از آنجایی که جامعه را مجموعه زنان و مردان تشکیل می‌دهند، پرداختن به جایگاه بانوان و دختران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است اما متأسفانه نقش دختران و بانوان در بهره‌مندی از کیفیت زندگی شهری به‌درستی شناخته نشده، و نیازهای فضایی آنان نادیده گرفته شده است.
مسئله این است که حتی با وجود فضاهای عمومی باکیفیت نه‌چندان مناسب برای همه شهروندان، بازهم میزان استفاده زنان و حضور فعال آنان در فضای شهری بسیار کمتر از مردان است و حتی در صورت وجود فضای شهری مناسب شانس استفاده از فضای شهری برای این گروه محدود می‌شود چه برسد به تعریف فضای اختصاصی برای این قشر از جامعه! این در حالی است که وجود جنسیت، خواه ناخواه تفاوت‌هایی را ایجاد می‌کند، این تفاوت در نیازها و متعاقب آن در رفتار‌ها نمود پیدا می‌کند که موجب به‌وجود آمدن فعالیت‌های مختلف شده و این فعالیت‌ها به کالبد مناسب خود محتاج است.
هدف از خلق فضای اختصاصی مناسب برای دختران از طریق شناخت نیازهای کیفی و فضای زندگی در شهر برای آنان که مادران و بانوان جامعه هستند، در جهت ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد بستری مناسب برای زندگی فعال شهری، ضرورت پیدا می‌کند اما متأسفانه در شهر همدان خلأ بزرگی در این زمینه وجود دارد که خوشبختانه به‌تازگی خبردار شدیم گروهی از بانوان فعال در حوزه فرهنگی و اجتماعی به‌صورت خودجوش با همکاری سازمان تبلیغات به‌دنبال استقرار چنین مکانی اختصاصی برای دختران در طبقه زیرین ساختمان این اداره هستند.
با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در این خصوص با رئیس ستاد نهضت پیشرفت بانوان استان همدان، به‌عنوان یکی از بانیان اصلی تحقق این امر گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
طاهره فامیل‌خلیلی با تأکید بر خلأ وجود فضاهای فرهنگی و تفریحی مختص بانوان در کل کشور، گفت: متأسفانه همدان نیز از این قاعده مستثنی نیست.
وی با بیان اینکه این خلأ در همدان با توجه به وجود ظرفیت‌های گردشگری و فضای طبیعی منحصر به‌فرد بیشتر احساس می‌شود، اظهار کرد: با وجود این ظرفیت‌ها انتظار می‌رفت شرایط متفاوتی را در این بخش نسبت به سایر شهرها داشته باشیم اما نهایت اتفاقی که در این حوزه شاهد بودیم ایجاد چند پارک به‌عنوان پارک بانوان است که طی سال‌های اخیر شاهد هیچ‌گونه توسعه‌ای در آن نبوده و همچنان به حالت اولیه فعالیت می‌کند.
این فعال فرهنگی حوزه زنان در همدان با اشاره به اینکه این کمبود با توجه به نیاز جامعه امروزی بیشتر در بین دختران جوان احساس می‌شود زیرا آن‌ها همچون دیگر اقشار برای دورهمی‌‌های دوستانه خود نیازمند یک مکان امن هستند تا بتوانند با گروه همسالان خود در امنیت کامل حضور داشته باشند اما در شهر فضای خوب و سالمی برای این امر فراهم نیست افزود: همچنین خانواده‌ این عزیزان نیز نگران هستند که دورهمی دوستانه دخترانشان در چه فضایی برگزار می‌شود.
فامیل‌خلیلی با بیان اینکه مجموعه این کمبودها ما را برآن داشت تا پیگیر ایجاد فضایی امن و اختصاصی برای دخترامان در شهر باشیم که در آن نه‌تنها دورهمی دوستانه و فضای‌کافه مانند برای سرگرمی آن‌ها شکل بگیرد بلکه پا را فراتر گذاشته و قرار است در این مکان برنامه‌های مختلف در حوزه استعدادیابی، پرورش خلاقیت و آموزش مهارت‌های زندگی و حتی دوست‌یابی از بین همسالان برای تربیت دختران در تراز انقلاب اسلامی فراهم شود، افزود: قرار شد یک مجموعه فرهنگی متولی این کار شده و در آن افرادی با دیدگاه‌های فرهنگی و تربیتی در موضوع دختران با رویکردهای جدید و نو ورود کنند.
وی ادامه داد: بنابراین مرکز تخصصی رشد، خلاقیت و استعدایابی دخترانه در طبقه زیرین ساختمان سازمان تبلیغات اسلامی با همکاری دو مجموعه در کنار هم کلید خورد و از حمایت چند مسئول نیز در این زمینه بهره‌مند شدیم.
