سپهرغرب، گروه خبر- طاهره ترابی مهوش: طبق ضوابط قانونی، وزارت کشور شهرداری‌ها را بر اساس جمعیت، درآمد و موقعیت جغرافیایی شهر درجه‌بندی می‌کند؛ درجه‌بندی شاخصی است که بر اساس آن حقوق و مزایای شهردار و کارکنان شهرداری تعیین می‌شود و از سوی دیگر ملاکی است تا دولت بر اساس آن میزان اعتبارات عمرانی مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های شهری ازجمله تأمین بودجه، تجهیزات و ماشین‌آلات لازم را پیش‌بینی کند. از این رو می‌توان گفت درجه شهرداری، شاخصی برای تعیین میزان توسعه شهر است؛ هرچه شهری توسعه‌یافته‌تر باشد به‌دلیل درجه بالاتر اعتبارات بیشتری دریافت خواهد کرد.

 

توسعه زیرساخت‌ها و خدمات شهری از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جنبه‌های مرتبط با زندگی روزمره هر شهروندی است و مردم در همه شهرهای کشور باید شانس آن را داشته باشند تا به امکانات مورد نیاز دسترسی داشته باشند و شاید مهم‌تر اینکه بدانند از چه کانال‌هایی می‌توانند برای دسترسی به آن تلاش کنند.

 

نکته این است که اگر شاخص‌های درجه‌بندی با شرایط ‌شهرداری همدان را مورد بررسی قرار دهیم انتظار می‌رود سهم این کلان‌شهر در غرب کشور از بودجه‌های ملی بیشتر از شرایط فعلی باشد اما آنچه در واقعیت قابل مشاهده است؛ سهم ناچیز همدان از بودجه‌های ملی است. این در حالی است که در سطحی‌ترین شکل، شهرداری همدان باید از ظرفیت‌های دیده‌شده در بودجه ملی برای توسعه حمل و نقل عمومی بهره برده و از سوی دیگر فاینانس (تأمین اعتبار) و جذب سرمایه‌گذار خارجی را پیگیری کرده تا با وجود این ظرفیت‌ها و افزایش سرعت عملیات عمرانی فرصت خوبی در مسیر پیشرفت حاصل شود.

 

حال آنکه طی سال‌های اخیر مسیر برای دستیابی شهرداری‌ها به اعتبارات ملی هموار شد. به طور مثال، معاون اول رئیس جمهور بیستم دی‌ماه سال 99 اعلام کرد: وضعیت تراکم مردم در متروها و اتوبوس‌های درون شهری مناسب نیست و به‌عنوان یک مسئول از اینکه مردم مجبور هستند چنین شرایطی را تحمل کنند ناراحت هستم.

 

وی افزود: پس بر اساس نیاز مقرر شده از محل تهاتر نفت برای واردات اتوبوس ساخته و نیمه‌ساخته به کشور اقدامات لازم انجام و در پی آن با در اختیار گذاشتن اوراق مشارکت به شهرداری‌ها بخشی از نیازهای کلان‌شهرها هرچه سریعتر برطرف شود.

 

از طرفی طبق تبصره 5 بند «د» بودجه سال جاری به شهرداری و سازمان وابسته این اجازه داده شده تا از طریق اوراق مالی اسلامی در مسیر تسویه طلب خود از دستگاه‌های دولتی، نسبت به خرید وسایط حمل و نقل عمومی اقدام کرده و بخشی از نیاز شهر را مرتفع کنند به طوری که برای این امر در بودجه بالغ بر 10 هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده و بر اساس این بند قانونی، تضمین‌ شده که 50 درصد از مبلغ خرید توسط دولت و مابقی توسط شهرداری‌ها پرداخت می‌شود، اما دریغ از استفاده از فرصت‌ها توسط شهرداری همدان.

 

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا با نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

 

حمیدرضا حاجی‌بابایی با بیان اینکه سهم شهر همدان از اعتبارات ملی برای پروژه‌های شهری بسیار ناچیز است و حتی می‌توان گفت به صفر می‌رسد، اظهار کرد: این در حالی است که ما برای استفاده از این سهم ملی پروژه‌های بزرگی همچون تراموا را پیگیری کردیم.

 

وی با تأکید بر اینکه اخیراً با همکاری شهرداری‌ها شاهد آن هستیم که از محل اعتبارات ملی پروژه تراموا در شهر تهران و اصفهان کلید خورده اما ما همچنان از این غافله عقب ماندیم، ابراز کرد: بالاترین درجات اعتبارات ملی در حوزه حمل‌و‌نقل در حال هزینه شدن است.

 

این مسئول با تأکید بر اینکه ما در این زمینه به‌دلیل اینکه هنوز نتوانستیم موافقت مدیران شهری را داشته باشیم عقب ماندیم اذعان کرد: پروژه بزرگ تراموا می‌تواند 10 هزار میلیارد تومان سرمایه را به شهر همدان از طریق دولت تزریق کند.

 

حاجی‌بابایی با تأکید بر اینکه بودجه ملی تراموای همدان بیش از سه سال است که در مجلس مصوبه لازم را دریافت کرده، اما ما هنوز نتوانستیم موافقت مدیریت شهری را اخذ کنیم، اظهار کرد: وزارت کشور نیز با مصوبه مجلس موافقت کرده و تبدیل به قانون شده اما هنوز نتیجه مطالعات انجام‌شده را جهت پیگیری برای تخصیص اعتبار به ما ارائه نکرده‌اند.

