سپهرغرب، گروه اندیشه - طاهره ترابی‌مهوش: یک کارشناس مذهبی با بیان اینکه طبق روایت نبوی در خصوص ماه رمضان، خداوند متعال برای بندگان خود یک سری نسیم‌های رحمت را می‌وزاند و در پی وزش این نسیم بندگان ‌خود را برای بهره‌مندی از این رحمت الهی در مسیر آن قرار می‌دهند گفت: به تعبیر ساده‌تر خداوند طی سال یک سری بهانه را فراهم می‌کند تا بندگان بتوانند بیشتر از نعمات و لطف الهی بهره‌مند شوند.

در بین ماه‌های سال قمری، ماه مبارک رمضان، از قداست و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چنانکه در دعای مخصوص آن می‌خوانیم: «هَذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ» و رمضان، ماهی است که او را عظمت و کرامت و شرافت و فضیلت دادی، نسبت به ماه‌های دیگر.

از طرفی رسول خدا (ص) نیز در خصوص فضیلت این ماه می‌فرماید: «اگر کسی در این ماه، یک آیه از قرآن، تلاوت کند، ثوابش همچون کسی است که در غیر ماه رمضان، یک‌بار قرآن را ختم کرده باشد.» از امام صادق (ع) نیز نقل شده است: «هرکس در ماه رمضان، صدقه‌ای بدهد خداوند هفتاد نوع، بلا را از او دور می‌کند.»

آنچه عنوان شد تنها بخشی از فضائل و محاسن ماه مبارک رمضان بود اما با فرا رسیدن نیمه این ماه مبارک و میلاد کریم امام حسن مجتبی (ع)، برآن شدیم تا به‌طور تخصصی در خصوص این ماه مبارک، سیره این امام همام و نیز تکریم ایتام و نیازمندان گفت‌وگویی با مدرس حوزه و دانشگاه ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی فاطمی‌پور با بیان اینکه طبق روایت نبوی در خصوص ماه رمضان، خداوند متعال برای بندگان خود یک سری نسیم‌های رحمت را می‌وزاند و در پی وزش این نسیم بندگان ‌خود را برای بهره‌مندی از این رحمت الهی در مسیر آن قرار می‌دهند گفت: به تعبیر ساده‌تر خداوند طی سال یک سری بهانه را فراهم می‌کند تا بندگان بتوانند بیشتر از نعمات و لطف الهی بهره‌مند شوند.

وی با تأکید براینکه تمام روزهای ماه مبارک، شب‌های قدر، روز عرفه و عید قربان از آن‌دست بهانه‌ها و فرصت‌هایی است که به ما بندگان از سوی خدا ارزانی شده افزود: درواقع این ایام روزهایی است که در آن لطف خدا بیش از دیگر ایام شامل حال بندگان می‌شود.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: چنانکه گفته شد ماه رمضان یکی از آن فرصت‌ها است به‌طوری‌که اگر بنده روزه‌دار به دستورات الهی توجه و عمل داشته باشد تعالی انسان تا حدی بالا می‌رود که به تعبیر روایات حتی نفس کشیدن وخوابیدنش به عبادات بدل می‌شود.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فاطمی‌پور با بیان اینکه بندگان می‌بایست نسبت به این لطف مضاعف قدردان بوده و این فرصت کوتاه را غنیمت بشمارند تصریح کرد: به تعبیر بهتر اگر بتوانیم از این فرصت کوتاه بهره‌برداری درستی داشته و با تفکر در الطاف الهی و نیز تلاوت قرآن کریم و یا سعی بر ایجاد تغییر در زندگی داشته باشیم از این ماه پر خیروبرکت روسفید بیرون خواهیم آمد.

وی با تأکید براینکه اگر از ماه مبارک به‌عنوان ماه میهمانی خدا یاد می‌شود بدان خاطر است که ما میهمان لطف مضاعف الهی هستیم اذعان کرد: درواقع در ماه مبارک به‌واسطه روزه‌داری و روحی که بر جامعه حاکم است دل بندگان رقیق‌تر شده و به خداوند و الطاف الهی او نزدیک‌تر می‌شوند.

این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه بنا به دلایل حسی و استقرایی نیز می‌توان تأثیر ماه مبارک در جامعه را بر اساس آمار درک کرد گفت: آنچه مسلم است اینکه در این ایام حتی جرم و جنایت نیز در جامعه روند کاهشی یافته و اعتقاد به قواعد اخلاقی و تعاملات خانوادگی و خویشاوندی (به استثنای شرایط کرونا) بیشتر می‌شود.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فاطمی‌پور با اشاره به اینکه این پیامدهای مثبت ماه رمضان برخاسته از آن ویژگی تکوینی است بیان کرد: طبیعی است که در ماه میهمانی خدا میهمانان درگاه احدیت از این لطف الهی بهره‌مند شوند.