وی با بیان اینکه دو مجموعه مردمی دخیل در این موضوع ستاد نهضت پیشرفت بانوان استان همدان و مرکز نوآوری و شکوفایی زیرمجموعه خانم دکتر زهرا شایسته‌فرد است اظهار کرد: با حمایت رئیس سازمان تبلیغات استان حجت‌الاسلام نظیری که با دید بازی که نسبت به موضو ع دختران و نیازهای آن‌ها داشته‌اند و تاحدودی حمایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، خوشبختانه گام‌های مثبتی در این زمینه برداشته شد.
رئیس ستاد نهضت پیشرفت بانوان استان همدان در واکنش به این سؤال که چرا طبقه زیرین سازمان تبلیغات برای استقرار چنین فضایی مشخص شده؟ ابراز کرد: ما از چهار سال پیش پیگیر تحقق این موضوع بودیم حتی در دولت قبل کارها تا حدودی پیش رفت و وعده‌ای داده شد تا محلی را دور آرامگاه بوعلی برای این کار اختصاص دهند اما با تغییر دولت این وعده‌ها به فراموشی سپرده شد.
فامیل‌خلیلی افزود: طی این چهار سال ما این طرح را در نهادها و ارگان‌های متخلف و حتی در دفتر نماینده ولی فقیه جهت دریافت مساعدت ارائه کردیم اما تنها ارگانی که از آن استقبال کرد سازمان تبلیغات اسلامی بود، این در حالی است ‌که اختصاص این فضا به این مکان یقیناً برای آن محدودیت‌ها را ایجاد می‌کند.
وی با ابراز گلایه‌مندی از این دستگاه‌ها و ارگان مرتبط با این موضوع که حتی در حوزه زنان دارای بودجه‌های اختصاصی هستند ولی در این وادی ورود نکرده‌اند و تنها در سخنرانی‌‌های خود به این موضوع اشاراتی داشته‌اند، افزود: این مجموعه حداقل به اعتباری بالغ بر یک میلیارد تومان احتیاج داشت که ما تنها توانستیم چیزی بر یک‌سوم آن را از طریق نهادهای مختلف به‌صورت مردمی تأمین کنیم. با در نظر گرفتن کمک سازمان تبلیغات به لحاظ اختصاص مکان تاکنون هزینه‌کرد کنونی ما حدوداً 500 میلیون تومان بوده است.
وی افزود: از طرفی چون رفت و آمد دختران می‌بایست متناسب با فرهنگ جامعه ما از برخی ساعات تبعیت کند به‌نظر می‌رسد استقرار آن در طبقه زیرین این مجموعه خود مؤید رعایت این قواعد است که البته این امر به معنای عدم استقلال این مجموعه نیست بلکه به طور کامل از سازمان جدا بوده و دارای درب مستقل از داخل کوچه است.
مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد اوقات فراغت زمانی است که افراد بر اساس علایق‌شان برای خود برنامه‌ریزی می‌کنند؛ اما بسیاری از تفریحات نیازمند هزینه‌های بالا هستند. شاید همین دلیل هم باعث شده کافه‌های شهر پر از دختران و پسرانی باشند که برای گذراندن ساعاتی در کنار دوستان خود آن‌ها را انتخاب می‌کنند.
این روزها انتهای هر کوی و برزن آرامی یک کافه دنج و کوچک قرار گرفته؛ کافه‌هایی که پاتوق دختران و پسرانی است که برای دورهمی‌های کوچک خود انتخاب می‌شوند. اما بیشتر آن‌ها محیط‌های مناسبی برای حضور دختران به‌تنهایی نیست و شاید تعداد کافه‌هایی که بتوانند انتخاب کنند، کم باشد یا از میان آن انتخاب‌ها هم مجبور باشند یک میز را در گوشه کافه انتخاب کنند تا از نگاه دیگران در آرامش به کارهای خود بپردازند، این در حالی است که بنا به یک نیاز منطقی برخی از دختران و بانوان ترجیح می‌دهند در کافه‌های خاص با دوستانشان که کافه‌هایی عمومی نیستند و تمام کارکنان آن‌ها نیز ترجیحاً خانم هستند حضور پیدا کنند و بتوانند از آن جو و روحیه دختران خود با آزادی عمل بیشتری استفاده کنند و در عین حال بستری برای آن‌ها فراهم شود تا استعدادها و خلاقیتشان به‌ویژه در حوزه مهارت‌های زندگی و دوست‌یابی نیز در این مکان در مسیر درست قرار گیرد.
بنابراین اینکه مرکز تخصصی رشد، خلاقیت و استعدادیابی دخترانه برای نخستین‌بار در همدان منجر به ایجاد چنین فضایی خواهد شد را می‌توان به فال نیک گرفت و آن را مقدمه‌ای برای کارهای بزرگ قلمداد کرد.

طاهره ترابی مهوش