 

وی با اشاره به اینکه در راستای جلب سرمایه‌گذار نیز با قرارگاه خاتم وارد مذاکره شده و از طریق جلسات متعدد موافقت آن‌ها را برای سرمایه‌گذاری در اجرای پروژه‌های شهری دریافت کردیم، اذعان کرد: بر اساس هماهنگی‌های انجام‌شده قرار بود این قرارگاه چند پروژه شهری را در همدان به اجرا درآورد اما در این راستا به‌دلیل عدم همراهی و همکاری‌های لازم، آن‌ها نیز به نوعی متوقف شدند.

 

وکیل مردم همدان در خانه ملت با بیان اینکه پروژه دیگری که قرار بود توسط سرمایه‌گذار ترک در 100 هکتار از اراضی نزدیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان با عنوان شهرک ویلایی اجرا شود و هماهنگی لازم برای همراهی دولت انجام شده بود نیز به‌دلیل عدم همراهی و همکاری مدیریت شهری متوقف شد، گفت: پروژه بعدی میدان تره‌بار همدان است که متأسفانه به‌دلیل مشکلات حقوقی سال‌هاست متوقف شده است.

 

حاجی‌بابایی با اشاره به اینکه پروژه بعدی متوقف شده در حوزه سرمایه‌گذاری، اسکای مال در پیچ زندان است ابراز کرد: در این زمینه نیز بنا به دلایل کارشناسی عنوان‌شده پروژه به‌صورت نیمه‌کاره متوقف شده است.

 

وی ادامه داد: با این تفاسیر یکی از نگرانی‌های من این است که ساختن شهر همدان را موکول به جیب مردم کرده‌ایم یعنی متناسب با میزان عوارضی که از مردم گرفته می‌شود، شهرداری کار انجام می‌دهد این در حالی است که در دیگر شهرها همچون اصفهان اخذ عوارض از مردم در مسیر انجام کارهای روزمره شهرداری است نه کارهای بزرگ. برای انجام این قبیل کارها از محل اعتبار ملی کمک می‌گیرند اما این موضوع در شهر ما به‌دلیل نبود همکاری مدیریت شهری متوقف شده است.

 

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: نکته این است که دستیابی شهر همدان به اعتبارات ملی در بخش‌هایی همچون حوزه درمان یا سایر موارد که با مدیریت شهری و با پیگیری‌هایی او انجام نمی‌شود مناسب است نمونه آن پروژه بیمارستان اکباتان و یا بیمارستان هزار تختخوابی است که مقدمات اجرای آن فراهم شده، مرکز جامع سرطان و سایر بخش‌ها همچون موزه‌های در حال ساخت است که در جذب اعتبارات ملی موفق عمل کرده‌اند.

 

حاجی‌بابایی، با تأکید بر اینکه طی دو، سه سال اخیر به‌دلیل عدم همراهی و همکاری مدیریت شهری در عرصه پروژه‌های شهری نتوانستیم قدمی برداریم، خاطرنشان کرد: در بودجه سال جاری 200 میلیارد تومان برای ترافیک شهر همدان اعتبار داشتیم اما این مبلغ به‌دلیل اینکه حداقل مطالعات اجرای قطار شهری و تراموا در شهر همدان وجود نداشت از طریق وزارت کشور پس گرفته شد و به شهر دیگری اختصاص یافت.

 

وی ادامه داد: برای خرید اتوبوس‌های یارانه‌دار نیز با شهردار جلساتی داشته و توانستیم از وزارت کشور موافقت‌های لازم را بگیریم اما علیرغم تلاش شهردار به‌دلیل آنکه نتواستند در فرصت مقرر نقدینگی لازم را تأمین کنند از این قافله نیز عقب ماندیم این در حالی است که طبق توافقات انجام‌شده همدان بالغ بر 100 اتوبوس از این محل سهم داشت به طوری که قرار بود نیمی از هزینه این اتوبوس‌ها توسط شهرداری و مابقی توسط دولت تأمین شود.

 

وی با اشاره به اینکه البته اخیراً از همان محل تعداد معدودی از اتوبوس‌های یارانه‌دار از طریق شهرداری همدان خریداری شد، گفت: امیدواریم این اتوبوس‌ها بتوانند بخشی از مشکلات ترافیکی شهر را حل کنند.

 

وی با اشاره به باز بودن دست شهرداری‌ها برای استفاده از فرایند اوراق قرضه و تهاتر نفت برای تأمین بودجه پروژه‌های شهری، ابراز کرد: همراهی برای اجرای پروژه تراموا، اجرای پروژه توسط قرارگاه خاتم و غیره همگی از این محل اتفاق می‌افتد که متأسفانه ما برای اجرا، موافقت و همراهی مدیریت شهری را نداشته و نداریم.

 

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی افزود: برای مثال در پروژه‌هایی که موافقت قرارگاه در جهت اجرا دریافت شده بود شرایط از سوی مدیریت شهری همدان به گونه‌ای پیش رفت که قرارگاه قرارداد خود را حذف کرد.

 

مع‌الوصف با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد پروژه‌های عمرانی، تغییر و تحول در نظام شهری و جلب رضایت شهروندان است اما صرفاً داشتن منابع مالی مورد نیاز نتیجه‌بخش نخواهد.

 

با این تفاسیر چنانکه عنوان شد یکی از منابع تأثیرگذار در شهر و پروژه‌های شهری اعتبارات ملی است اما گویی همتی برای توجه به این موضوع از سوی مدیریت شهری چه در شهرداری و چه در شورا نمی‌توان یافت به گونه‌ای که اگر امروز چرخی در شهر همدان بزنید هیچ پروژه تأثیرگذاری در شهر نخواهید یافت که طی دو تا سه کار اخیر از محل اعتبارات ملی برای آن بتوان سهمی قائل شد.