وی با اشاره به اینکه یکی از ویژگی‌ها این ماه مبارک به بحث کمک به هم نوع، همدلی و مساوات بازمی‌گردد گفت: طبیعی است که برای ماه مبارک رمضان و درعین‌حال وظیفه دینی (روزه‌داری و انفال) که در این ماه بر عهده ما نهاده شد آثار و فلسفه‌ها مختلفی را می‌توان برشمرد.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: ازجمله این موارد که در روایات نیز به آن اشاره شده این است که انسان با روزه‌داری؛ درد نیازمند، مستمند و کم‌برخوردار به لحاظ مالی را بهتر درک می‌کند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فاطمی‌پور در تشریح درک بیشتر درد نیازمندان افزود: در نظر بگیرد که به‌واسطه دستور الهی فرد روزه‌دار با اختیار و میل از آنچه به‌عنوان قوت و غذا یاد می‌شود برای مدت‌زمانی معین منع می‌شود حال آنکه برخی از افراد در جامعه بالاجبار طی سال اغلب زندگی‌شان بر این منوال است.

وی با اشاره به اینکه این مهم بر ویژگی‌های اخلاقی (نوع‌دوستی و همدلی) انسان تأثیرگذار خواهد بود، افزود: البته تنها دلسوزی برای هم‌نوع کافی نیست بلکه بنده خاشع خداوند در حد توان به هر طریق ممکن به‌دنبال حل مشکل هم‌نوع خود خواهد بود.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه درک درد نیازمند و مستمند در واقع یکی از دلایلی روزه‌داری است اذعان کرد: براین اساس این شاخصه اخلاقی می‌بایست در ماه مبارک رمضان در بین افراد و جامعه نمود بیشتر بنا به ارزشمندی این ماه پیدا کند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فاطمی‌پور با تأکید براینکه وقتی در این ماه اعمال مباح جزو عبادات فرد در نظر گرفته می‌شود یقیناً دستگیری از نیازمند نیز جزو عبادات بزرگ تلقی خواهد شد تشریح کرد: البته این مهم می‌بایست در همه ماه‌های سال در جامعه اسلامی جاری و ساری بوده و تنها در ماه مبارک بیش از پیش به اجرا درآید.

وی با اشاره به سیره امام حسن مجتبی (ع) نیز گفت: این حضرت معروف به کریم اهل‌بیت (ع) است که این لقب به جهت شدت مهربانی، دلسوزی حضرت نسبت به زیردستان، اطرافیان و خانواده به ایشان داده شده است.

این کارشناس مذهبی با اشاره به متعدد بودن موارد دست‌گیری و کمک این حضرت به اطرافیان، کنیزان و غلامان، تشریح کرد: در تاریخ و روایات آمده است که این حضرت در طول عمر مبارک خود چندین‌بار کل زندگی و سرمایه و یا بخشی از آن را با فقرا و نیازمندان تقسیم کرده‌اند.

فاطمی‌پور با بیان اینکه زندگی این حضرت برای ما می‌بایست به‌عنوان یک الگو در جامعه اسلامی آموزنده باشد خاطرنشان کرد: نکته اینجاست که باید یاد بگیریم که نباید از مازاد زندگی بخشید زیرا انفاق زمانی ارزشمند خواهد بود که این بخش از سرریز زندگی ما نباشد بلکه می‌بایست ازآنچه بدان علاقه‌مندم و برای آن زحمت‌کشیده‌ام انجام پذیرد.

وی با اشاره به یکی دیگر از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن مجتبی (ع) که بخشش و انفاق است تصریح کرد: البته این بخشش تنها در بعد مالی نبوده است بلکه در دیگر بخش‌های زندگی (همچون اگر کسی با ایشان بدرفتاری و یا خطایی را مرتکب می‌شد و اینکه اگر کسی لطفی در حق ایشان می‌کرد) این امام بزرگوار می‌توان نمونه‌های بیشماری از بخشش را برشمرد.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه تأمل و عکس‌العمل حضرت امام حسن مجتبی در قبال رفتارهای عنوان شده بسیار زیبا بود تصریح کرد: به‌عنوان نمونه در روایات آمده که یکی از کنیزان آن به حضرت شاخه گلی را هدیه کرد و حضرت به بهانه این اتفاق او را آزاد کرد.

فاطمی‌پور با تأکید براینکه نمونه‌های این‌چنینی در سیره امام حسن مجتبی (ع) بسیار است خاطرنشان کرد: در روایت دیگر آمده یکی از فرزندان امام به هنگام نوزادی از دست یکی از خدمتکاران افتاد و فوت کرد حال آنکه این خدمتکار انتظار عقوبتی سخت را می‌کشید امام با عطوفت و مهربانی از او دلجویی و حتی او را نیز آزاد می‌کند.

وی فزود: این مهربانی در قالب‌های مختلف و بهانه‌های مختلف در زندگی ائمه وجود داشته و به طریق اولی‌تری در زندگی امام حسن مجتبی (ع) نمود یافته است.

این استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه این امام همام حتی در حکومت‌داری نیز بخشش داشت تصریح کرد: درواقع قبول گزینه صلح چیزی جز انفاق حکمرانی نبود.

فاطمی‌پور افزود: نکته اینجاست که هدف غایی همه ائمه اطهار حفظ دین خدا بوده است اما شرایط زندگی و زمان هریک از معصومین با دیگری متفاوت است؛ براین اساس است که در دوران امام حسین (ع) گزینه پیش روی امام قیام است اما در دوره امام حسن (ع) صلح در مانایی دین تأثیر بیشتری داشته است و چاره‌ای جز صلح با معدن ظلم و نفاق نداشت.