شناسه خبر:76790
1402/9/15 11:45:37
ره‌آورد عایق نبودن خانه‌ها؛

هدررفت سرمایه ملی و آلودگی هوا

سپهرغرب، گروه زیست‌بوم - طاهره ترابی‌مهوش: عضو هیئت‌علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی از گاز طبیعی به‌عنوان سرمایه ملی یاد کرد و گفت: امروزه در پی عایق نبودن ساخت و سازها و طلب کردن آسایش دمایی بیشتر ما ایرانی‌ها، شاهد هدررفت بخش اعظمی از این سرمایه‌ ملی هستیم که خود به یکی از منشأ‌های آلودگی هوا در شهرها بدل شده است.

 طبق برآوردهای علمی در واکنش گاز طبیعی با هوا جهت سوختن و تولید انرژی گرمایی گاز co2 یا مونوکسید کربن در هوا منتشر می‌شود از طرفی برای سوختن گاز طبیعی حدود دو برابر اکسیژن هوا از بین می‌رود و درواقع اکسیژن با کربن واکنش می‌دهد و گاز سمی co2 که اصلی‌ترین عامل آلودگی هوا و گرمایش کره زمین است ایجاد می‌شود.

  به ازای سوختن هر لیتر گاز طبیعی دو لیتر دی‌اکسید کربن تولید می‌‌شود

تأسف‌بارتر اینکه به ازای مصرف هر لیتر گاز طبیعی حدود دو لیتر گاز co2 در هوای محل مصرف منتشر می‌شود در این بین طبق نتایج علمی منتشرشده عوارض سوختن گاز طبیعی بیش از بنزین و گازوئیل است چراکه در خودروها و وسایل مصرف‌کننده بنزین و گازوئیل، واکنش سوختن به طور کامل انجام می‌شود اما در بخاری‌های گازی ناقص‌سوزی بسیاری وجود دارد که آلودگی آن بسیار بیشتر و خطرناک‌تر است.

حال آنکه در کل کره زمین حدود 1.5 میلیون کیلومتر خط لوله گاز وجود دارد که بخش قابل توجهی از آن‌ها برای صنایع و نیروگاه‌ها است اما در ایران به تنهایی 430 هزار کیلومتر خط لوله گاز نصب شده و به شهر‌های دور و روستاها گازرسانی شده است.

حال آنکه طی دو دهه گذشته بارها کارشناسان اعلام کردند به‌جای گازکشی به روستاها و شهرها انرژی برق با قیمت یارانه‌ها در اختیار مردم قرار گیرد و گاز برای چهار هدف در نیروگاه‌ها، واحدهای پتروشیمی، تزریق به مخازن نفت جهت ازدیاد برداشت و صادرات هدف‌گذاری می‌شد اما کوچکترین توجهی به این گزارش‌ها و تحلیل‌ها و هشدار‌ها نشد.

بخاری‌های برقی هیچ‌گونه آلودگی هوا در محیط خانه و شهر ایجاد نمی‌کنند اکسیژن هوا را نمی‌بلعند و هیچ نوع بیماری به‌دنبال ندارند در حالی که بخاری‌های گازی هوای خانه‌ها و شهرها را می‌بلعند، محیط خانه و شهر را به‌شدت آلوده می‌کنند و مردم را به انواع بیماری‌ها سخت و لاعلاج گرفتار می‌کنند.

  راندمان انرژی در بخاری‌های گازی 40 درصد است

تأسف‌بارتر اینکه راندمان انرژی بخاری‌های گازی موجود در کشور حدود 40درصد است حال آنکه با سرد شدن هوا در بسیاری از شهرها شاهد اوج گرفتن مصرف گاز طبیعی در منازل هستیم به طوری که اخیراً مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز ایران در نشست خبری خود، گفت: 70 درصد مشترکان گاز در سه پله نخست مصرف قرار دارند اما 1.3 درصد جزو پرمصرف‌ها حساب می‌شوند و در پلکان 11 و 12 قرار می‌گیرند.

مسلم رحمانی با بیان اینکه بیش از 82 درصد پرمصرف‌ها، مصرف گاز آن‌ها غیرمتعارف است و برای گرم کردن گلخانه، گرم کردن محل نگهداری حیوانات یا انشعاب‌های غیرقانونی برای مغازه‌ها استفاده می‌کنند ادامه داد: در یکی از شهرهای استان فارس، یکی از منازل را بازدید کردیم که هفت بخاری همزمان روشن بود و حتی آشپزخانه خود را با بخاری گرم می‌کرد.

