از سال 1323 ورزش کوهنوردی ایران دارای تشکیلات رسمی است، اما در سال 1356 فدراسیون‌های کوهنوردی و اسکی در هم ادغام و به‌نام فدراسیون کوهنوردی و اسکی ایران فعالیت خود را آغاز کرد؛ حال آنکه فدراسیون کوهنوردی با توجه به ابعاد مختلف فعالیت در زیرشاخه‌های ورزش‌های کوهستان ازجمله‌ کوهنوردی، سنگ‌نوردی طبیعی و داخل سالن، دوچرخه‌سواری کوهستان، ورزش‌های هوایی و غیره، طیف وسیعی از ورزشکاران را در استان‌های مختلف در قالب هیئت‌های ورزشی زیر پوشش قرار داده است.
حال آنکه آثار مربوط به موزه کوهنوردی استان همدان که به همت کمیته پیشکسوتان هیئت استان همدان در محل سالن سنگ‌نوردی زنده‌یاد «فرهاد میرزاخانی» قرار دارد، مربوط به سال 1330 بوده و در حتی تاریخ برخی وسایل نیز به سال 1320 بازمی‌گردد که خود مؤید سابقه دیرینه این ورزش و پیشرفت کوهنوردی در همدان است.
حال با توجه به سبقه قابل توجه ورزشکاران همدانی در این رشته، بر آن شدیم تا با علیرضا گوهری، رئیس هیئت کوهنوردی استان همدان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
رئیس هیئت کوهنوردی استان همدان با بیان اینکه بیستمین دوره مسابقات سنگ‌نوردی قهرمانی کشور رده‌های سنی نوجوانان A,B و جوانان (پسران- دختران) قرار بود در شهریورماه 1401 به میزبانی همدان برگزار شود اما به‌دلیل مشکل آب این میزبانی از ما گرفته شد، گفت: علاوه‌بر این، امسال در حوزه کوهنوردی و صعودها باشگاه‌های فعال در این رشته برنامه‌های خاص کوهنوردی را در منطقه علم‌کوه به اجرا درآوردند که در آن صخره‌نوردان همدان توانستند عملیات صعود شایسته‌ای را از خود به نمایش بگذارند.
علیرضا گوهری با تأکید بر اینکه درواقع بخش اجرای ورزش کوهنوردی برعهده باشگاه فعال است و ما به‌عنوان هیئت تنها در عرصه نظارت و هماهنگی فعالیت داریم، تشریح کرد: در حوزه فرهنگی نیز سال گذشته شاهد افتتاح موزه کوهنوردی در استان بودیم و خوشبختانه تاکنون درخصوص تکمیل آثار از طریق جلب آن‌ها توانسته‌ایم عملکرد بهتری داشته باشیم؛ اما درحال حاضر در این عرصه نیز با مشکل کمبود فضا مواجه‌ایم، بنابراین انتظار می‌رود با پیگیری‌های انجام‌شده بتوانیم این مشکل را در کوتاه‌ترین زمان ممکن حل کنیم.
وی ادامه داد: علاوه‌بر این به دنبال ثبت ملی موزه کوهنوردی همدان هستیم تا بتوانیم این آثار را برای آیندگان حفظ کنیم.
گوهری با اشاره به اینکه درحال حاضر 16 باشگاه رسمی در استان فعالیت دارند، گفت: تمام این باشگاه‌ها به‌صورت خودگردان اداره می‌شوند، اما نکته این است که در بحث کوهنوردی، آموزش یک مسئله گسترده و دارای چارتی سازمان‌یافته و به‌صورت سیستماتیک و از طریق پورتال آموزشی کشوری است.
وی با اشاره به اینکه درواقع بخش آموزش یک حوزه درآمدزا برای باشگاه است، اظهار کرد: از آنجایی که از این طریق تعداد افراد آموزش‌دیده و دارای مدرک در استان‌ها در بخش‌های مختلف کوهنوردی بالا می‌رود، هیئت تسهیلگر این فرآیند است.
رئیس هیئت کوهنوردی استان همدان با اشاره به اینکه شمار برگزاری کلاس‌های آموزشی توسط باشگاه‌های کوهنوردی به حدی است که بنده به‌طور قطع می‌توانم بگویم این میزان آموزش در بین دیگر هیئت‌ها (52 هیئت کشور) سرآمد بوده و حتی اگر اول نباشیم حتماً دوم هستیم، ابراز کرد: مشکلی که در استعدادیابی این رشته وجود دارد به این مسئله بازمی‌گردد که در تمام رشته‌های ورزشی بخش اعظم استعدادیابی از طریق آمورزش‌وپرورش انجام می‌پذیرد، اما متأسفانه با وجود اینکه رشته صعودهای ورزشی در بین رشته‌های المپیکی قرار گرفته و در المپیک آتی شرکت خواهد داشت، هنوز کوهنوردی در ورزش آموزشی مدارس کشور در گروه چهار قرار دارد.
وی با تأکید بر اینکه بنده بارها و بارها در مجامع ورزشی خواهان تجدید نظر در این گروه‌بندی شدم، گفت: مسئله این است که ورزشی در گروه چهار مدارس و آموزشگاه‌ها قرار می‌گیرد که هیچ اولویتی را نمی‌توان برای پیگیری و اجرای آن از سوی اولیای مدارس انتظار داشت.
