشی است که در کشور ما از نبود ارتباط با علم، رنج می‌برد؛ تا جایی که غالباً واحدهای صنعتی وقتی به سراغ علم می‌روند که در روند کار خود دچار مشکل شده باشند و متأسفانه شروع کار یک واحد صنعتی طی پیوند با دانشگاه، معمولاً به‌ندرت اتفاق می‌افتد و این درحالی است که اگر از ابتدا صنایع را با دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان آشتی می‌دادیم، شاید شرایط فعلی یعنی درگیری با مباحثی همچون تحریم و فضای متلاطم حاکم بر جامعه را متحمل نمی‌شدیم.

آنچه می‌خوانید مصاحبه مطبوعاتی یکی از فناوران جوان همدانی به‌نام محمدعلی فراقیان، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان ابزارصنعت موج‌ساز در سال 95 با یکی از رسانه‌های استانی است که با دایر کردن این شرکت و ساخت چند محصول الکترونیکی، توانسته یک سیستم هوشمند برای ایمنی ساختمان بسازد.

در این گفته آمده است که ما موفق شدیم سیستمی برای هوشمندسازی ساختمان بسازیم تا از این طریق بتوان خانه را از راه دور (با برد یک کیلومتری) کنترل کرد.

این جوان 31 ساله نخبه می‌افزاید: این دستگاه می‌تواند 144 مؤلفه از قبیل سیستم سرمایشی، گرمایشی، آبیاری باغچه و گلدان، هانی‌بال، اسپیلت و غیره را به‌طور هم‌زمان کنترل کند و آخرین وضعیت از این شاخص‌ها را به صاحب‌خانه گزارش دهد و قیمت آن نسبت به محصول مشابه خارجی، به‌مراتب کمتر است.

درواقع این کارآفرین برتر و جوان همدانی توانسته افتخاری علمی و فناورانه به ویترین افتخارات جوانان خطه الوند بیفزاید، بنابراین انتظار می‌رفت با گذشت چهار سال، درحال حاضر این فناور توانسته باشد با گسترش فعالیت خود طی این سال‌ها یکی پس از دیگری، پله‌های ترقی را طی کند؛ اما گویی این‌گونه نیست، بنابراین پای صحبت‌های وی نشستیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید:

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان ابزارصنعت موج‌ساز با بیان اینکه شرکت ما به‌عنوان تولیدکننده محصولات هایتک دانش‌بنیان در کشور و استان همدان فعالیت می‌کرد، گفت: یکی از محصولات تولیدشده در شرکت ما به‌عنوان سیستم مدیریت هوشمند ساختمان شناخته می‌شود.

محمدعلی فراقیان با تأکید بر اینکه محصول مذکور در کاهش مصرف انرژی نقش مهمی را ایفا می‌کند، افزود: علاوه‌بر این در بحث کیفیت نیز در جایگاه بالاتری نسبت به محصولات مشابه خارجی قرار دارد و تمامی شاخص‌های انرژی‌زا اعم از سیستم گرمایشی، سرمایشی، کلید و پریزهای برق، عایق ساختمان و غیره را مدیریت می‌کند.

این کارآفرین موفق استان با تأکید بر آنکه محصول مذکور یکی از هشت محصول دانش‌بنیان تولیدشده شرکت دانش‌بنیان ما است، تصریح کرد: ما کار خود ر از سال 89 آغاز کرده و در سال 91 توانستیم این شرکت را با دشوارهای فراوان، تأسیس کنیم.

* تولید محصول مشابه با تکیه بر دانش بومی

فراقیان با بیان اینکه اغلب محصولات که در شرکت دانش‌بنیان ما تولید می‌شود پیش‌تر در انحصار اروپا و کشورهای جنوب شرقی آسیا بوده‌اند، گفت: ما این محصولات را در داخل کشور با دانش بومی تولید و ثبت ملی کردیم که حتی نسبت به موارد خارجی خود نوآوری‌هایی هم در آن اعمال شده است.

این کارشناس مهندسی فناوری الکترونیک افزود: یکی از محصولات مورد نظر سیستم آبیاری هوشمندی بوده که دارای فناوری منحصربه‌فرد و بسیار خاصی است.

وی با تأکید بر اینکه حرکت در مسیر توسعه علاوه‌بر تلاش فناوران نیازمند حمایت همه‌جانبه از سوی دستگاه و نهادهای متولی است، اظهار کرد: در شرایط فعلی شرکت‌های دانش‌بنیان با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند که اصلی‌ترین آن‌ها به مسئله تولید محصول و تأمین مواد اولیه بازمی‌گردد.

* 15 نفر بیکار شده‌اند

این جوان خلاق همدانی با تأکید بر اینکه متأسفانه چیزی حدود هفت ماه است که به‌دلیل عدم حمایت محصولی تولید نمی‌کنیم و شرکت به معنای واقعی تعطیل شده، اذعان کرد: در شرکت ما 15 نفر به‌صورت مستقیم مشغول به‌کار بودند که این‌روزها همگی بیکار هستیم.