با توجه به آنچه گفته شد برآن شدیم تا در خصوص تأثیر مصرف گاز خانگی در محیط زیست با عضو هیئت‌علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

یوسف رشیدی با بیان اینکه گاز طبیعی یک سرمایه ملی است که می‌بایست در مصرف آن صرفه‌جویی کرد گفت: این سوخت فسیلی گرچه به‌عنوان سوختی سبک ذرات معلق کمتری نسبت به بنزین و گازوئیل تولید می‌کند اما به هر حال در آلودگی هوای شهرها می‌تواند نقش جدی به‌ویژه در فصول سرد سال ایفا کند.

وی با تأکید بر اینکه وقتی گاز طبیعی محترق می‌شود ترکیباتی همچون ناکس و مونواکسید کربن از خود در هوا معلق می‌کند، تشریح کرد: توجه به این مقوله نباید ما را از تمرکز به آلودگی ناشی از سایر سوخت‌های فسیلی همچون بنزین و گازوئیل غافل کند زیرا ذرات معلق ناشی از این سوخت‌ها به‌مراتب بیشتر و بزرگتر از گاز طبیعی است.

وی با بیان اینکه متأسفانه مصرف انرژی در کشور ما به‌مراتب بیشتر از کشورهای همسایه همچون ترکیه است، تصریح کرد: این امر به این مسئله بازمی‌گردد که عایق‌کاری در ساخت و ساز منازل در کشور ما به‌خوبی رعایت نمی‌شود پس بخش اعظمی از انرژی در این بخش هدر می‌رود در عین حال مردم نیز دمای بالاتری را برای آسایش نسبت به سایر کشورها در ایران طلب می‌کنند.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه گاز طبیعی نیز همچون سایر سوخت‌های فسیلی اکسیدازت، مونو اکسید کربن و هیدروکربن تولید می‌کند، تصریح کرد: در دنیا از چند بابت به محدود کردن استفاده از سوخت‌های فسیلی می‌اندیشند.

یوسفی ادامه داد: نخست اینکه این منابع مثل باد و خورشید و سایر بخش‌های انرژی‌‌ها تجدیدپذیر نیستند و دیگر اینکه این نوع سوخت‌ها در انتشار گازهای گلخانه مؤثر است.

وی با ابراز اینکه هر منبع فسیلی که سوزانده می‌شود از خود دی‌اکسید کربن رها می‌کند ابراز کرد: مسئله این است که گرچه دی‌اکسید کربن آلاینده نیست اما با اثر گلخانه‌ای خود در جو مؤثر واقع شده و باعث گرم شدن زمین و بالا رفتن دما در سطح کره زمین می‌شود که این امر باعث کاهش بارندگی‌ها و تداوم خشک‌سالی ‌ها خواهد شد.

عضو هیئت‌علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین عاملی که در سایر کشورها منجر به کاهش مصرف و صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی به‌ویژه گاز طبیعی شده قیمت حامل‌های انرژی است اذعان کرد: در کشورهای همسایه قیمت حامل‌های انرژی به 20 برابر قیمت آن در ایران می‌رسد.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد از آنجا که مهم‌ترین خسارت ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی تمرکز دی‌اکسید کربن در جو و آلودگی هوا و گرمایش زمین در سطح است و در این بین گاز طبیعی نیز از این قاعده مستثنی نیست پس لزوم تغییر سیستم فعلی انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی به لحاظ محیط زیست یک امر انکارناپذیر است به طوری که امروز حتی بسیاری از کشورهای دارای منابع سوخت‌های فسیلی از انرژی هسته‌ای بهره می‌گیرند چراکه با توجه به محدودیت منابع یک سیستم قابل قبول انرژی جایگزین باید مبتنی بر انرژی تجدیدپذیر باشد.

از طرفی امروزه برخی از انواع انرژی‌های نو یا تجدیدپذیر مانند انرژی باد، حتی بدون در نظر گرفتن هزینه زیست‌محیطی سوخت‌های فسیلی قابل رقابت با منابع فسیلی است و به‌صورت تجاری عرضه در اقصی نقاط جهان عرضه می‌شود؛ بنابراین کشور ما با برخورداری از ظرفیت بسیار غنی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر موقعیت مناسبی برای تولید، استفاده و عرضه اینگونه انرژی‌ها دارد.

 

شناسه خبر 76790