گوهری با اشاره به اینکه همه رشته‌های حاضر در المپیک باید در گروه یک قرار گیرند تا بتوان از طریق تعامل با آموزش‌وپرورش نسبت به استعدادیابی در سنین کودکی اقدام کرد، افزود: با توجه به حساسیتی که داشتیم، بارها با مسئولیت خودمان از طریق همکارانی که در آموزش‌وپرورش فعال هستند، دانش‌آموزان را به سالن سنگ‌نوردی همدان آورده‌ایم، اما یقیناً این راهکار و راه چاره نیست.
وی با بیان اینکه لازم است این استعدایابی از طریق تعامل با آموزش‌وپرورش به‌صورت اصولی و سیستماتیک انجام پذیرد، تشریح کرد: درصورت تحقق این مهم با توجه به زیرساختی که داریم، یعنی سالن سنگ‌نورودی منحصربه‌فرد موجود، این امکان فراهم است که نسلی قوی از کوهنوردان را بتوانیم تربیت کنیم.
گوهری با اشاره به اینکه 95 درصد تجهیزات حوزه کوهنوردی وارداتی بوده و این واردتی بودن با توجه به نوسانات قیمت دلار خرید تجیهیزات توسط ورزشکاران را با مشکل مواجه کرده، خاطرنشان کرد: از طرفی در این رشته استهلاک تجهیزات بسیار بالا است.
رئیس هیئت کوهنوردی استان همدان افزود: بنابراین امید است بتوانیم این مسئله را از طریق جلب همکاری اداره کل در استان و فدراسیون در سطح ملی تسهیل کنیم.
گوهری با اشاره به وضعیت شهرستان‌ها در این رشته ورزشی، گفت: تأکید ما بر این است که امکان فعالیت باشگاه‌های کوهنوردی فراهم شود.
وی ادامه داد: البته در دو شهرستان ملایر و تویسرکان کم‌وبیش شاهد فعالیت باشگاه‌های کوهنوردی هستیم، اما باید در سایر شهرستان‌ها نیز شاهد این اتفاق باشیم و در پی آن پرورش مربی راهنما و درعین‌حال پرورش نیروی انسانی را در این رشته برای سال‌های آتی داشته باشیم.
گوهری با بیان اینکه مشکل اصلی شهرستان‌ها به منابع مالی مورد نیاز برای رونق این رشته ورزشی بازمی‌گردد، تشریح کرد: درحال حاضر اعزام تیم، خرید تجهیزات و تربیت مربی بستگی مستقیم به منابع مالی دارد؛ به‌طوری که متأسفانه در بسیاری از شهرستان‌ها هیئت کوهنوردی و صعود ورزشی شهرستانی امکان هیچ‌گونه حمایت مالی از باشگاه‌ها را ندارند، زیرا ریالی از اداره کل ورزش و جوانان استان دریافت نکرده‌اند. البته این مهم به معنای آن نیست که اداره کل پولی داشته و نداده، بلکه به این مسئله بازمی‌گردد که در عرصه ورزش اعتبارات پیش‌بینی‌شده اندک است.
وی با بیان اینکه در رابطه با سالن نیز برخی شهرستان دارای این زیرساخت هستند اما آن‌گونه که بایدوشاید از استانداردهای لازم برخوردار نیستند، گفت: اگر بخواهم واقعیت را بگویم، شهرستان‌ها از سالن‌های کوهنوردی لازم برخوردار نیستند، زیرا تأمین استانداردهای دیواره و تجهیزات سالن‌ها هزینه‌بر بوده و بنابراین با توجه به گرانی‌های پیش‌آمده، این مسئله با دشواری بیشتری مواجه شده است‌.
گوهری با اشاره به اینکه البته در یک مقطع زمانی با کمک فدراسیون و شرکت توسعه و تجهیز وزارت ورزش نسبت به تجهیز سالن‌های شهرستانی به دیواره‌ اقدام کردیم اما درحال حاضر در عرصه پیشرفت این سالن‌ها و توسعه آن‌ها با مشکل مواجه‌ایم، تصریح کرد: البته همدان در سطح ملی بهترین سالن سنگ‌نوردی را به‌لحاظ استاندارد بین‌المللی دارا است، به‌طوری که میزبانی بسیاری از مسابقات ملی و بین‌المللی را برعهده می‌گیرد.
وی با اشاره به موفقیت ورزشکاران این رشته طی سال جاری، گفت: چهار تن از کوهنوردان مستعد همدانی موفق شدند به قله لنین یا ابن‌سینا به‌عنوان یکی از مرتفع‌ترین قله‌های جهان در کشور قرقیزستان صعود کنند.
گوهری افزود: همچنین طی روزهای اخیر یکی دیگر از کوهنوردان همدانی نیز به کشور نپال برای صعود به قله مانسلو اعزام شده است؛ البته طی دو سال گذشته اصلی‌ترین هدف و تمرکز ما بر کوهنوردی پایه بوده تا از طریق آن نسل مناسبی را تحویل آینده کوهنوردی همدان بدهیم.

طاهره ترابی مهوش