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان ابزارصنعت موج‌ساز از بی‌توجهی مدیران به بخش تولیدات دانش‌بنیان گلایه کرد و افزود: طی چندماه مذکور هیچ‌کدام از متولیان این بخش سراغی از ما نگرفتند و این درحالی است که بخش اعظمی از مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت محصولات الکترونیکی وارداتی است و یقیناً همگان بر این امر واقف هستند که در شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه امکان واردات از توان یک شرکت دانش‌بنیان نوپا خارج است.

* دستگاه‌های متولی کجا هستند

وی ادامه داد: پارک علم و فناوری و دستگاه‌های مرتبط با حوزه صنعت طی چند ماه اخیر (با وجود پیگیرها) برای حل مشکل شرکت‌های این‌چنینی پای کار نیامده‌اند.

* امکان صادرات داشتیم، اما مواد اولیه برای تولید نداریم

فراقیان با بیان اینکه خوشبختانه محصولات دانش‌بنیان تولیدشده در شرکت ما بنا به قیمت تمام‌شده پایین‌تر در سطح کشور متقاضی داشت و حتی برای صادرات به کشورهای همسایه همچون ترکیه رایزنی‌های مقدماتی انجام شد، عنوان کرد: در شرایط فعلی شرکت تعطیل و کلیه برنامه‌های ما نیز معلق باقی مانده است.

* فرصتی برای بیان دغدغه‌هایمان فراهم نیست

وی با ابراز گلایه‌مندی از اینکه حتی در سفر معاون علمی ریاست جمهوری نیز مجالی برای بیان دغدغه‌ها فراهم نشد، گفت: درواقع دعوتی از ما برای حضور در جلسات و یا بازدیدهایی که این مقام مسئول داشتند، صورت نپذیرفت.

مع‌الوصف؛ آنچه مسلم است اینکه اتکا به علم و ظرفیت‌های داخلی تنها راهی است که می‌تواند کشور را در هر شرایطی اعم از تحریم، تورم، رکود تولید و غیره، بیمه کند و این موضوع نه‌تنها در استان همدان، بلکه در تمام کشور موضوعی ثابت‌شده است. زیرا به‌واقع پیشرفت و توسعه از مسیر علم می‌گذرد، اما لازم است در این مسیر حمایت‌های دولتی زمینه‌ساز رشد شود که در غیر این صورت با موجی از جوانان لبریز از ایده مواجه خواهیم بود که در اثر عدم حمایت‌ها به عده‌ای افراد بی‌انگیزه تبدیل ‌شده‌اند. بنابراین بهتر است برای تسهیل این امر هماهنگی و همراهی همه دستگاه‌ها به‌ویژه متولیان مستقیم این امر، همواره یاری‌گر شرکت‌های دانش‌بنیان باشد.

اقتصاد دانش‌محور اقتصادی است که به شکل مستقیم براساس تولید، توزیع و مصرف دانش و اطلاعات شکل بگیرد،‌ موتور محرکه این اقتصادها، شرکت‌های دانش‌بنیان هستند و امسال یعنی سال جهش تولید می‌بایست به یک دغدغه برای مسئولان بدل شود؛ چراکه این شرکت‌ها درصورت برخورداری از حمایت به‌عنوان بنگاه‌های اقتصادی دانش‌بنیان، نقش محوری در شرایط تحریم‌های اقتصادی ایفا می‌کنند و البته آسیب‌پذیری بیشتری نیز نسبت به شرکت‌های بزرگ دارند و این واقعیت را هم باید مدنظر داشت که شرکت‌های دانش‌محور در مقایسه با شرکت‌های بزرگ از احتمال شکست بسیار بالاتری برخوردارند، شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان از یک‌طرف عامل اصلی رشد اقتصادی و توسعه صنعتی و فناوری کشور محسوب شده و از سوی دیگر به‌دلیل تنگناهای مالی، شدیداً مستعد ابتلا به مشکلات متعدد و شکست هستند.

البته از حق که نگذریم، در این سال‌ها حرکت بسیار مناسبی از طرف وزارت علوم و معاونت علمی ریاست‌جمهوری در جهت رشد کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق حمایت‌های مختلف چه در بُعد رفع موانع و چه در بُعد ایجاد بازار‌های جدید صورت گرفته که این موضوع خود انگیزه بیشتری جهت تأسیس واحد‌های فناوری جدید و شرکت‌های دانش‌بنیان جدید ایجاد کرده است؛ بنابراین رشد کیفی و قابل تقدیر در سال‌های اخیر موجب رشد کمی آن‌ها نیز شده، اما امیدواریم این حمایت همچنان در شرایط فعلی ادامه داشته و راهگشا باشد و متولیان امر شرکت‌های دانش‌بنیان مؤثر در عرصه تولید و صنعت را در نیمه‌راه در برابر ناملایمات تحریم و شرایط بد اقتصادی، به حال خود وا مگذارند.