تغییروتحول بافت‌های شهری، امری اجتناب ناپذیر و طبیعی است؛ ازاین‌رو بازآفرینی شهری موضوعی است که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارها برای پیشرفت و توسعه زیرساختی و اجتماعی همه شهرها، دنبال می‌شود و هدف آن‌ نه‌تنها یک توسعه افقی و کمی شهری، بلکه ارتقای کیفیت و توسعه درونی و متراکم شهری نیز هست و در اولویت برنامه‌ریزی‌ها قرار دارد. درواقع حل مشکلات و عقب‌ماندگی بافت‌های بازمانده از توسعه شهری که تحت عنوان بافت‌های فرسوده با تقسیم‌بندی مشخص شناخته می‌شوند، همواره یکی از مهم‌ترین معضلات است.
به دیگر سخن بافت‌های ناکارامد شهری، مناطقی از شهرها هستند که در مقایسه با سایر قسمت‌های شهر، از جریان توسعه و پیشرفت عقب مانده و یا به‌عبارتی به‌دلیل مشکلات و نارسایی‌های گسترده، از چرخه حیاتی شهرها جدا شده‌اند؛ به‌طوری که با توجه به بافت‌های فرسوده و قدیمی حاشیه شهرها و به تبع آن بسیاری از عقب‌ماندگی‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره، برطرف کردن این ناپایداری‌ها به معضلی جدی تبدیل شده است، به‌طوری که طی سال‌های اخیر سند ملی راهبردی بازآفرینی شهری به‌عنوان یک سند ملی و بالادستی معرفی شده و مصوبات ستاد بازآفرینی شهری در شهرستان نیز لازم‌الاجرا است؛ بنابراین برای اطلاع از آخرین وضعیت بازآفرینی شهری ملایر بر آن شدیم تا گفت‌وگوهایی را با مهدی عطایی، رئیس اداره راه و شهرسازی ملایر و نیز فرزاد تیموری، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار همدان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
رئیس اداره راه و شهرسازی ملایر با بیان اینکه خوشبختانه سال گذشته دو طرح کلان بازآفرینی در شهر ملایر اجرایی شد و به نتیجه رسید، گفت: مورد نخست درمانگاه محله سرجو ملایر که میزان پیشرفت فیزیکی آن بالای 98 درصد است و تا دو هفته آتی امکان بهره‌برداری از آن فراهم می‌شود و به‌صورت رسمی در هفته دولت شاهد افتتاح آن خواهیم بود.
مهدی عطایی افزود: پروژه دیگر کانال منطقه پشت ناسیونال بوده که در قالب جمع‌آوری آب‌های سطحی و فاضلاب است؛ این پروژه نیز خوشبختانه انجام‌ شد.
وی با بیان اینکه ما سال 1401 مصوبه 54 پروژه با مبلغی بیش از 870 میلیارد تومان را در کارگروه بازآفرینی شهرستان دریافت کردیم که متأسفانه با بررسی پروژه‌ها در کارگروه استانی تنها پنج درصد در قالب سه پروژه با اعتباری بالغ‌بر 46 میلیارد تومان اختصاص یافت، گفت: در پاسخ به چرایی این مهم متأسفانه دلیل خاصی از سوی مدیران اعلام نشد.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه پروژه‌های بازآفرینی در قالب اقدام مشترک با همکاری دستگاه‌های اجرایی انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: مسئله این است که هنوز ابلاغیه به شهرستان برای اجرای این پروژه‌ها داده نشده است.
عطایی با تأکید بر اینکه در شهرستان بیشتر به دنبال محله‌محور کردن پروژه‌های بازآفرینی شهری هستیم، تصریح کرد: در این بحث دو محله سرجو و شمس‌آباد جزء محلات اولویت‌دار دنبال خواهد شد.
رئیس اداره راه و شهرسازی ملایر ادامه داد: بر این اساس یکی از اولویت‌های ما سامان‌دهی معابر منطقه شمس‌آباد به‌عنوان زیربنای اجرای کلیه طرح‌های خدماتی همچون جمع‌آوری آب‌های سطحی، تفکیک قطعات، صدور پروانه ساختمانی، استفاده از تسهیلات دولتی و غیره است.
وی افزود: اولویت بعدی شهرستان با توجه به واجد ارزش بودن بازار قدیمی ملایر و لزوم حفظ و حراست از آن، مرمت و بهسازی و ایمن‌سازی بازار است که در قالب بهسازی طرح برق‌رسانی بازار ملایر، ایجاد و دسترسی به امکانات آتش‌نشانی و جداره‌سازی دنبال می‌شود؛ اما متأسفانه تا این لحظه ابلاغی به شهرستان در این باب صورت نپذیرفته است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار همدان نیز در پاسخ به چرایی تقلیل تعداد پروژه و نیز اعتبارات آن‌ها در ملایر گفت: پروژه‌هایی که در بحث بازآفرینی مطرح می‌شوند، مشارکتی هستند که هم از جانب شهرداری و هم از طرف اداره کل راه و شهرسازی دنبال می‌شود.
فرزاد تیموری افزود: اما مسئله این است که با توجه به اعتبارات و امکانات تعریف‌شده برای هر شهر، ناچار به اولویت‌بندی پروژه‌های تعریف‌شده شدیم که این مهم به معنای کنار گذاشتن پروژه‌های بعدی نیست، بلکه به‌منزله آن است که با اتمام پروژه‌های اولویت‌دار، نوبت به آن‌ها خواهد رسید.
وی تأکید کرد: هنوز در این زمینه ابلاغی صورت نپذیرفته است؛ بنابراین به محض ابلاغ سهم هر شهرستان از سوی سازمان برنامه بودجه تعیین و به آن‌ها ابلاغ خواهد شد.
مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد در مسیر بازآفرینی شهری آنچه امروز در استان همدان و شهرستان‌هایش مانع پیشرفت کار است، تزریق اعتبارات به‌صورت قطره‌چکانی و درعین‌حال خارج از موعد مقرر است. به‌طوری که در سومین ماه سال، اندک‌اعتبار این بخش هنوز به استان ابلاغ نشده، حال آنکه در استانی همچون همدان، ما با محدودیت زمانی برای انجام عملیات عمرانی به‌دلیل برودت هوا مواجهیم؛ بنابراین فشل بودن برنامه‌ریزی در این بخش مهم‌ترین مسئله بوده که بازآفرینی شهری را در همدان و شهرستان‌ها در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

طاهره ترابی مهوش